خلاصه کتاب چیستی و ماهیت حقوقی بیمه طلاق ( نویسنده عرفان بیگرضایی )

کتاب «چیستی و ماهیت حقوقی بیمه طلاق» نوشته عرفان بیگرضایی، راهکاری حقوقی برای حمایت از زنان مطلقه در برابر آسیب های اقتصادی پس از طلاق را بررسی می کند. این کتاب، با تحلیل عمیق ابعاد فقهی و قانونی، به ضرورت و نحوه اجرای بیمه طلاق می پردازد تا پشتوانه مالی از دست رفته زنان را جبران کند و آسیب های اجتماعی را کاهش دهد.

جدایی و طلاق، اتفاقی تلخ و پر از چالش های ریز و درشته که متأسفانه هر روز تو جامعه بیشتر می بینیمش. خیلی ها شاید فکر کنن طلاق فقط یه خط پایانه رو یه زندگی مشترک، ولی واقعیتش اینه که برای خیلی از زن ها، طلاق تازه شروع یه مسیر پر از ناهمواری های اقتصادی و اجتماعیه. تو این وضعیت، دغدغه های مالی، پیدا کردن شغل، تأمین مسکن و هزینه های زندگی، بار سنگینی میشه روی دوششون. دقیقاً تو همین نقطه بحرانیه که ایده بیمه طلاق مطرح میشه؛ یه ایده نوآورانه برای اینکه زنان بعد از جدایی، یه پشتوانه مالی داشته باشن و از آسیب های جبران ناپذیر اقتصادی دور بمونن. کتاب چیستی و ماهیت حقوقی بیمه طلاق اثر عرفان بیگرضایی، دقیقاً همین موضوع رو نشونه رفته و به صورت عمیق و تخصصی، تمام ابعادش رو بررسی کرده. این کتاب نه فقط برای حقوق دان ها و وکلا، بلکه برای هر کسی که دغدغه حمایت از بنیان خانواده و زنان رو داره، یه منبع ارزشمنده. تو این مقاله، قراره با هم یه سفر کوتاه بریم به دنیای این کتاب و ببینیم عرفان بیگرضایی چی گفته و چه راهکارهایی برای نجات زنان از گرداب آسیب های بعد از طلاق پیشنهاد داده.

مقدمه: چرا بیمه طلاق موضوعی حیاتی است؟

راستش رو بخواین، وقتی اسم بیمه طلاق میاد، شاید اولین چیزی که به ذهن خیلی ها برسه، یه چیزی شبیه بیمه ماشین یا بیمه خونه باشه. اما قضیه اینجا یه کم فرق داره و عمیق تره. این بیمه قرار نیست جبران خسارت یه تصادف یا سوختگی باشه، بلکه می خواد چتر حمایتی بشه روی سر زنانی که بعد از طلاق، پشتوانه اقتصادی شون رو از دست میدن و واقعاً گرفتار میشن. تو جامعه ای که آمار طلاق رو به افزایشه، آسیب پذیری اقتصادی زنان بعد از جدایی، یه واقعیت تلخه که نمیشه نادیده اش گرفت. بیاید خودمون رو جای این زن ها بذاریم؛ از دست دادن زندگی مشترک، کلی مشکلات روحی و روانی داره، حالا اگه مشکلات مالی هم بهش اضافه بشه، دیگه واویلاست! خیلی وقت ها بعد از طلاق، زنان مجبور میشن با شرایط خیلی سخت دست و پنجه نرم کنن، چون منبع درآمد مستقلی ندارن یا کفایت نمی کنه، یا اصلاً فرصت شغلی مناسبی براشون فراهم نیست.

کتاب عرفان بیگرضایی دقیقاً همین نقطه رو نشونه گرفته. نویسنده تلاش کرده نشون بده که چقدر نیازه یه سازوکار حمایتی جدید تو کشور داشته باشیم تا زنان مطلقه کمتر آسیب ببینن. از نظر اون، این موضوع دیگه یه بحث انتزاعی نیست، بلکه یه ضرورت اجتماعی و حقوقیه. حتی تو مشهد هم یه مدت کوتاهی این طرح به صورت آزمایشی اجرا شده، که نشون میده ایده بیمه طلاق فقط تو کتاب ها نیست و قابلیت عملیاتی شدن داره. اما خب، مثل هر طرح جدیدی، این طرح هم موافق و مخالف های خودش رو داشته و چالش های زیادی سر راهش بوده. هدف این مقاله هم اینه که با یه نگاه جامع و تحلیلی، خلاصه ای از این کتاب رو بهتون ارائه بدیم و ببینیم نویسنده برای حل این چالش ها چه راهکارهایی رو پیشنهاد داده. پس با من همراه باشین تا این موضوع مهم رو با هم بیشتر واکاوی کنیم.

فصل اول: کلیات – درک مبانی بیمه طلاق

برای اینکه بفهمیم بیمه طلاق اصلاً چیه و چه ماهیتی داره، باید اول از همه یه سری مفاهیم پایه رو با هم مرور کنیم. نویسنده کتاب، یعنی عرفان بیگرضایی، تو فصل اول کتابش حسابی روی روشن کردن این مفاهیم تمرکز کرده. بهتون بگم که این کار خیلی مهمه، چون بدون درک درست این تعاریف، ممکنه برداشت های غلطی از کل طرح داشته باشیم. بیاین ببینیم قضیه از چه قراره.

مفهوم شناسی: بیمه، تأمین اجتماعی و طلاق

صادقانه بگم، وقتی پای یه مفهوم جدید مثل بیمه طلاق وسط میاد، لازمه اول تک تک کلماتش رو خوب بشناسیم. بیگرضایی هم همین کار رو کرده و مفاهیم بیمه، تأمین اجتماعی و طلاق رو به صورت جداگانه و بعد هم در ارتباط با هم بررسی می کنه:

• بیمه: به زبان ساده، بیمه یعنی یه قراردادی که توش یه نفر (بیمه گذار) در ازای پرداخت یه پولی (حق بیمه) به یه شرکت (بیمه گر)، خودش یا شخص دیگه ای رو در برابر خطرهای احتمالی بیمه می کنه. اگه اون خطر اتفاق بیفته، بیمه گر متعهد میشه خسارت رو جبران کنه. اینجا خطر مورد نظر، آسیب های اقتصادی بعد از طلاقه.
• تأمین اجتماعی: این واژه یه مفهوم خیلی گسترده تره. تأمین اجتماعی یعنی مجموعه ای از تدابیر و برنامه های دولت و نهادهای عمومی برای حمایت از افراد جامعه در برابر خطرات و آسیب های اجتماعی مثل بیکاری، بیماری، از کارافتادگی، بازنشستگی و خب، طلاق. هدفش هم اینه که حداقل های زندگی برای همه فراهم بشه و هیچ کس به خاطر این مشکلات، دچار فقر و رنج نشه.
• طلاق: این که دیگه مشخصه! طلاق به معنای پایان رسمی و قانونی زندگی مشترک زوجینه. اما همون طور که قبلاً هم گفتم، طلاق فقط یه جدایی ساده نیست، بلکه می تونه کلی عواقب اقتصادی، روانی و اجتماعی برای طرفین، به خصوص زنان، به همراه داشته باشه.

عرفان بیگرضایی معتقده که این سه مفهوم، تو بحث بیمه طلاق، مثل حلقه های یه زنجیر به هم متصلن. بیمه، اون ابزار قراردادیه که به کمک تأمین اجتماعی میاد تا از افراد در برابر یکی از مهم ترین خطرهای اجتماعی، یعنی آسیب های ناشی از طلاق، حمایت کنه.

طرف های دخیل در قرارداد بیمه طلاق

تو هر قرارداد بیمه ای، چند تا رکن اصلی وجود داره: بیمه گر، بیمه گذار و ذینفع. حالا بیاین ببینیم تو مدل بیمه طلاق، هر کدوم از این ها چه نقشی دارن و بیگرضایی چطور این ها رو تحلیل کرده:

• بیمه گر: این همون شرکتیه که مسئولیت جبران خسارت رو به عهده می گیره. تو طرح بیمه طلاق، بیمه گر می تونه یک شرکت بیمه خصوصی باشه یا حتی سازمان های دولتی یا نهادهای عمومی که مسئولیت تأمین اجتماعی رو به عهده دارن. نویسنده تأکید داره که ظرفیت های قانونی برای دخالت دولت تو این زمینه وجود داره.
• بیمه گذار: کسیه که حق بیمه رو پرداخت می کنه. اینجا داستان یه کم پیچیده میشه! آیا خود زن باید بیمه گذار باشه؟ یا مرد؟ یا دولت؟ بیگرضایی رو این نکته حسابی مانور داده و مدل های مختلفی رو پیشنهاد میده. مثلاً میگه میشه دولت مستقیماً به عنوان بیمه گذار وارد عمل بشه و حق بیمه رو پرداخت کنه، یا اینکه خودش رو متعهد به پرداخت بخشی از حق بیمه بدونه. اینجاست که نقش حمایت گرانه دولت پررنگ میشه.
• ذینفع: کسیه که در صورت وقوع حادثه (یعنی طلاق)، از مزایای بیمه بهره مند میشه. تو طرح بیمه طلاق، واضحاً زن مطلقه، ذینفع اصلیه.

این سه تا بازیگر اصلی، با هم یه قرارداد رو تشکیل میدن که قرار بیمه طلاق رو عملیاتی کنه. بیگرضایی توضیح میده که شرایط عمومی قرارداد بیمه، مثل اصل غرامت، اصل حسن نیت و … باید تو قرارداد بیمه طلاق هم رعایت بشه. یعنی چی؟ یعنی باید همه چیز شفاف باشه، از موضوع بیمه تا حق بیمه و مبلغی که پرداخت میشه.

اقسام بیمه، تأمین اجتماعی و طلاق

شاید فکر کنید بیمه فقط یه نوعه، ولی واقعیتش اینه که انواع و اقسام مختلفی از بیمه و سیستم های تأمین اجتماعی وجود داره. عرفان بیگرضایی تو کتابش، انواع این مفاهیم رو دسته بندی می کنه تا بهتر بتونه بیمه طلاق رو تو چارچوب اونا جا بده. خودش میگه که همونطور که بیمه هایی مثل بیمه عمر، بیمه حوادث یا بیمه بیکاری داریم، باید به بیمه طلاق هم به عنوان یه ابزار حمایتی نگاه کنیم. مدل های تأمین اجتماعی هم فرق می کنن؛ بعضیا بر پایه کمک های دولت هستن، بعضیا بر پایه مشارکت افراد و پرداخت حق بیمه. بیگرضایی دنبال مدلیه که ترکیبی از این ها باشه و دولت نقش پررنگی توش ایفا کنه. برای طلاق هم، میشه به طلاق توافقی، طلاق از جانب مرد، طلاق از جانب زن و … اشاره کرد که هر کدوم می تونه پیامدهای متفاوتی برای طرح بیمه طلاق داشته باشه. نویسنده با بررسی این اقسام، به خواننده کمک می کنه که ببینه طرح بیمه طلاق دقیقاً تو کدوم دسته بندی ها قرار می گیره و چه ویژگی هایی باید داشته باشه.

یکی از نکات مهمی که نویسنده بهش اشاره می کنه اینه که بیمه طلاق نباید با هدف تشویق به طلاق باشه، بلکه باید به عنوان یه مرهم برای زخم های پس از طلاق عمل کنه. یعنی تمرکز روی حمایت از کسانیه که خواسته یا ناخواسته، مسیر طلاق رو طی کردن و الان تو وضعیت آسیب پذیری قرار دارن.

عرفان بیگرضایی معتقد است که بیمه طلاق، نه تنها راهکاری برای جبران آسیب های اقتصادی زنان پس از جدایی است، بلکه ابزاری برای تقویت امنیت اجتماعی و کاهش تبعات منفی طلاق بر کل جامعه محسوب می شود.

فصل دوم: بهره مندی از بیمه طلاق – از ضرورت تا راهکار

خب، تا اینجا فهمیدیم که بیمه طلاق اصلاً چیه و چه مفاهیم پایه ای داره. حالا وقتشه بریم سر اصل مطلب: چرا این بیمه ضروریه و از همه مهم تر، چطور میشه اون رو عملیاتی کرد؟ عرفان بیگرضایی تو فصل دوم کتابش، حسابی این ابعاد رو موشکافی کرده و هم دلایل لازم بودن این طرح رو آورده و هم راهکارهای عملی برای اجرایی کردنش ارائه داده. بیاین با هم قدم به قدم پیش بریم.

ضرورت بیمه طلاق: نگاهی به چالش های پس از جدایی

شاید براتون سوال باشه که خب، طلاق که یه پدیده اجتماعیه، چرا باید براش بیمه داشت؟ قضیه اینه که وقتی زندگی مشترک تموم میشه، تازه خیلی از قصه ها شروع میشن. بیگرضایی تو کتابش، ریشه های مختلف طلاق رو بررسی می کنه؛ از عوامل زیستی مثل بیماری یا عدم تناسب سنی، تا عوامل اجتماعی و روانی مثل نارضایتی و خشونت، و حتی عوامل اقتصادی مثل فقر. هر کدوم از این ها، زخم های عمیقی روی زندگی افراد میندازه، ولی تو این بین، زنان به دلیل ساختارهای اجتماعی و اقتصادی، بیشتر آسیب می بینن.

تصور کنید یه زن، بعد از سال ها زندگی، یهو خودش رو تنها و بدون پشتوانه مالی می بینه. شاید شغل مناسبی نداشته باشه، یا اگه هم داره، درآمدش کفاف زندگی رو نده. اینجاست که آسیب های اقتصادی مثل عدم توانایی در تأمین مسکن، هزینه های زندگی و حتی درمان، خودشون رو نشون میدن. علاوه بر این، طلاق آسیب های اجتماعی و روانی جدی هم به دنبال داره؛ از انزوای اجتماعی گرفته تا افسردگی و از دست دادن اعتماد به نفس. عرفان بیگرضایی با آمار و ارقام و حتی نتایج تحقیقاتی که تو دادگاه ها انجام شده، نشون میده که چقدر درخواست های طلاق از سوی زنان، ریشه در مشکلات اقتصادی و عدم حمایت های کافی داره (مثلاً عدم پرداخت نفقه، اعتیاد مرد که منجر به مشکلات مالی میشه و…). خب، حالا فکر کنید، بیمه طلاق دقیقاً می تونه مثل یه ناجی عمل کنه و این آسیب ها رو به حداقل برسونه. این بیمه می تونه یه پشتوانه مالی برای زنان مطلقه باشه تا بتونن روی پای خودشون وایسن و دوباره زندگی شون رو بسازن، بدون اینکه نگران فقر و بی خانمانی باشن.

ماهیت حقوقی بیمه طلاق: بررسی فقهی و قانونی

شاید براتون سوال باشه که خب، اصلاً این بیمه از نظر شرعی و قانونی جایگاهی داره؟ آیا با مفاهیم اسلامی و قوانین کشورمون جور درمیاد؟ عرفان بیگرضایی به این سؤالات حسابی پرداخته. اون تلاش می کنه نشون بده که بیمه طلاق نه تنها با نظام حقوقی ایران تناقضی نداره، بلکه از نظر مبانی فقهی هم قابل توجیهه. مثلاً میشه اون رو ذیل مفهوم تأمین اجتماعی که تو اسلام هم بهش تأکید شده، بررسی کرد. نویسنده نظرات موافق و مخالف رو میاره و بعد با استدلال های حقوقی و فقهی، از ضرورت و امکان پذیری این طرح دفاع می کنه.

یکی از بحث های داغ تو این زمینه، مقایسه بیمه طلاق با نفقه است. خیلی ها ممکنه بگن خب وقتی نفقه داریم، دیگه بیمه طلاق برای چیه؟ بیگرضایی اینجا یه تحلیل دقیق ارائه میده و میگه که نفقه بعد از طلاق معمولاً محدود به دوره عده است و اون هم تو خیلی از موارد، یا پرداخت نمیشه یا به قدری ناچیزه که کفاف زندگی زن رو نمیده. به علاوه، نفقه یه حق برای زن بعد از طلاقه، در حالی که بیمه طلاق یه چتر حمایتی برای مدیریت ریسک اقتصادیه. یعنی نفقه برای یه سری هزینه های ضروریه، اما بیمه طلاق می تونه یه پشتیبانی بلندمدت تر و جامع تر باشه تا زن بتونه دوباره زندگی مستقلی رو شروع کنه. پس این دو تا با هم فرق می کنن و اصلاً هم تداخلی ندارن، بلکه میتونن مکمل همدیگه باشن.

بیگرضایی تأکید می کنه که نظام حمایتی دولت تو تمام کشورها یه حق پذیرفته شده ست و سازمان بین المللی کار هم بر ضرورت گسترش حمایت های اجتماعی اصرار داره. با این حساب، دولت ما هم وظیفه داره از زنان مطلقه در برابر خطر طلاق پشتیبانی کنه و بهشون کمک مالی برسونه. این همون جاییه که بیمه طلاق می تونه وارد عمل بشه.

ساز و کارهای پیشنهادی برای اجرای بیمه طلاق

حالا چطور میشه این ایده رو عملی کرد؟ عرفان بیگرضایی تو کتابش، دو تا شیوه اصلی برای دخالت دولت تو تأمین مالی و اجرای بیمه طلاق پیشنهاد میده که واقعاً جالبه و نشون میده نویسنده چقدر به جنبه های اجرایی فکر کرده:

1. دولت به عنوان بیمه گزار مستقیم: تو این مدل، وقتی زن و شوهر عقد می کنن، زن می تونه به سازمان های دولتی مربوطه مراجعه کنه و خودش رو به عنوان ذینفع بیمه طلاق معرفی کنه. تو این حالت، دولت مستقیماً نقش بیمه گزار رو بازی می کنه و با شرکت بیمه گر قرارداد می بنده و حق بیمه رو پرداخت می کنه. نویسنده میگه از نظر شرعی و قانونی، این مدل هیچ ایرادی نداره.
2. دولت به عنوان متعهد در پرداخت حق بیمه: تو این شیوه، بعد از ازدواج، خود زن میاد و با یه شرکت بیمه گر قرارداد بیمه طلاق می بنده. بعدش این موضوع رو به مراجع دولتی اطلاع میده و دولت متعهد میشه که بخشی یا تمام حق بیمه رو پرداخت کنه. یعنی دولت تو پرداخت هزینه ها شریک میشه.

تو هر دو مدل، نویسنده به عناصر مورد توافق در بیمه طلاق هم اشاره می کنه که شامل موضوع بیمه (یعنی آسیب های اقتصادی ناشی از طلاق)، حق بیمه (مبلغی که باید پرداخت بشه)، سرمایه بیمه (مبلغی که به ذینفع پرداخت میشه) و حوادث قابل پوشش (شرایطی که طلاق اتفاق می افته و بیمه فعال میشه) میشه. این نشون میده که این یه طرح خام نیست و ابعاد مختلفش به دقت بررسی شده.

چالش ها و چشم انداز آینده بیمه طلاق

هر طرح نو و بزرگی، چالش های خاص خودش رو داره و بیمه طلاق هم از این قاعده مستثنی نیست. همون طور که تو بخش های قبلی گفتم، حتی تو مشهد هم یه دوره کوتاهی این طرح به صورت آزمایشی اجرا شد، ولی بعدش با کلی نظر مخالف و اعتراضات روبرو شد. عرفان بیگرضایی هم این چالش ها رو نادیده نگرفته و حسابی موانع اجرایی، حقوقی و حتی فقهی این طرح رو بررسی کرده. بعضی ها میگن این بیمه باعث میشه طلاق بیشتر بشه، بعضی ها هم در مورد منابع مالی و نحوه تأمین حق بیمه ها سوال دارن.

از مهم ترین چالش ها میشه به موارد زیر اشاره کرد:

• موانع فقهی و حقوقی: آیا این طرح با مبانی اسلامی و قوانین موجود کشور سازگاری کامل داره؟ آیا تعارض با نفقه و مهریه ایجاد نمیکنه؟
• موانع اجرایی: چطور میشه این طرح رو در سطح وسیع ملی اجرا کرد؟ نحوه تشخیص آسیب پذیری اقتصادی زنان، چگونگی پرداخت ها و نظارت بر اون ها چطور باید باشه؟
• موانع مالی: تأمین بودجه لازم برای پرداخت حق بیمه ها و سرمایه بیمه، یکی از بزرگترین چالش هاست. دولت باید چقدر تو این زمینه سرمایه گذاری کنه؟

با این حال، بیگرضایی امیدواره که با رفع این موانع و ارائه راهکارهای مناسب، طرح بیمه طلاق بتونه به واقعیت تبدیل بشه. اون پیشنهاد میده که برای رفع چالش ها و تسریع در اجرای این طرح، باید اول از همه یه کار کارشناسی عمیق تر انجام بشه، نظرات موافق و مخالف به دقت بررسی بشن، و مدل های مالی پایدارتری تعریف بشه. شاید هم لازم باشه که این طرح ابتدا به صورت محدود و تو استان های خاصی اجرا بشه و بعد از بررسی نتایج و رفع اشکالات، به صورت ملی گسترش پیدا کنه. خلاصه که بیگرضایی معتقده این طرح نه تنها شدنیه، بلکه یه ضرورته و باید هر چه زودتر بهش پرداخته بشه.

نتیجه گیری: جمع بندی و اهمیت پژوهش عرفان بیگرضایی

خب، رسیدیم به ایستگاه پایانی سفرمون تو دنیای کتاب چیستی و ماهیت حقوقی بیمه طلاق اثر عرفان بیگرضایی. همون طور که دیدیم، این کتاب یه پژوهش عمیق و همه جانبه ست که به یکی از دغدغه های مهم و روزافزون جامعه ما، یعنی حمایت از زنان مطلقه در برابر آسیب های اقتصادی، پرداخته. نویسنده با یه نگاه جامع، ابتدا مفاهیم پایه بیمه، تأمین اجتماعی و طلاق رو روشن می کنه و نشون میده که این سه مفهوم چطور با هم گره خوردن تا ایده بیمه طلاق رو شکل بدن.

بعدش، بیگرضایی با یه لحن دلسوزانه و البته مستند، ضرورت بیمه طلاق رو زیر ذره بین میبره. اون از آسیب های اقتصادی، اجتماعی و روانی طلاق بر زنان میگه و چالش هایی که اون ها بعد از جدایی باهاش روبرو میشن رو به تصویر می کشه. واقعاً خودمونیم، وقتی زندگی مشترک تموم میشه، تازه هزار و یک جور مشکل دیگه شروع میشه که اگه پشتوانه مالی نباشه، دیگه وای به حال اون زن!

مهم ترین بخش کتاب شاید همون جاییه که نویسنده به ماهیت حقوقی و فقهی بیمه طلاق میپردازه. اون با استدلال های محکم نشون میده که این طرح نه تنها با قوانین شرعی و حقوقی ما در تعارض نیست، بلکه میتونه مکمل نفقه باشه و یه خلأ حمایتی رو پر کنه. این خیلی نکته مهمیه، چون خیلی ها شاید فکر کنن این بیمه یه جور فرار از مسئولیت های نفقه است، در حالی که بیگرضایی اثبات می کنه اصلاً اینطور نیست و هر کدوم جایگاه خودشون رو دارن. به علاوه، پیشنهادات عملی و ساز و کارهای اجرایی که نویسنده برای دخالت دولت تو این طرح ارائه داده (چه به عنوان بیمه گزار مستقیم و چه به عنوان متعهد در پرداخت حق بیمه)، نشون میده که این یه ایده خیالی نیست و قابلیت اجرایی داره.

پژوهش عرفان بیگرضایی، گامی مهم در جهت روشن سازی مسیر حمایت های نوین اجتماعی از زنان مطلقه و ارتقاء امنیت اقتصادی خانواده در ایران است.

گرچه چالش های حقوقی، فقهی و اجرایی زیادی بر سر راه بیمه طلاق وجود داره، اما عرفان بیگرضایی با نگاه واقع بینانه و ارائه پیشنهادات نهایی، راه رو برای آینده این طرح روشن می کنه. اون معتقده با کار کارشناسی دقیق و همکاری نهادهای مختلف، میشه این موانع رو از سر راه برداشت و به سمتی رفت که زنان بعد از طلاق، کمتر درگیر مشکلات مالی بشن و با آسودگی خاطر بیشتری، بتونن زندگی جدیدی رو شروع کنن. در مجموع، کتاب عرفان بیگرضایی یه کار تحقیقاتی بسیار ارزشمنده که چراغ راهی برای سیاست گذاران، حقوق دانان و همه کسانی که دغدغه عدالت اجتماعی و حمایت از اقشار آسیب پذیر جامعه رو دارن، محسوب میشه. امیدوارم این خلاصه هم تونسته باشه شما رو با ابعاد مهم این پژوهش آشنا کنه.

منابع و مأخذ

تمام مطالبی که در این مقاله ارائه شد، برگرفته از محتوای کتاب چیستی و ماهیت حقوقی بیمه طلاق نوشته عرفان بیگرضایی است. این کتاب در سال ۱۳۹۸ توسط انتشارات فرزانگان دانشگاه منتشر شده و منبع اصلی این تحلیل و خلاصه به شمار می رود. برای مطالعه جزئیات بیشتر و عمیق تر، مراجعه مستقیم به این اثر ارزشمند توصیه می شود.