درس های ژاپن و کره جنوبی برای اقتصاد دانش بنیان

غزال زیاری: ژاپن و کره جنوبی را باید قطب های نوآوری و مهد شرکت های پیشرو در زمینه فناوری پیشرفته دانست که رشد اقتصادی جهانی را تقویت می کنند.

استراتژی های نوآوری آن ها حالا مدل “سیلیکون ولی” را به چالش می کشد: یک نابغه با یک ایده درخشان که بودجه پیاده سازی ایده درخشانش را از سرمایه گذاران خصوصی دریافت می کند.

تفاوت استراتژیک در ایده های غرب و شرق

به گزارش قدم آخر، در آمریکا تصور بر این است که استارت آپ ها باید اغلب با هدف ایجاد اختلال در شرکت ها و صنایع موجود، به تنهایی کار کنند. ولی دولت ها و شرکت های ژاپنی و کره ای معتقدند که همکاری بین استارت آپ های جدید و شرکت های موجود برای تقویت رقابت اقتصادی، به ویژه در فناوری هایی مثل نیمه هادی ها، رباتیک، انرژی اهمیت بالایی دارد. آن ها یک اکوسیستم نوآوری باز ایجاد کرده اند که در آن سازمان های دولتی، شرکت های بزرگ و استارت آپ های کوچک تر همگی از یکدیگر حمایت می کنند.

مدل سیول و توکیو حکایت از آن دارد که گرچه استارت آپ ها در یک اقتصاد رقابتی مرکزی هستند، اگر به تنهایی کار کنند، پتانسیل محدودی دارند؛ اما با همکاری استارت آپ ها با دولت و شرکت های بزرگ، اقتصاد ملی سود بیشتری می برد.

در حال حاضر، آمریکا آن بهشت کارآفرینان که در فیلم های هالیوود به تصویر کشیده می شود نیست و آن ها به دنبال رویکرد ژاپن و کره جنوبی هستند. سیاست گذاران آمریکایی باید با پذیرش این واقعیت، به دنبال افزایش رقابت اقتصادی و فناوری باشند.

تغییر از درون

ژاپن و کره جنوبی عملا می دانند که استارت آپ ها منابع نوآوری باز برای شرکت های بزرگ هستند. سیاست های ملی آن ها شرکت های کوچک تر را تقویت و آن ها را تشویق می کند تا با شرکت های بزرگ تر در مسیر حمایت از نوآوری کشور همکاری کنند. استارت آپ ها ایده ها و روش های جدید کار را به شرکت های بزرگ ارایه می کرده و این گونه با رقبای آمریکایی، چینی و اروپایی رقابت می کنند.

چالش بزرگ K-Startup کره جنوبی برنامه ای دولتی است که در سال 2016 راه اندازی شد و از استارت آپ ها برای رقابت بین المللی پشتیبانی می کند و همچنان در حال رشد است و با بودجه و مدیریت دولت، استارت آپ هایی را از سراسر جهان گرد هم می آورد که باهم رقابت می کنند. یکی از معیارهای مهم موفقیت این برنامه، شناسایی موافقت نامه های مجوز و مشارکت با شرکت های خوشه ای کره ای است. یعنی سخاوتمندی دولت مشروط به شراکت استارت آپ ها با سامسونگ، هیوندای، آل جی یا هر شرکت بزرگ کره جنوبی است.

ژاپن هم در سال 2018 برنامه مشابهی را تحت عنوان J-Startup راه اندازی کرد. بدین ترتیب که شرکت ها برای تامین مالی با بانک های اصلی این کشور شریک می شوند و استارت آپ های خصوصی به ارزشی بیش از 1 میلیارد دلار می رسند. این برنامه برای تشویق برای همکاری ساخته شد و همچنان ادامه دارد و هدف اولیه آن کمک به ساخت 100 کسب وکار تک شاخ (شرکت نوپایی که ارزش بازار آن از یک میلیارد دلار آمریکا عبور کرده باشد) تا سال 2023 بود که البته هنوز به این هدف دست نیافته و به تنها 20 تک شاخ رسیده است.

دولت های کره و ژاپن، در راستای ارتقای نوآوری و رشد اقتصادی، این گونه شرکت های بزرگ قدیمی و استارت آپ ها را گرد هم آورده اند. در این بین ابتکارات استارت آپی مشابه در آمریکا، مستقیماً روی استارت آپ ها سرمایه گذاری می کند ولی شرکت های بزرگ را به عنوان همکار درگیر نمی کنند.

رویای آمریکایی در سیلیکون ولی

بیشتر مردم “سیلیکون ولی” را سرزمینی می دانند که در آن دست نامریی بازار، بقای بهترین ها را تضمین می کند: استارت آپ هایی که توسط ذهن های جوان با ایده های درخشان کار می کنند و درعین حال سرمایه شان را از سرمایه گذاران می گیرند تا گام های بزرگ بعدی را بردارند. این کارآفرینان روزی بیل گیتس، ایلان ماسک، استیو جابز یا مارک زاکربرگ بعدی خواهند شد.

محور اصلی سیلیکون ولی این ایده است که کارآفرینان تازه، شرکت های جدیدی را برای جایگزینی شرکت های بزرگ امروزی ایجاد کنند و بسیاری از بنیان گذاران مشتاق فناوری، ماموریت خود را «ساختن آینده» می دانند.

این روزها بخش فناوری آمریکا، تحت سلطه چند شرکت انگشت شمار مثل آلفابت، آمازون و مایکروسافت است که برخی از باارزش ترین محصولات جهان را تولید می کنند. این شرکت ها به عنوان پلتفرم های فناوری برای استارت آپ های امروزی هستند که در نقش میزبان برنامه هایی برای هدایت استارت آپ های نوپا عمل کرده و خریداران کلیدی اختراعات جدید هستند و به دنبال محافظت در برابر کسانی هستند که می توانند آن ها را از تجارت خارج کنند. شرکت های بزرگ فناوری، هرگونه تهدیدی را که با مشارکت استارت آپ ها به عنوان استفاده کنندگان تکنولوژی شان ایجاد می شود، خنثی می کنند.

ادغام استارت آپ ها با پویایی های صنعتی (سرمایه داری استارت آپ)، یک مدل اقتصادی است که در آن استارت آپ ها به اشتغال، نوآوری و رشد کمک می کنند. سرمایه داری استارت آپی در حال فراگیری در دنیاست و سیاست گذاران در سراسر جهان در تلاشند تا خوشه فناوری پیشرفته خود را ایجاد کنند. اگرچه استارت آپ ها به عنوان عوامل نوآوری حیاتی موردستایشند، ولی واقعیت امروز حکایت از آن دارد که آن ها ابزارهای نوآوری برای شرکت های فعلی در راستای تقویت رقابت پذیری خود هستند. شرکت های بزرگ بر روی یونیکورن های بالقوه جدید سرمایه گذاری کرده و این یونیکورن ها، از کانال های توزیع و استعداد شرکت های بزرگ استفاده می کنند.

سیاست آمریکا، همچنان در یک رابطه متضاد با غول های فناوری امروزی است. از یک سو، استارت آپ های کوچک همچنان مورد تجلیل قرار می گیرند و شرکت های بزرگ فناوری، برای بازجویی به جلسات کنگره فراخوانده می شوند و به طور فزاینده ای هدف شکایت های ضدانحصاری قرار می گیرند.

از سوی دیگر، دولت آمریکا یکی از مشتریان بزرگ فناوری است و دسترسی کشورهای رقیب را به فناوری های پیشرفته محدود می کند. دولت آمریکا می کوشد تا این فناوری بزرگ را تحت کنترل داشته باشد و از اهمیت آن برای امنیت ملی کشورش مطلع است.

بدین ترتیب سیاست آمریکا، قدرتی را که یک مدل نوآوری می تواند با خود به همراه بیاورد را از دست می دهد. سیاست گذاران آمریکا، به شکل فعال شرکت های بزرگ کشور را به عنوان شریک در سیاست های استارت آپی درگیر نمی کنند. یعنی شرکت های آمریکایی نمی توانند با همتایان خارجی خود در برخی از حوزه های سخت افزار و تولید که نیازمند تفکر بلندمدت و سرمایه گذاری عظیم اولیه هستند، رقابت کنند؛ ولی دولت های ژاپن و کره جنوبی این اشتباه را مرتکب نشده اند.

یا نوآوری کنید یا بمیرید

سیاست گذاران ژاپنی و کره ای خیلی زود متوجه نقش استارت آپ ها در استراتژی های امنیت ملی کشورشان و همچنین پیشرفت در فناوری های مهم مثل نیمه رساناها، هوش مصنوعی و مواد پیشرفته شده اند. آن ها می دانند که پیشرفت به منابع ملی فناوری های پیشرفته و افراد مبتکر پشت سر آن ها نیز بستگی دارد.

بنابراین توانایی سرمایه داری استارتاپ برای تقویت برتری تکنولوژیکی، به کشور برتری رقابتی نسبت دیگران خواهد داد و حمایت دولتی به استارت آپ ها و شرکت های بزرگ با منابع مالی و انسانی بزرگ، این امکان را می دهد تا رویکردی بلندمدت در برنامه ریزی اقتصادی داشته و از ادامه تامین مالی در هر شرایطی اطمینان داشته باشند و درعین حال مطمین باشند که دولت تحقیقات و شرکت ها را در زمینه هایی که موفقیتشان تضمین شده نیست هم حمایت می کند.

مثلاً کره جنوبی و ژاپن رهبران جهان در حمل ونقل باانرژی کارآمد هستند و این دولت ها، روی اهمیت بلندمدت این بخش ریسک کرده اند و این در حالی است که آمریکا و اروپا دهه ها پیش از رقابت در صنعت حمل دریایی رقابتی دست کشیدند. کره و ژاپن، سهم بزرگی در تولید پیشرفته ترین کشتی های جهان از نظر تکنولوژیک (از جمله کشتی های حمل گاز طبیعی مایع و آمونیاک) دارند و قدرت شان در این بخش ناشی از همکاری دولت با استارت آپهاست.

واقعیت را در آغوش بگیرید

سیاست گذاران آمریکا باید روند همکاری شرکت های بزرگ و استارت آپ های جدید را تسهیل کنند؛ چراکه افسانه سیلیکون ولی در حین جذابیت، یک افسانه است. در حال حاضر استارت آپ ها راه حل هایی برای مشکلات ارایه می کنند که نه تنها تهدیدی وجودی برای شرکت های فعلی نیست، بلکه آن ها را زنده نگاه می دارد.

نقش پررنگ دولت آمریکا در حمایت از کارآفرینان آمریکایی دهه ها ادامه داشت و مثلاً کمپانی تسلا از اعتبارات مالیاتی فدرال که برای خرید خودروهای الکتریکی به مصرف کنندگان ارایه می شود، سود برده و طبق برآوردها، این شرکت از زمان راه اندازی تقریباً 3 میلیارد دلار یارانه و مشوق های دولتی و محلی دریافت کرده است.

آمریکا هم مثل ژاپن و کره جنوبی، تمرکز صنعتی بالایی دارد و صنایع مختلف تحت سلطه تعداد کمی از شرکت های بزرگ هستند. این واقعیت در ژاپن و کره جنوبی به شکل گسترده ای پذیرفته شده و در آمریکا هم باید پذیرفته شود و ارزش شرکت های بزرگ، به ویژه در بخش های فناوری پیشرفته موردپذیرش قرار بگیرد.

دولت آمریکا باید بپذیرد که شرکت های بزرگ باعث رونق کشور می شوند و نگرانی های مربوط به قدرت بازار نباید در مواقعی که به نفع اقتصاد، نوآوری و امنیت ملی آمریکاست، مانع همکاری با شرکت های بزرگ گردد. رابطه بین دولت آمریکا و شرکت های فناوری پیشرو تا حد زیادی مملو از نگرانی و بی اعتمادی است.

درعین حال، باید رویکرد بازتری نسبت به نقش شرکت های بزرگ در اقتصاد مدرن مبتنی بر استارت آپ وجود داشته باشد. قبل از هر چیز، سیاست گذاران آمریکا نباید از همکاری استارت آپ های نوآورانه با شرکت های بزرگ بترسند. چراکه استارت آپ ها تفکر نوآورانه تری دارند. دولت آمریکا باید بودجه ای را برای استارت آپ ها فراهم کند تا با همتایان بزرگ تر خود همکاری کنند و باید راه اندازی برنامه ای برای ارایه حمایت بلندمدت از استارت آپ ها را مدنظر قرار دهد. گرچه این ریسک ها ممکن است منجر به شکست شود ولی در صورت موفقیت، آمریکا را به یکی از رهبران این صنعت در دهه های آینده تبدیل خواهد کرد و به نظر می رسد دولت بایدن در این مسیر حرکت می کند.

منبع: foreignaffairs

54321