دلایل ریزش مو در کودکان

درباره ریزش مو در اطفال بیشتر بدانید

ممکن است با افزایش سن ریزش مو برای شما عادی باشد اما احتمالا با دیدن ریزش موهای فرزندتان خیلی تعجب می کنید. بهتر است بدانید که ریزش مو در اطفال (کودکان) غیرمعمول نیست اما علل آن ممکن است با علل ریزش مو در بزرگسالان متفاوت باشد. به عنوان مثال آلوپسی آندروژنتیک یا همان طاسی با الگو مردانه شایع ترین علت ریزش مو در بزرگسالان است. درحالی که در کودکان علل شایع ریزش مو شامل عفونت های قارچی یا باکتریایی تلوژن افلوویوم (ریزش مو ناشی از استرس) و آلوپسی کششی است.

کمبود چه ویتامینی باعث ریزش مو در کودکان میشود؟ اگرچه بسیاری از علل ریزش مو در اطفال (کودکان) تهدیدکننده زندگی یا خطرناک نیستند اما مطمئنا می توانند بر سلامت عاطفی کودک تأثیر بگذارند. به همین دلیل مراجعه به موقع به پزشک برای تشخیص و درمان مهم است.

ریزش مو در کودکان تا چه حدی طبیعی است؟

به طور میانگین کودکان هم مانند بزرگسالان در هر روز ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو به شکل طبیعی از دست می دهند. این ریزش جزئی از چرخه طبیعی زندگی فولیکول مو است و به زودی موهای جدید جایگزین موهای ریخته خواهند شد. اما اگر تعداد موهایی که کودک در طول روز از دست می دهد از این تعداد بیشتر شود بهتر است علائم ریزش مو را در او بررسی کنید و با یک پزشک متخصص اطفال یا متخصص پوست و مو مشورت نمایید.

علل ریزش مو در کودکان

دلایل و سندرم های متفاوتی ممکن است منجر به ریزش مو در کودکان شوند که برخی شایع و برخی بسیار نادر هستند.

موارد زیر از شایع ترین دلایل آلوپسی (ریزش مو) در کودکان است که در بررسی های بالینی دیده می شود:

• قارچ پوست سر (Tinea capitis)
• آلوپسی آره آتا (Alopecia areata)
• ریزش موی کششی (Traction alopecia)
• تریکوتیلومانیا یا اختلال مو کنی (Trichotillomania)
• تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium)

برخی دیگر از دلایل ریزش موی کودکان شامل موارد زیر است:

• کمبود مواد مغذی
• مشکلات غدد درون ریز
• آسیب پوست سر
• ریزش مو بدون علت پزشکی – دارویی

۱) کچلی قارچی پوست سر (Tinea capitis)

به این نوع از ریزش مو در زبان عام عفونت کرم حلقوی نیز گفته می شود اما ارتباطی با انگل یا کرم ها ندارد بلکه نوعی عفونت قارچی موی سر است. این قارچ می تواند وارد فولیکول مو (قسمتی از مو که داخل پوست قرار دارد) شود و در نهایت به شَفت مو (قسمتی از تار مو که خارج از پوست قرار دارد) نیز حمله کند.

علائم بالینی

برخی از این علائم روی سر و برخی دیگر در سایر نواحی بدن بروز می کنند:

• شایع ترین علامت لکه های پوسته پوسته آلوپسی (کچلی) یا قطعات آلوپسی با نقاط سیاه کوچک است.
• حس خارش بسیار معمول است.
• تورم گره های لنفی در ناحیه پس سری و گردن در کودکانی که دچار التهاب شده اند دیده می شود.
• کودکان ممکن است ناقلان بدون علامت باشند و دیگران را آلوده کنند.

علائم ظاهری

• یک یا چند قطعه پوسته دار همراه با آلوپسی: لکه ها طی هفته ها تا ماه های آتی به صورت گریز از مرکز بزرگ می شوند.
• قطعات بدون مو روی سر که حاوی نقاط ریز سیاه رنگ هستند. این نقاط فولیکو ل های شکسته و آسیب دیده اند.
• پوسته ریزی گسترده پوست سر که با ریزش موی خفیف همراه است.
• کریون: پلاکی التهابی همراه با جوش های برجسته چرکی پوسته پوسته شدن و ترشح که حساس و دردناک است و می تواند منجر به باقی ماندن جای زخم و عدم رویش مجدد مو در آن ناحیه شود (کچلی دائمی).
• فاووس: عفونت با قارچی به نام Trichophyton schoenleinii که باعث اِریتما (قرمزی پوست در اثر التهاب) در اطراف فولیکول و تشکیل پوسته های فنجانی شکل و زردرنگ می شود.

۲) آلوپسی آره آتا

یکی از علت های ریزش مو در کودکان آلوپسی آره آتا است. آلوپسی آره آتا نوعی بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله می کند و باعث ایجاد قطعات طاس می شود. از آنجا که این بیماری در خانواده ها دیده می شود دانشمندان احتمال ارثی بودن آن را قوی می دانند.

علائم بالینی

• ریزش مو به صورت تکه تکه یا پیوسته که می تواند روی سر یا سایر نواحی مودار بدن باشد.
• معمولاً تکه های طاسی دایره ای شکل و بدون تغییر رنگ و حالت پوست هستند. (موها ریزش می کنند و پوست طبیعی نمایان می شود.)
• این بیماری معمولاً همراه با اگزما کم کاری تیروئید و یا ویتیلیگو (پیسی) بروز می کند.
• تغییرات ناخن (به ویژه فرورفتگی های ریز و شیارشیار شدن) شایع است.

علائم ظاهری انواع آلوپسی آره آتا

• قطعه ای (Patchy): شایع ترین نوع این بیماری است و قطعات طاس دایره یا بیضی شکل هستند.
• شبکه ای (Reticular): الگوی ریزش مو نامنظم و شبیه به شبکه تورمانند است.
• اوفیازیس (Ophiasis): در این نوع از آلوپسی الگوی ریزش مو به صورت نواری و بیشتر در نواحی گیجگاهی و پس سری است. احتمال درمان این نوع ضعیف است.
• پراکنده (Diffuse): در این نوع تراکم موها در تمام نواحی سر کاهش می یابد.
• توتالیس (Totalis): ریزش تمام موهای سر که می تواند به طور ناگهانی و سریع اتفاق بیفتد.
• سراسری (Universalis): ریزش تمام موهای سر و صورت و بدن که شامل ابروها مژه ها موهای زیربغل و ناحیه تناسلی هم می شود.

۳) ریزش موی کششی

این نوع از ریزش مو اکتسابی و ناشی از کشیده شدن تکرارشونده و طولانی مدت موهای سر است. کشیدن موها برای حالت دادن و آرایش کردن مو فر کردن دم اسبی بستن بافت محکم مو روی سر و حتی کشیدن مو برای بافت معمولی منجر به این نوع از ریزش خواهد شد.

علائم بالینی

• نشانه خط مرزی: عقب رفتن خط رویش موها در امتداد نواحی پیشانی و گیجگاهی
• طولانی شدن این شرایط منجر به مزمن شدن ریزش مو و عدم ترمیم آن خواهد شد.

علائم ظاهری

• الگوی این ریزش مو بسته به نحوه حالت دادن مو و استفاده از محصولات مختلف متفاوت است.
• شایع ترین حالت ریزش موهای جلوی سر در نواحی پیشانی و گیجگاهی است.
• ممکن است این نوع ریزش مو به شکل قطعه ای در هر ناحیه از پوست سر بدون الگوی مشخص پراکندگی بروز کند.

۴) اختلال مو کَنی یا تریکوتیلومانیا

این اختلال به شکلی است که کودک یا فرد بزرگسال نمی تواند تمایل و وسوسه درونی برای کندن موهایش را مهار کند. این فرد ممکن است موهای سر مژه ها یا ابروی خود را بکند. این اختلال در سنین نوجوانی و اوایل جوانی شایع تر است اما می تواند کودکان را نیز درگیر کند.

علائم بالینی

• فرد احساس اجبار و عدم توانایی مقاومت در برابر کشیدن یا کندن موهای خود دارد.
• این اختلال در دختران شایع تر از پسران است.
• ممکن است در کودکی ناشی از عادت و در نوجوانی نشانه وجود مشکلات روان شناختی زمینه ای باشد.
• این اختلال می تواند همراه با برخی علائم دیگر در زمینه آسیب به خود بروز کند.

علائم ظاهری

• الگوی ریزش مو غیرمعمول و بیشتر در ناحیه سر و ابروها است.
• ریزش مو تکه تکه و غیرپیوسته است.
• افراد مبتلا به این اختلال معمولاً موهای بدن خود را نمی کنند.

۵) تلوژن افلوویوم

تِلوژن فاز استراحت فولیکول در چرخه طبیعی رشد مو است. در این مرحله فولیکول غیرفعال می شود تا زمانی که مو ریزش کند. دوره زمانی تلوژن به طور معمول بین ۳ تا ۶ ماه است؛ پس از این مدت رویش مجدد مو آغاز می شود. تلوژن اِفلوویوم ریزش بیش از حد مو در فاز استراحت یا فاز ریزش است که پس از استرس متابولیک تغییرات هورمونی یا برخی بیماری ها (به خصوص بیماری های التهابی) رخ می دهد.

علائم بالینی

• حدود ۳ ماه پس از یک مشکل یا اتفاق (مانند بیماری استرس مصرف برخی داروها و مشکلات تغذیه) بروز می کند.
• ریزش معمولاً پس از ۳ تا ۶ ماه متوقف می شود و پس از آن حدود ۶ ماه زمان لازم است تا تراکم موها بهبود پیدا کند.
• در تلوژن افلوویوم مزمن ریزش مو بیش از ۶ ماه ادامه می یابد.

علائم ظاهری

میزان ریزش موی روزانه افزایش می یابد و بیشتر از حدِ طبیعی می شود.

کاهش تراکم موها به صورت پراکنده است و معمولاٌ با کاهش حجم دم اسبی موها مورد توجه قرار می گیرد.

• ریزش موی تکه ای بسیار نادر است مگر اینکه تلوژن افلوویوم همراه با آلوپسی قطعه ای بروز کند.