روایت یک کمپ تا چند ماجرای دیگر

کارگردان نمایش «آگنیتاژ» با تاکید بر ضرورت پرداختن به موضوعاتی مانند مهاجرت در تیاتر، از وضعیت تیاتر در ماهشهر ابراز تاسف کرد.

حسین کارگر از جمله هنرمندانی است که پیش از این با اجرای نمایش «آگنیتاژ» در جشنواره تیاتر فجر و با دریافت چند جایزه از این جشنواره، به عنوان یکی از چهره های مستعد تیاتر در ماهشهر شناخته شد.

او چند روزی است که اجرای عمومی این نمایش را در تهران و در تالار استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر آغاز کرده است.

این کارگردان در گفتگو با قدم آخر از موضوع نمایش خود گفت و افزود: وقتی با مدیران پتروشیمی درباره اجرای تیاتر حرف می زنیم، پاسخ شان این است که اصلا برای چه تیاتر کار می کنی؟! این چه کاری است؟!

کارگر در آغاز درباره محتوای نمایش خود توضیح داد: نمایش درباره کمپ مهاجران است که برای خودش قوانینی دارد و برای ورود به آن باید چیزی را گرو گذاشت. در این کمپ پسری به نام داود، خانه پدری اش را به گرو می گذارد با این امید که در سرزمینی دیگر، موزیسینی مشهور خواهد شد تا اینکه خواهر او با آمدن خود به آن کمپ، وقایعی را روایت می کند و …

او درباره پرداختن به موضوع مهاجرت که این روزها به یکی از مسایل مهم اجتماعی مان تبدیل شده، گفت: آقای رسول حق شناس این نمایشنامه را سال 96 ، 97 نوشته است. در گفتگویی دوستانه داشتم درباره اجرای نمایشی درباره مهاجرت صحبت می کردم که یکی از حاضران عنوان کرد رسول حق شناس چنین نمایشنامه ای نوشته. وقتی با ایشان تماس گرفتم از اجرای نمایش در مقطع فعلی، خیلی استقبال کرد چون ایشان هم معتقد بود مساله مهاجرت، موضوع روز جامعه ماست.

این کارگردان با اشاره به استعاری بودن نمایشنامه «آگنیتاژ» افزود: این متن خیلی استعاری است و البته فقط به آسیب های مهاجرت نپرداخته است. بلکه به موضوع سرزمین و خاک هم توجه دارد؛ اینکه ما در مهاجرت، چه چیزهایی را از دست می دهیم و چه چیزهایی به دست می آوریم.

کارگر که ماهشهر زندگی و کار می کند، درباره اجرای عمومی نمایشش در این شهر توضیح داد: سال 1401 نمایش را در جشنواره تیاتر فجر اجرا کردیم و پاییز سال گذشته آن را در ماهشهر روی صحنه بردیم. بین اجرای جشنواره و اجرای عمومی مان مدتی فاصله افتاد چون باید شرایط اجرایمان فراهم می شد.

او، ماهشهر را شهری خاص توصیف کرد و در این باره گفت: به دلیل شرایط اقتصادی، وضعیت ماهشهر خیلی خاص است. در این شهر حدود 40 پتروشیمی فعال هستند یعنی اقتصادی قوی در آن وجود دارد اما نکته اینجاست که پتروشیمی همه چیز را در انحصار خود دارد و این شامل هنر و ورزش هم می شود. اگر در شهر ما پتروشیمی بلیت های یک نمایش را بخرد، بخشی از صندلی های سالن تیاتر پر می شود ولی در غیر این صورت ممکن است آن نمایش در هر اجرا 5، 6 تماشاگر داشته باشد و همان طور که گفتم، این مساله شامل فعالیت های ورزشی هم می شود به طوری که امروزه یک باشگاه بسکتبال مجهز، به دلیل بی اعتنایی پتروشیمی، خاک می خورد.

کارگر ادامه داد: با همه اینها دو سه گروه نمایشی هستند که کار می کنند. البته فعالیت های آنها مستمر نیست بلکه جسته گریخته است. در این بین اگر بتوانند بلیت نمایش شان را به پتروشیمی بفروشند، می توانند به حیات خود ادامه بدهند، در غیر این صورت افسرده و خانه نشین می شوند. البته در سال های گذشته شرایط بهتر بود. خود من دهه 80 در کارگاه نمایش تیاترشهر به عنوان دستیار یکی از کارگردان های ماهشهر حضور داشتم ولی الان به دلیل برخی از تغییرات سیستمی، شرایط اجرای تیاتر چندان فراهم نیست.

او در پاسخ به اینکه آیا هیچ رغبتی در پتروشیمی وجود ندارد که به عنوان تهیه کننده در کنار گروه های نمایشی قرار بگیرد، توضیح داد: چنین چیزی نیازمند همتی بالاست و از دنیای مدیریت شهری دور است چون تیاتر برایشان کارایی ندارد. خود من برای کار کردن به ارشاد و چند نهاد دیگر مراجعه کردم. اگر نمایش من در جشنواره فجر شرکت نمی کرد، ممکن نبود که کارم دیده شود. البته شرایط در مرکز استان ها بهتر است اما من به عنوان یک کارگردان شهرستانی که خارج از مرکز استان خودمان کار می کنم، باید خود را به جشنواره برسانم وگرنه کسی کار ما را نمی بیند و اصلا ما را نمی شناسد.

کارگر با بیان اینکه بیش از 10 سال است که به کارگردانی تیاتر مشغولیت دارد، اضافه کرد: پارسال برای اولین بار از همه شهرهای استان برای دیدن نمایش ما آمدند چون این نمایش در جشنواره فجر دیده شد.

او درباره وضعیت سالن های تیاتر ماهشهر گفت: ارشاد ما 2 سالن داشت که یکی از آنها شبیه حوزه های امتحانی مدارس بود و خودمان سال 85 آن را با انجام یکسری تغییرات و تعمیرات، به یک سالن بلک باکس، تبدیل کردیم و یک سالن دیگر را هم به نگارخانه تبدیل کردیم. البته به دلیل استاندارد نبودن سالن، سازه اجرای ما در یکی از اجراها دچار آسیب و شکستگی شد.

کارگر با اشاره به اجرای نمایش «آگنیتاژ» در جشنواره های فجر بوشهر و تهران اضافه کرد: چون در سالنی غیراستاندارد کار کرده بودیم، به محض ورود به سالنی که کمی استاندارد بود، در بحث طراحی و نور، دچار مشکل می شدیم. به طوری که در بوشهر تا نزدیک ورود تماشاگر به سالن، هنوز مشکل نور داشتیم. حالا هم که در تالار استاد سمدریان روی صحنه ایم، عرض این سالن در قیاس با سالن ماهشهر بیشتر است و باید دوباره تغییراتی در سازه نمایش بدهیم.

این کارگردان ادامه داد: البته ماهشهر دو سالن دیگر هم دارد که قاب صحنه ای هستند و مناسب اجرای ما نبودند. با این حال مجبور شدیم سازه نمایش مان را در یکی از سالن ها نصب کنیم.

او که خود دانش آموخته مکانیک است و در پتروشیمی مشغول به کار است، درباره حمایت پتروشیمی از نمایش های کارمندان مجموعه توضیح داد: برای آماده کردن دکور، برای گرفتن یک وام، از مدیر روابط عمومی تا مدیر عامل پیگیری کردم اما هیچ کدام حاضر به همکاری نشدند و در نهایت پاسخ شان این بود که حالا چه کاری است؟! یعنی نه تنها بودجه نمی دهند بلکه گاه به ضرر کارکنان خود کار می کنند. به طوری که حتی شرکت خودمان حاضر نشد بلیت نمایش ما را بخرد تا بچه های گروه، دستمزد ناچیزی بگیرند.

او درباره تحقق شعار مدیران در راستای اجرای عدالت فرهنگی در سراسر کشور گفت: در این یکی دو ساله تفاوت هایی ایجاد شده ولی آنچه مدیر کشوری به آن عدالت فرهنگی می گوید، زمانی محقق می شود که به دست منِ هنرمند شهرستانی برسد.گاه می بینیم که هنرمندان برخی از استان ها با کم هزینه های منطقی تری در قیاس با ما کار می کنند ولی رقم کمک هزینه ها تا به ما برسد، حدود یکی دو میلیون تومان می شود. شاید سرچشمه جاری شدن عدالت فرهنگی در دست مدیر کشوری باشد ولی تا به من هنرمند برسد، در حد قطره خواهد شد و نمی توان با آن کاری از پیش برد. این موضوع فقط شامل مسایل مالی نمی شود. مثلا مجله نمایش هم به دست ما نمی رسد. حتی برای اجرای نمایش های طنز و کودک هم همکاری نمی کنند. بماند که هیچ کس به فکر ارتقای دانش و آموزش ما نیست.

کارگر بابت خستگی و بی انگیزه شدن هنرمندان استان ها هشدار داد و افزود: وقتی انرژی و اقتصاد کار ما پیش نرود، ناچاریم به کار دیگری بپردازیم و تیاتر را ترک کنیم ولی بعد از خسته شدن و رفتن ما، نسل تازه ای هست که جایگزین شود.

پایان خبر قدم آخر