معرفی و نقد سریال حرفه ای ها

سریال «حرفه ای» با حضور چهره های محبوبی مثل سیروان و زانیار خسروی، کلی سر و صدا کرد و از همان اول تو نماوا پخش شد. اما سوال اینجاست که آیا این سریال واقعاً تونست «حرفه ای» باشه و انتظارات رو برآورده کنه؟ بیایید با هم ببینیم.

وقتی اسم سریال «حرفه ای» می اومد، همه منتظر یه کار هیجان انگیز و متفاوت بودیم، مخصوصاً با اون همه تبلیغات و اسم های بزرگی که کنارش بود. خیلی ها برای اولین بار می خواستن سیروان خسروی رو تو یه نقش جدی ببینن و خب، همین خودش یه هیجان خاصی داشت. ژانر جنایی، معمایی و اکشن هم که همیشه طرفدارای خودش رو داره. اما آیا این سریال تونست در نهایت یه اثر ماندگار و بی نقص تو کارنامه نمایش خانگی ایران باشه یا اینکه فرصت های خوبی رو از دست داد؟ تو این مقاله می خوایم یه نگاه عمیق و دوستانه بندازیم به همه ی جنبه های این سریال، از داستان و بازیگراش گرفته تا نقاط قوت و ضعفش، تا بفهمیم «حرفه ای» چقدر تونسته حرفه ای عمل کنه.

مشخصات فنی و تیم سازنده سریال «حرفه ای»

قبل از اینکه بریم سراغ جزئیات، بد نیست یه نگاهی بندازیم به شناسنامه سریال «حرفه ای» تا با عوامل پشت صحنه و جلوی دوربینش بیشتر آشنا بشیم. این مشخصات به ما کمک می کنه تا بهتر بفهمیم با چه نوع اثری طرف بودیم و چه پتانسیل هایی برای موفقیت داشته.

تیم سازنده شامل افرادی با سابقه و جوان بود که نوید یه کار متفاوت رو می داد. حضور دو برادر خسروی در کنار بازیگرای باتجربه ای مثل علی مصفا و سارا بهرامی، خودش به تنهایی می تونست برای خیلی ها دلیل محکمی برای دنبال کردن سریال باشه. حالا بریم ببینیم این تیم چقدر موفق شدن یه اثر «حرفه ای» خلق کنن.

خلاصه داستان: معمای پیچیده ای که آغاز شد

داستان سریال «حرفه ای» از جایی شروع میشه که ما با سیامک (با بازی سیروان خسروی) آشنا می شیم؛ یه آدم کاربلد و به قول معروف کارچاق کن که تو کارش حسابی حرفه ایه. اما همون اول کار، انگیزه ها و هدف هاش واسه ما مثل یه راز بزرگ میمونه و مخاطب باید خودش دنبال سرنخ ها بگرده. سیامک یه آدم مرموزه که خیلی کم حرف میزنه و انگار یه گذشته ی پر رمز و راز پشتش داره. این شخصیت قراره تو یه پرونده ی پیچیده و پرماجرا گیر بیفته که سرنوشت خیلی ها رو به هم گره می زنه.

داستان حول و حوش قتل و سرقت می چرخه و مدام شخصیت های جدیدی به قصه اضافه می شن که هر کدومشون یه جورایی با این ماجراها درگیرن. از خانواده مقتول و دوست و آشنا گرفته تا پلیس هایی که دنبال حل معما هستن. تو این بین، تقابل سیامک با بازپرسی که نقش اش رو علی مصفا بازی می کنه، یکی از جذابیت های اصلی داستان میشه. بازپرس دنبال حقایقه و سیامک هم سعی می کنه یه قدم جلوتر باشه و کسی نفهمه تو سرش چی می گذره. سریال سعی می کنه یه فضای معمایی بسازه که هر لحظه آدم رو کنجکاوتر کنه، بدون اینکه خیلی سریع تمام برگ های برنده اش رو رو کنه.

تحلیل و نقد جامع سریال «حرفه ای»

حالا که یه دید کلی از سریال پیدا کردیم، وقتشه که بریم سراغ نقد و بررسی عمیق ترش. حرفه ای تو بخش های مختلفی مثل فیلمنامه، شخصیت پردازی و کارگردانی، فراز و نشیب های زیادی داشت که باعث می شد گاهی اوقات حسابی ذوق زده بشیم و گاهی هم سرمون رو از سر تعجب تکون بدیم. با من همراه باشید تا این جزئیات رو موشکافی کنیم.

فیلمنامه و ساختار روایی: از ابهام تا شتاب زدگی

راستش رو بخواید، سریال «حرفه ای» یه شروع خیلی گیج کننده و شلوغ داشت. قسمت اولش حسابی آدم رو تو برزخ نگه می داشت؛ اینقدر شخصیت های مختلف یهو وارد قصه می شدن و اتفاقات جسته و گریخته روایت می شد که واقعاً نمی فهمیدی داستان از چه قراره. یه عالمه فلش بک و معرفی کاراکتر، اما هیچ انسجامی وجود نداشت. انگار فیلمنامه نویس می خواست همه رو همون اول جا بده تو داستان و همین باعث شد خیلی ها همون ابتدا قید ادامه دادن رو بزنن.

اما خوشبختانه، از قسمت های دوم به بعد، اوضاع کمی بهتر شد. داستان یه مقدار سروشکل گرفت و کم کم معماها جذاب تر شدن. قتل رویا و کامران، سرقت ها و ماجراهای سیامک و سینا، همگی کشش خوبی به قصه دادن و باعث شدن یه هیجان نسبی تو دل مخاطب بیفته. این وسط، پیچ و خم های داستانی مثل ماجرای کامران و برادرش، حسابی جذاب از آب در اومد و ما رو مشتاق می کرد که ببینیم آخرش چی میشه.

متاسفانه، این جذابیت خیلی دوام نیاورد. از اواسط سریال به بعد، حس می شد که نویسنده عجله داره که معماها رو حل کنه. مثلاً پرونده قتل رویا و کامران تو قسمت ششم خیلی سریع بسته شد و این شتاب زدگی باعث شد اون غافلگیری و هیجانی که می تونست برای چند قسمت ادامه داشته باشه، از بین بره. به جای اینکه بگن یه گره جدید داریم، خیلی راحت همه چیز رو لو دادن و همین باعث شد تا یه جورایی از داستان ناامید بشیم.

بخش بدتر ماجرا، پر شدن سریال از حفره های داستانی و ضعف های منطقی بود، مخصوصاً تو نیمه دوم و قسمت های آخر. سیامک که کلی حرفه ای و باهوش نشون داده شده بود، یهو کارهایی می کرد که از یه آدم عادی هم بعید بود، چه برسه به یه حرفه ای. مثلاً ماجرای بارون و فراموش کردن تلفن تو خونه پدرش یا انگیزه های عجیب و غریبش برای همکاری با سونیا، اصلاً منطقی نبود. انگار نویسنده فقط می خواست قصه رو به یه جایی برسونه، بدون اینکه به جزئیات و باورپذیری توجهی داشته باشه.

پایان بندی سریال «حرفه ای» واقعاً ناامیدکننده بود. بعد از اون همه پیچ و خم و معما، مرگ سیامک به احمقانه ترین شکل ممکن رقم خورد و کلی سوال بی پاسخ تو ذهن بیننده موند. حس می کردی یه جورایی به شعورت توهین شده، چون هیچ منطقی پشت اون تصمیم ها نبود.

اگه بخوایم «حرفه ای» رو با بقیه سریال های جنایی نمایش خانگی مقایسه کنیم، باید بگیم که تو حفظ انسجام روایی و غافلگیری، عملکرد خیلی موفقی نداشت و نتونست خودش رو به استانداردهای بالای این ژانر برسونه. انگار که یه پتانسیل بزرگ رو بیهوده هدر داد.

شخصیت پردازی و عملکرد بازیگران: درخشش های فردی در دل ضعف ها

یکی از بخش های پر حرف و حدیث سریال «حرفه ای»، شخصیت پردازی و البته بازی بازیگرا بود. بعضی ها عالی بودن، بعضی ها هم حسابی تو ذوق می زدن.

• سیامک (سیروان خسروی): سیروان خسروی تو اولین تجربه جدی بازیگریش، از یه نظر واقعاً خوب بود. تو سکوت هاش، نگاه های مرموزش و اون حسِ سرد و بی تفاوتی که القا می کرد، کاملاً یه سیامک حرفه ای رو به ما نشون می داد. اما وقتی نوبت به دیالوگ گویی می رسید، ضعفش به چشم می اومد. شخصیت سیامک هم یه مقدار تک بعدی بود؛ همیشه مرموز، همیشه یه قدم جلوتر. کارگردان هم زیاد از حد سعی کرده بود بهش ابهت بده که گاهی وقتا مصنوعی به نظر می رسید.
• بازپرس سماوات (علی مصفا): بدون شک، علی مصفا ستاره این سریال بود. بازی قدرتمند و تاثیرگذارش باعث شد شخصیت بازپرس سماوات به یکی از بهترین قطب های داستان تبدیل بشه. حتی با وجود اینکه تو قسمت های میانی، نقش اش کمی محدود شد، اما هر وقت جلوی دوربین می اومد، حضورش حسابی به چشم می اومد و کاری می کرد که آدم واقعاً باورش کنه.
• کامران (علیرضا ثانی فر): علیرضا ثانی فر هم تونست یه شخصیت خاکستری و پر از پیچیدگی رو به خوبی از آب دربیاره. کامران تو طول سریال رشد خوبی داشت و بازی ثانی فر هم حسابی به این شخصیت عمق داد. تنها شخصیتی که می شد بهش نگاه سیاه و سفید نداشت، همین کامران بود.
• سونیا (سارا بهرامی): سارا بهرامی تو نقش سونیا اولش خیلی مرموز و جذاب بود و آدم دلش می خواست از رازهاش سر دربیاره. اما متاسفانه، نویسنده نتونست انگیزه های عمیق شخصیتش رو خوب پردازش کنه. اون حس و حال لازم رو تو صحنه های بازجویی ندیدیم و شخصیتش اون طور که باید، برون ریزی احساسی نداشت. انگار یه چیزی کم بود که بتونه سونیا رو کاملاً برای ما قابل درک کنه.
• سهیل (زانیار خسروی) و تلما (ماهور الوند): متاسفانه، عملکرد زانیار خسروی تو نقش سهیل و ماهور الوند تو نقش تلما، خیلی ضعیف بود. شخصیت سهیل آبکی و لوس بود و رابطه ی عاشقانه اش با تلما هم هیچ عمق و جذابیتی نداشت. این دو تا کاراکتر به جای اینکه به داستان کمک کنن، بیشتر تو حاشیه بودن و هر وقت هم که تو کانون توجه قرار می گرفتن، بازی های ضعیفشون تو ذوق می زد.
• سایر شخصیت های مکمل: خیلی از شخصیت های فرعی مثل سینا و رویا هم اصلاً بهشون پرداخته نشد و همین باعث شد نتونیم باهاشون ارتباط برقرار کنیم یا سرنوشتشون برامون مهم باشه.

کارگردانی و جنبه های فنی: زیبایی های مقطعی

سریال «حرفه ای» تو بخش کارگردانی و جنبه های فنی، یه سری نکات مثبت و منفی داشت که می تونه هم نقاط قوتش باشه و هم نقاط ضعفش.

• تدوین (عماد خدابخش): یکی از چیزهایی که واقعاً تو ذوق نمی زد و اتفاقاً گاهی اوقات حسابی هیجان انگیز بود، تدوین پازلی و خلاقانه ی سریال بود. تو بعضی از قسمت ها، چینش سکانس ها و فلش بک ها حسابی آدم رو به فکر می انداخت و معمای داستان رو جذاب تر می کرد. اما خب، همین تدوین هم بی عیب و ایراد نبود. مثلاً فلش بک های بی ربط تو قسمت یازدهم یا اون پرش زمانی ۶۰ روزه تو قسمت چهاردهم، حسابی به ریتم داستان لطمه زد و باعث شد آدم گیج بشه.
• فیلم برداری (مرتضی غفوری) و نورپردازی: استفاده از تکنیک های خاص فیلم برداری مثل وان شات و قاب بندی های متفاوت، تو بعضی جاها جالب از آب در اومده بود. اما نورپردازی، مخصوصاً تو قسمت های اول، بیشتر جنبه تزئینی داشت. اون نور قرمزهای مکرر تو قسمت اول، هیچ حس خاصی رو منتقل نمی کرد و بیشتر به نظر می رسید که فقط می خوان یه فضایی رو ایجاد کنن، بدون اینکه واقعاً به درد داستان بخوره یا کمکی به اتمسفر جنایی سریال بکنه.
• موسیقی متن (پیام آزادی): موسیقی متن هم تو القای هیجان و ساختن فضای خاص سریال، تاثیر خودش رو داشت. پیام آزادی سعی کرده بود با آهنگسازی، به فضای معمایی و اکشن سریال کمک کنه. اما گاهی اوقات، استفاده بی رویه و بیش از حد از موسیقی تو بعضی سکانس ها، به جای اینکه کمک کننده باشه، حسابی آزاردهنده می شد و اجازه نمی داد که مخاطب با سکوت و فضای صحنه ارتباط برقرار کنه.
• میزانسن و فضاسازی: در کل، فضاسازی سریال تو ایجاد یه اتمسفر جنایی تا حدودی موفق بود، اما اون پختگی لازم رو نداشت. گاهی اوقات حس می کردی که می خوان به زور یه فضای خاص رو تحمیل کنن، به جای اینکه این فضا به صورت طبیعی از دل داستان و شخصیت ها بیرون بیاد.

نقاط قوت و ضعف سریال «حرفه ای»: یک جمع بندی سریع

خب، تا اینجا خیلی ریز به ریز سریال «حرفه ای» رو بررسی کردیم. حالا وقتشه که یه جمع بندی سریع و خودمونی از خوبی ها و بدی هاش داشته باشیم، تا اگه کسی خواست بره سراغش، بدونه چی در انتظارشه. هر سریالی نقاط قوت و ضعف خودش رو داره و «حرفه ای» هم از این قاعده مستثنی نیست.

نقاط قوت:

• شروعی هیجان انگیز (مخصوصاً بعد از قسمت اول که اون شلوغی اولیه فروکش کرد).
• بازی های درخشان و قابل قبول از سیروان خسروی (با توجه به اولین تجربه اش)، علی مصفا، علیرضا ثانی فر و سارا بهرامی.
• تدوین نوآورانه و پازلی تو بخش هایی از سریال که حسابی ذهن آدم رو درگیر می کرد.
• ایجاد معماهای جذاب تو میانه داستان که کشش خوبی داشت.
• کیفیت فنی قابل قبول تو بخش هایی از فیلم برداری و موسیقی.

نقاط ضعف:

• فیلمنامه گنگ و شلوغ تو شروع و البته پر از حفره های منطقی و ضعف های جدی تو پایان بندی.
• شخصیت پردازی ضعیف و سطحی خیلی از کاراکترهای مکمل، خصوصاً سهیل و تلما که واقعاً تو ذوق می زدن.
• عدم پرداخت عمیق به انگیزه ها و گذشته شخصیت های اصلی (مخصوصاً سیامک و سونیا) که باعث می شد نتونیم خوب باهاشون ارتباط برقرار کنیم.
• استفاده نه چندان موثر از بعضی عناصر فنی مثل نورپردازی و موسیقی تو اوایل سریال.
• ریتم کند و کش دار شدن بعضی قسمت ها تو انتها که حسابی کلافه کننده بود.
• پایان بندی غیرمنطقی و ناامیدکننده که همه رو شوکه کرد (البته نه از نوع خوبش!).

آیا «حرفه ای» ارزش تماشا دارد؟ جمع بندی نهایی

رسیدیم به سوال اصلی: با همه ی این حرف ها، «حرفه ای» رو ببینیم یا نبینیم؟ راستش رو بخواید، این سریال مثل یه ظرف غذای خوشمزه بود که یه آشپز کاربلد اونو درست کرده، اما آخرش یهو نمکدون رو توش خالی کرده! پتانسیل زیادی داشت، می تونست جزو بهترین سریال های نمایش خانگی باشه، اما متاسفانه اون طور که باید، از این پتانسیل استفاده نشد.

اگه شما از اون دسته آدم هایی هستید که عاشق ژانر جنایی هستین و می تونید چشم هاتون رو روی یه سری ضعف های منطقی تو نیمه دوم و پایان سریال ببندید، یا صرفاً از طرفدارای بازیگرای اصلی مثل سیروان خسروی و علی مصفا هستید، شاید بتونید از تماشای قسمت های میانیش لذت ببرید. اما اگه انتظار یه فیلمنامه محکم، شخصیت پردازی عمیق و یه پایان بندی غافلگیرکننده و منطقی رو دارید، ممکنه «حرفه ای» حسابی ناامیدتون کنه.

این سریال یه اثر متوسط رو به پایین تو کارنامه نمایش خانگی ایرانه که با یه شروع امیدوارکننده، راهی رو در پیش گرفت که آخرش به سرانجامی گنگ و پر از سوال ختم شد. «حرفه ای» می توانست خیلی بهتر از این باشد، اما فرصت هایش را از دست داد و به یادگاری از پتانسیل های از دست رفته تبدیل شد.