چک مدت دار چیست

تا حالا شده که یه چک بگیرید یا بدید و تاریخ روش با تاریخی که امروز هست فرق داشته باشه؟ مثلاً امروز ۲۵ خرداد باشه ولی روی چک نوشته شده باشه ۲۵ شهریور! دقیقاً همینه که بهش میگیم چک مدت دار. این چک ها مثل یه قول و قرار کتبی برای پرداخت پول در آینده عمل می کنن و تو دنیای معاملات خیلی کارایی دارن، اما خب قوانین و پیچیدگی های خاص خودشون رو هم دارن که اگه ندونیم، ممکنه دردسرساز بشن.

توی معاملات و زندگی روزمره، از خرید یه محصول تا قراردادهای بزرگ تجاری، چک یه ابزار خیلی کاربردی و پرطرفداره. اما همونقدر که کار رو راحت می کنه، اگه درست و حسابی با قوانین و انواعش آشنا نباشیم، می تونه سر آدم رو درد بیاره. یکی از همین انواع چک که ممکنه خیلی ها رو با چالش روبه رو کنه، همین چک مدت دار یا به قول قدیمیا «چک وعده دار» هست. خیلی وقت ها می شنویم که یه نفر چک برگشتی داره و کلی بدبختی براش پیش اومده، اما کمتر کسی می دونه که اگه اون چک «مدت دار» بوده باشه، ماجرا از زمین تا آسمون فرق می کنه.

از اونجایی که قانون چک مدام در حال تغییر و به روز شدنه، مخصوصاً با اومدن قانون جدید چک و سامانه صیادی، دونستن ریزه کاری هاش دیگه یه انتخاب نیست، بلکه یه ضرورته. این مقاله دقیقاً همون چیزیه که نیاز دارید تا همه ابهاماتتون درباره چک مدت دار از بین بره. پس بزنید بریم که صفر تا صد این ابزار مالی رو با هم بررسی کنیم و یاد بگیریم چطور ازش درست استفاده کنیم تا هم از مزایاش بهره مند بشیم و هم از معایبش در امان بمونیم.

مفهوم چک مدت دار چیست؟

بیاید اول از همه ببینیم اصلاً این چک مدت دار یعنی چی؟ خیلی ساده بخوام بگم، چک مدت دار به چکی میگن که تاریخ صدور اون (یعنی روزی که چک رو می نویسید و امضا می کنید) با تاریخ سررسیدش (یعنی روزی که میشه پولش رو از بانک گرفت) یکی نیست. مثلاً امروز ۲۰ فروردینه و شما یه چک می نویسید که روش تاریخ ۲۰ اردیبهشت رو می زنید. این چک، یه چک مدت داره.

این نوع چک، یه جور تعهد مالیه که صادرکننده چک به دریافت کننده میده. صادرکننده با این کار قول میده که توی یه تاریخ مشخص تو آینده، مبلغی که روی چک نوشته شده رو به دارنده چک پرداخت کنه. یعنی تا اون تاریخ سررسید، پولی از حساب صادرکننده کم نمیشه و دریافت کننده هم نمی تونه مبلغ رو از بانک بگیره.

ارکان اصلی یک چک مدت دار

مثل هر چک دیگه ای، چک مدت دار هم یه سری ارکان اصلی داره که باید تکمیل بشه:

• صادرکننده: کسی که چک رو می نویسه و امضا می کنه.
• ذینفع (دریافت کننده): کسی که چک رو می گیره و پولش رو باید دریافت کنه.
• تاریخ: هم تاریخ صدور (که معمولاً همون روز امضاست) و هم تاریخ سررسید (روزی که چک قابل وصوله) باید دقیق و واضح نوشته بشه. توی چک مدت دار، این دو تا تاریخ با هم فرق دارن.
• مبلغ: مقدار پولی که باید پرداخت بشه، هم به عدد و هم به حروف.
• امضا: امضای صادرکننده که اعتبار چک به اون بستگی داره.

حواستون باشه که کامل بودن و درست بودن این اطلاعات خیلی مهمه، چون اگه ناقص باشه یا اشتباهی توش باشه، ممکنه چک اعتبارش رو از دست بده یا دردسرساز بشه.

هدف از صدور چک مدت دار: چرا از این نوع چک استفاده می کنیم؟

شاید بپرسید خب اگه می خوایم پولو دیرتر بدیم، چرا از همون اول چک نمی دیم؟ یا چرا از روش های دیگه استفاده نمی کنیم؟ دلیل استفاده از چک مدت دار چندتا مزیت کلیدی داره که اونو به یه ابزار مهم تبدیل کرده:

1. تسهیل معاملات تجاری: تو بازار و بین کسب وکارها، خیلی وقت ها فروشنده می خواد کالا رو زودتر تحویل بده ولی خریدار الان پول نقد نداره. چک مدت دار اینجا وارد عمل میشه و این امکان رو میده که معامله انجام بشه و پرداخت به آینده موکول بشه. اینجوری چرخ اقتصاد هم می چرخه.
2. مدیریت نقدینگی: هم برای کسی که چک میده و هم برای کسی که چک می گیره، مدیریت پول نقد خیلی مهمه. صادرکننده می تونه با چک مدت دار، برنامه ریزی کنه که تو تاریخ سررسید، پول لازم رو تو حسابش داشته باشه. دریافت کننده هم می دونه کی قراره پول به دستش برسه.
3. ایجاد اعتماد و اعتبار: دادن چک مدت دار نشون دهنده تعهد صادرکننده ست. یعنی طرف مقابل مطمئنه که پولش رو سر وقت می گیره. این قضیه می تونه تو ایجاد روابط تجاری بلندمدت و با اعتماد بالا خیلی کمک کننده باشه.
4. تامین مالی کوتاه مدت: گاهی اوقات چک مدت دار مثل یه وام کوتاه مدت عمل می کنه. صادرکننده تا تاریخ سررسید وقت داره که پول رو تهیه کنه و بدهکار هم به یه تامین مالی بدون بهره دست پیدا می کنه.

فرق چک روز و چک مدت دار از سیر تا پیاز

حالا که فهمیدیم چک مدت دار چیه، بیاید اون رو با برادرش، یعنی «چک روز» مقایسه کنیم تا تفاوت هاشون مثل روز روشن بشه. این تفاوت ها مخصوصاً تو مسائل قانونی و پیگیری چک، خیلی حیاتی هستن.

چک روز یعنی چی؟

چک روز، دقیقاً برعکس چک مدت داره. یعنی چی؟ یعنی تاریخ صدور و تاریخ سررسیدش یکی هستن. اگه امروز ۲۰ فروردینه و شما یه چک می نویسید و تاریخ ۲۰ فروردین هم روش می زنید، این میشه یه چک روز. این چک رو می تونید همون روز ببرید بانک و پولش رو نقد کنید.

تفاوت های اصلی: تاریخ، پیگیری حقوقی و کیفری

تفاوت اصلی این دو نوع چک، فقط تو تاریخ نیست، بلکه تو عواقب قانونی شون هم هست و اینجاست که ماجرا جدی میشه:

1. تفاوت در تاریخ سررسید:
   • چک روز: تاریخ صدور و تاریخ سررسیدش یکیه.
   • چک مدت دار: تاریخ صدور با تاریخ سررسیدش فرق می کنه و تاریخ سررسید، برای آینده ست.
2. تفاوت در نحوه مطالبه و ضمانت اجرایی (خیلی مهم!):
   • چک روز: اگه صادرکننده تو تاریخ مشخص شده پول رو تو حسابش نداشته باشه و چک برگشت بخوره، دارنده چک می تونه علاوه بر پیگیری حقوقی، از طریق کیفری هم پیگیری کنه. یعنی صادرکننده ممکنه مجازات زندان یا جریمه نقدی داشته باشه. البته این به شرطیه که چک، صیادی باشه و درست تو سامانه ثبت شده باشه.
   • چک مدت دار: اینجا دیگه خبری از پیگیری کیفری نیست! اگه یه چک مدت دار برگشت بخوره، دارنده چک فقط می تونه از طریق حقوقی پولش رو مطالبه کنه. یعنی صادرکننده مجازات زندان یا کیفری نداره و فقط باید بدهی اش رو پرداخت کنه. این بزرگترین و مهمترین تفاوت بین این دو نوع چکه.

نکته مهم و حیاتی: چک مدت دار غیرقانونی نیست، بلکه فقط جنبه کیفری نداره! یعنی کسی که چک مدت دار برگشتی صادر کرده، مجرم محسوب نمیشه و فقط بدهکاره.

جدول مقایسه جامع چک روز و چک مدت دار

برای اینکه بهتر این تفاوت ها رو درک کنید، یه جدول مقایسه ای براتون آماده کردم:

ویژگی	چک روز	چک مدت دار
تاریخ صدور و سررسید	یکسان	متفاوت (سررسید در آینده)
زمان وصول	همان روز صدور	پس از فرا رسیدن تاریخ سررسید
پیگیری کیفری	امکان پذیر (با شرایط خاص قانون جدید چک و ثبت صیادی)	امکان پذیر نیست (فقط حقوقی)
پیگیری حقوقی	امکان پذیر	امکان پذیر
تعهد صادرکننده	پرداخت فوری وجه	پرداخت وجه در آینده مشخص

این جدول به خوبی نشون میده که چقدر مهم هست قبل از گرفتن یا دادن هر چکی، نوع اون رو بشناسیم و از عواقب احتمالی اش خبر داشته باشیم.

مزایا و معایب: قبل از استفاده از چک مدت دار اینو بخونید!

هر ابزار مالی، در کنار مزایایی که داره، یه سری معایب و ریسک ها هم داره. چک مدت دار هم از این قاعده مستثنی نیست. پس اگه قصد استفاده ازش رو دارید، بهتره هر دو روی سکه رو بدونید.

۳.۱. مزایا (Benefits): این چک به درد کی می خوره؟

1. انعطاف پذیری در پرداخت و دریافت: هم برای صادرکننده و هم برای دریافت کننده، این چک یه جور انعطاف ایجاد می کنه. صادرکننده لازم نیست الان پول داشته باشه و دریافت کننده هم مطمئنه که پولش رو سر وقت می گیره. اینجوری معاملات بیشتری انجام میشه.
2. مدیریت بهتر جریان نقدی (Cash Flow Management): کسب وکارها و حتی افراد عادی می تونن با استفاده از چک مدت دار، برنامه ریزی دقیق تری برای ورود و خروج پولشون داشته باشن. این یعنی بدون اینکه پول نقدشون رو بلوکه کنن، می تونن تعهداتشون رو انجام بدن.
3. ایجاد فرصت های تجاری و اعتباری: تصور کنید یه فرصت تجاری عالی پیش میاد ولی شما الان نقدینگی کافی ندارید. چک مدت دار به شما اجازه میده اون فرصت رو از دست ندید و با پرداخت آینده، معامله رو جوش بدید. این باعث افزایش اعتبار شما هم میشه.
4. کاهش نیاز به نقدینگی فوری: صادرکننده چک لازم نیست فوراً پول نقد داشته باشه و می تونه تا تاریخ سررسید برای تامین اون پول برنامه ریزی کنه. این برای شرایطی که دست و بالمون یکم تنگه، خیلی به کار میاد.

۳.۲. معایب (Disadvantages): خطراتی که باید حواستون باشه

1. ریسک عدم پرداخت (خطر برگشت خوردن): این بزرگترین عیبه. ممکنه صادرکننده در تاریخ سررسید نتونه پول رو تامین کنه و چک برگشت بخوره. اینجاست که برای دریافت کننده دردسر شروع میشه.
2. عدم امکان پیگیری کیفری و طولانی بودن روند حقوقی: همونطور که گفتیم، برای چک مدت دار برگشتی، نمیشه شکایت کیفری کرد. این یعنی صادرکننده مجازات زندان نداره و دارنده چک باید از طریق دادگاه حقوقی اقدام کنه که معمولاً روند طولانی تری داره.
3. افت ارزش پول (تورم) در زمان طولانی (از منظر دریافت کننده): اگه مدت زمان سررسید چک خیلی طولانی باشه، به دلیل تورم، ممکنه ارزش واقعی پولی که دریافت کننده میگیره، کمتر از زمان صدور چک باشه. این یه نگرانی جدی برای دریافت کننده هاست.
4. ایجاد مشکلات اعتباری برای صادرکننده در صورت برگشت: اگرچه چک مدت دار جنبه کیفری نداره، اما برگشت خوردن اون می تونه باعث بشه که صادرکننده برای مدت مشخصی نتونه دسته چک بگیره یا از خدمات بانکی استفاده کنه. این یعنی اعتبار مالی اش آسیب می بینه.

نحوه صحیح صدور چک مدت دار

حالا که هم مزایا رو می دونیم و هم معایب رو، وقتشه یاد بگیریم چطور یه چک مدت دار رو درست و حسابی صادر کنیم یا اگه می خوایم دریافت کنیم، به چی هایی دقت کنیم تا بعداً پشیمون نشیم.

۴.۱. نکات کلیدی برای صادرکننده: بده کارها حواسشون باشه!

1. داشتن موجودی کافی در تاریخ سررسید: این مهمترین و اساسی ترین نکته ست. اگه می خواید چک رو برای یه تاریخ آینده صادر کنید، باید مطمئن باشید که در اون تاریخ، پول لازم رو تو حساب بانکی تون دارید. بی دقتی تو این مورد یعنی دردسر.
2. تکمیل دقیق اطلاعات:
   • مبلغ: مبلغ رو هم به عدد و هم به حروف، دقیق و بدون خط خوردگی بنویسید.
   • تاریخ سررسید: حتماً تاریخ دقیق سررسید رو مشخص کنید. یادمون باشه تاریخ صدور رو هم باید بنویسیم.
   • نام ذینفع: نام کسی که قراره پول رو بگیره، به صورت کامل و دقیق روی چک درج بشه. اگه چک در وجه حامل صادر میشه، حواستون باشه که ریسک های خاص خودش رو داره.
3. اهمیت امضای یکسان و مشخص: امضای شما روی چک باید با نمونه امضاتون تو بانک یکی باشه. هرگونه تغییر یا عدم تطابق می تونه باعث برگشت خوردن چک بشه.
4. ثبت در سامانه صیادی (اگه چک صیادی باشه): با قانون جدید چک، اگه دسته چک شما صیادی باشه، حتماً باید جزئیات چک رو تو سامانه صیادی ثبت و بعد از اون دریافت کننده هم باید اون رو تأیید کنه. بدون این کار، چک شما اعتبار قانونی لازم رو نداره و بانک از پرداختش خودداری می کنه.

۴.۲. نکات کلیدی برای دریافت کننده (پذیرنده چک): طلب کارها چشماشون رو باز کنن!

1. بررسی کامل اطلاعات چک: قبل از اینکه چک رو قبول کنید، یک بار دیگه همه اطلاعاتی که بالا گفتم (مبلغ، تاریخ ها، نام ذینفع، امضا) رو چک کنید. مطمئن بشید که هیچ خط خوردگی یا ابهامی وجود نداره.
2. اطمینان از اعتبار صادرکننده (در حد امکان): از طریق سامانه صیادی (اگه چک صیادی باشه) می تونید وضعیت اعتباری صادرکننده رو تا حدودی استعلام بگیرید. این کار می تونه ریسک شما رو تا حد زیادی کم کنه. همچنین، اگه از طریق صیادی ثبت میشه، حتماً بعد از ثبت توسط صادرکننده، خودتون هم اون رو تو سامانه تأیید کنید.
3. آگاهی از حقوق و تعهدات خود: بدونید که اگه چک مدت دار برگشت بخوره، فقط می تونید از طریق حقوقی پیگیری کنید. پس از همون اول حواستون به این قضیه باشه و این ریسک رو در نظر بگیرید.

قانون جدید چک و تاثیر آن بر چک مدت دار

از سال ۱۳۹۷ به بعد، با تصویب قانون جدید چک و اصلاحات بعدی اون، یه سری تغییرات اساسی تو نظام چک های بانکی کشورمون اتفاق افتاد. این تغییرات، هم روی چک های روز و هم روی چک های مدت دار تاثیر گذاشتن و دونستنشون حسابی مهمه.

۵.۱. معرفی اجمالی قانون جدید چک

هدف اصلی قانون جدید چک، کاهش آمار چک های برگشتی و افزایش اعتبار چک تو معاملات بود. برای رسیدن به این هدف، سامانه صیادی راه اندازی شد و یه سری محدودیت ها و الزامات جدید برای صدور و انتقال چک وضع شد.

۵.۲. نقش سامانه صیادی: آیا چک مدت دار باید در سامانه صیادی ثبت شود؟

جواب این سوال، یک کلمه است: بله!

از وقتی چک های صیادی وارد بازار شدن، دیگه فرقی نمی کنه چک شما روز باشه یا مدت دار؛ همه چک های صیادی باید مراحل ثبت، تایید و انتقال رو از طریق سامانه صیادی یا برنامه های موبایلی مخصوصش طی کنن. این یعنی صادرکننده باید اول مشخصات چک (مثل مبلغ، تاریخ سررسید، نام دریافت کننده) رو تو سامانه ثبت کنه و بعد دریافت کننده هم باید اون رو تأیید کنه. اگه چک منتقل میشه به نفر سوم، اون نفر هم باید مراحل انتقال رو تو سامانه انجام بده.

۵.۳. پیامدهای عدم ثبت چک در سامانه صیادی برای چک مدت دار

اگه چک صیادی مدت دار باشه و تو سامانه ثبت نشه، چه اتفاقی می افته؟

خیلی ساده ست: بانک از پرداخت وجه اون چک خودداری می کنه. در واقع، این چک دیگه مثل یه برگه کاغذی بی اعتباره و فقط تو روابط بین صادرکننده و دریافت کننده ممکنه سند محسوب بشه، ولی از نظر بانکی و قانونی برای وصول پول، هیچ اعتباری نداره. این یعنی دریافت کننده برای مطالبه وجه این چک، باید به جای مراجعه به بانک، مستقیماً از طریق دادگاه حقوقی اقدام کنه که خب، کارش خیلی سخت تر و طولانی تر میشه.

۵.۴. لغو جنبه کیفری چک های مدت دار در قانون جدید (تاکید مجدد)

اینو باز هم تکرار می کنم چون فوق العاده مهمه: با قانون جدید چک، جنبه کیفری چک های مدت دار به طور کامل از بین رفت. این یعنی اگه یه چک مدت دار برگشت بخوره، صادرکننده دیگه به خاطر اون چک، مجازات زندان نمیشه و پرونده اش از جنبه کیفری بررسی نمیشه. تنها راه پیگیری برای دارنده چک، از طریق دادگاه های حقوقی برای مطالبه وجه و نه مجازات صادرکننده است. این تغییر، ریسک دریافت کننده چک مدت دار رو خیلی بالا می بره و باعث میشه که باید تو قبول این چک ها حسابی دقت کرد.

۵.۵. محدودیت ها و الزامات جدید برای صدور و انتقال چک مدت دار صیادی

جدای از ثبت تو سامانه صیادی، یه سری محدودیت های دیگه هم هست:

• ممنوعیت صدور چک سفید امضا: دیگه نمی تونید چک سفید امضا صادر کنید.
• مسدود شدن حساب ها: اگه چک برگشتی داشته باشید، ممکنه حساب های بانکی شما مسدود بشه و تا تسویه کامل، از صدور دسته چک جدید محروم بشید.
• لزوم احراز هویت: برای صدور و دریافت چک، احراز هویت طرفین تو سامانه صیادی ضروریه.

اگه چک مدت دار برگشت خورد، چیکار کنیم؟

خب، بدترین اتفاق افتاده و چک مدت داری که داشتید، برگشت خورده. حالا چیکار باید بکنید تا پولتون رو پس بگیرید؟ چون جنبه کیفری نداره، پس باید از راه های حقوقی اقدام کنید.

۶.۱. اقدامات اولیه پس از سررسید و عدم پرداخت

1. مراجعه به بانک و دریافت گواهی عدم پرداخت: اولین و مهمترین قدم اینه که تو تاریخ سررسید، چک رو به بانک ببرید. اگه تو حساب صادرکننده پول نباشه، بانک یه گواهی به شما میده که نشون میده چک برگشت خورده. این گواهی، گواهی عدم پرداخت یا همون برگشتی چک نام داره و سند اصلی شما برای پیگیری های بعدی هست.
2. تکمیل اطلاعات در سامانه صیادی (در صورت ثبت اولیه): اگه چک صیادی بوده و موقع صدور تو سامانه ثبت شده، بانک باید اطلاعات برگشت خوردن رو هم تو سامانه وارد کنه. حواستون به این نکته باشه.

۶.۲. روش های حقوقی پیگیری: کدوم راه رو بریم؟

بعد از اینکه گواهی عدم پرداخت رو گرفتید، دو تا راه اصلی برای مطالبه وجه چک مدت دار پیش روی شماست:

1. از طریق دادگاه حقوقی (دادخواست مطالبه وجه): این رایج ترین و مطمئن ترین راهه. شما باید یه دادخواست به دادگاه حقوقی بدید و تقاضای مطالبه وجه چک رو بکنید. تو این دادخواست، باید مدارک لازم (مثل اصل چک و گواهی عدم پرداخت) رو پیوست کنید. بعد از رسیدگی دادگاه و صدور حکم، می تونید از طریق اجرای احکام، پولتون رو از صادرکننده دریافت کنید. البته این پروسه ممکنه زمان بر باشه و به طول بیانجامه.
2. از طریق اجرای ثبت (در صورت وجود شرایط خاص): اگه شرایط خاصی وجود داشته باشه، مثلاً چک شما دارای گواهی عدم پرداخت از بانک باشه و مبلغش هم مشخص باشه، ممکنه بتونید از طریق اجرای ثبت هم اقدام کنید. این روش معمولاً سریع تر از دادگاهه ولی شرایطش سخت گیرانه تره. برای این کار باید به اداره ثبت اسناد و املاک مراجعه کنید.

۶.۳. نقش وکیل در وصول چک مدت دار

تو اینجور پرونده ها، مخصوصاً اگه صادرکننده مقاومت کنه یا بخواد زیر بار مسئولیتش نره، گرفتن یه وکیل متخصص چک می تونه حسابی به کارتون بیاد. یه وکیل خوب می تونه:

• شما رو تو تمام مراحل حقوقی راهنمایی کنه.
• بهترین و سریع ترین راهکار رو برای وصول چک پیشنهاد بده.
• اوراق قضایی رو تنظیم کنه و از طرف شما تو دادگاه حاضر بشه.
• کمک کنه تا با دردسر کمتری به پولتون برسید.

چگونه اثبات کنیم که یک چک مدت دار بوده است؟ (یه راهکار برای صادرکننده)

فرض کنید شما یه چک صادر کردید و حالا این چک برگشت خورده. دارنده چک داره تهدید می کنه که از طریق کیفری پیگیری می کنه و شما می دونید که چک شما مدت دار بوده و نباید جنبه کیفری داشته باشه. اینجا خیلی مهمه که بتونید ثابت کنید چک شما مدت دار بوده. این اثبات به نفع شما، یعنی صادرکننده، تموم میشه.

۷.۱. اهمیت اثبات برای عدم پیگیری کیفری صادرکننده

اگه صادرکننده چک بتونه ثابت کنه که چک مدت دار بوده، دیگه نگرانی بابت پیگیری کیفری و مجازات زندان نخواهد داشت. این همون نکته ای بود که بارها روش تاکید کردیم. دادگاه در صورت اثبات مدت دار بودن چک، قرار منع تعقیب کیفری صادر می کنه و پرونده فقط از جنبه حقوقی ادامه پیدا می کنه.

۷.۲. مستندات و شواهد قابل ارائه: چطور باید ثابت کنیم؟

برای اثبات مدت دار بودن چک، باید مدارک و شواهد محکمی به دادگاه ارائه بدید. این شواهد می تونن شامل موارد زیر باشن:

1. قراردادها و توافق نامه های کتبی: اگه بین شما و دریافت کننده، قراردادی (مثلاً قرارداد خرید و فروش، اجاره، وام) وجود داشته که توش به صراحت ذکر شده که چک برای تاریخ آینده صادر شده یا این چک بابت تسویه بدهی در آینده داده شده، این بهترین مدرکه.
2. شهادت شهود: اگه کسایی بودن که شاهد صدور چک و توافق بر مدت دار بودن اون بودن، شهادت اونا می تونه خیلی کمک کننده باشه.
3. دفاتر و اسناد مالی: اگه کسب وکار دارید و دفاتری برای ثبت چک های صادره و دریافتی دارید، این دفاتر می تونن نشون بدن که این چک طبق روال شما، برای تاریخ آینده صادر شده.
4. کارشناسی خط و امضا و اسناد: گاهی اوقات ممکنه تاریخ چک تغییر پیدا کرده باشه یا نیاز باشه که کارشناس بررسی کنه که آیا تاریخ واقعی صدور چک با تاریخ روی چک یکی بوده یا نه. این کار توسط کارشناسان دادگستری انجام میشه.
5. اقرار صادرکننده: البته این به نفع صادرکننده نیست ولی اگه صادرکننده خودش تو دادگاه اقرار کنه که چک رو برای تاریخ آینده صادر کرده، این هم یه مدرک محکمه پسنده.
6. تاریخ مندرج بر روی چک و اختلاف آن با تاریخ صدور واقعی: این همون چیزیه که عملاً چک رو مدت دار می کنه. اگه بتونید ثابت کنید که مثلاً چک تو تاریخ ۱ فروردین صادر شده ولی روی اون تاریخ ۱ اردیبهشت درج شده، این خودش مدرک قوی ای برای مدت دار بودن چکه. این اثبات ممکنه با شهادت افرادی که هنگام صدور چک حاضر بودند، محقق شود.
7. سایر قرائن و امارات: هر مدرک یا نشونه دیگه ای که به تشخیص قاضی، نشون بده چک در واقع برای آینده صادر شده، می تونه کمک کننده باشه. مثلاً پیامک ها، چت ها یا هرگونه مکاتبه ای که این موضوع رو تأیید کنه.

نکته مهم اینه که اصل بر روز بودن چکه. یعنی اگه کسی ادعا می کنه چک مدت داره، خودش باید این ادعا رو ثابت کنه. پس اگه صادرکننده اید و چک رو مدت دار صادر کردید، حتماً از خودتون مدرک و دلیل محکمه پسند داشته باشید.

نتیجه گیری

تو این مقاله حسابی درباره چک مدت دار صحبت کردیم و از سیر تا پیاز همه چیز رو گفتیم. دیدیم که این نوع چک، با اینکه یه ابزار مالی کاربردی برای تسهیل معاملات و مدیریت نقدینگیه، اما پیچیدگی های خاص خودش رو داره. فهمیدیم که تفاوت اصلی اون با چک روز، تو تاریخ سررسید و مهمتر از اون، تو جنبه های حقوقی و کیفریشه. قانون جدید چک و سامانه صیادی هم که اومده، دیگه حسابی اوضاع رو عوض کرده و کار رو برای همه، چه صادرکننده و چه دریافت کننده، جدی تر کرده.

یادتون باشه که اگه یه چک مدت دار برگشت بخوره، دیگه خبری از پیگیری کیفری و مجازات زندان نیست و باید از طریق دادگاه های حقوقی برای مطالبه وجه اقدام کرد. این یعنی ریسک دریافت کننده بالا میره و مسئولیت صادرکننده هم بیشتر میشه که حواسش باشه تو تاریخ سررسید حتماً موجودی حسابش کافی باشه. همچنین، برای اثبات مدت دار بودن چک، به خصوص برای صادرکننده، داشتن مدارک و شواهد محکم خیلی مهمه.

پس چه صادرکننده اید و چه دریافت کننده، حتماً با دقت و احتیاط کامل سراغ چک مدت دار برید. آگاهی از قوانین، مخصوصاً قانون جدید چک و نحوه کار با سامانه صیادی، مثل یه سپر دفاعی می مونه که ازتون در برابر مشکلات احتمالی محافظت می کنه. اگه باز هم تو این زمینه ابهامی دارید یا نیاز به مشاوره تخصصی پیدا کردید، بهتره حتماً با یه وکیل متخصص حقوقی مشورت کنید. یه وکیل کاربلد می تونه راهنمای خوبی براتون باشه تا با خیال راحت تر از این ابزار مالی استفاده کنید یا حقوق خودتون رو مطالبه کنید.