کمک دولت سیزدهم به تسریع رشد دانش بنیان ها

رشد چشمگیر و پرشتاب تعداد شرکت های دانش بنیان و افزایش حدود 200 درصدی صادرات دانش بنیان کشور در یک سال اخیر، نشان دهنده بسترسازی مناسب، پویایی و رشد جهشی در زیست بوم نوآوری و فناوری کشور و فضای مساعدی است که در راستای تحقق شعار امسال مبنی بر «جهش تولید با مشارکت مردم» در عرصه اقتصاد دانش بنیان کشور فراهم شده است.

به گزارش قدم آخر، این مطلب بخشی از پیام نوروزی روح الله دهقانی فیروز آبادی معاون علمی رییس دولت سیزدهم است. دولتی که توجه ویژه به شرکت های دانش بنیان داشته و به گفته حجت الاسلام رییسی رییس جمهور، توسعه توامان کمی و کیفی شرکت های دانش بنیان مورد تاکید این دولت قرار دارد و تعداد این شرکت ها که در ابتدای دولت سیزدهم 5 هزار مورد بود، در حال حاضر به 10 هزار شرکت رسیده و این شرکت ها دو میلیارد دلار ثروت ایجاد کرده اند.

تاریخچه پیدایش دانش بنیان ها در ایران

قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان و تجاری سازی نوآوری ها و اختراعات مشتمل بر 13 ماده و 6 تبصره در تاریخ 5 آبان 1389 جهت دستیابی به اقتصاد دانش بنیان، به تصویب مجلس رسید و پس از تایید شورای نگهبان در تاریخ 30 آبان 89 جهت اجرا به مجلس شورای اسلامی ابلاغ شد.

طی این سال ها دولت ها همواره سعی داشتند با تقویت زیرساخت ها و توجه به شرکت های دانش بنیان، به رشد آنها کمک کنند.

این روند در سال های اخیر و به ویژه با روی کار آمدن دولت سیزدهم شتاب گرفته است. در ابتدای فعالیت دولت سیزدهم، 6 هزار و 474 شرکت دانش بنیان در کشور فعال بود و این رقم در طول کمتر از 2 سال به 9 هزار و 215 مجموعه رسیده است که نشان دهنده رویکرد دولت در جهش تولید در حوزه دانش بنیان و توجه به بخش خصوصی است. توسعه کمی شرکت های دانش بنیان در این مدت همچنین به افزایش اشتغال 8.4 برابری آنان منجر شده است تا جایی که هم اکنون بیش از 420 هزار نفر در مشاغل مرتبط با دانش بنیان مشغول به کار هستند.

به نحوی که در سال های 1399 تا 1401 صادرات شرکت های دانش بنیان با رشد حدود 100 درصدی در هر سال از 296 میلیون دلار به هزار و 132 میلیون دلار افزایش یافته و در این مدت واردات شرکت های دانش بنیان نیز با رشد سالانه حدود 50 درصد از هزار و 633 میلیون دلار به سه هزار و 855 میلیون دلار رسیده است.

بر اساس گزارش تحلیلی ارایه شده از سوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، از  177 هزار کوتاژ صادرات و واردات و بیش از 5/5 میلیون داده گمرک جمهوری اسلامی ایران و معاونت توسعه شرکت های دانش بنیان، شرکت های نوآور با سهم حدود 20 درصدی از کل شرکت های دانش بنیان، 67 درصد درآمد و بیش از 75 درصد صادرات و واردات این حوزه را در اختیار دارند. این در حالی است که شرکت های فناور با سهم کمتر از 7 درصد از کل شرکت های دانش بنیان حدود 30 درصد درآمد و بیش از 20 درصد تجارت خارجی دانش بنیان را در کارنامه خود دارند.

بنابر این گزارش، در این سال ها، حوزه «فناوری مواد شیمیایی» بیشترین سهم از صادرات را با حداقل 50 درصد دارا بوده و این نسبت هر ساله افزایش داشته است، حوزه فناوری های «ماشین آلات»، «برق و الکترونیک» و «دارویی» نیز به ترتیب در رتبه های بعدی صادرات قرار دارند. تنها حوزه فناوری که تراز تجاری مثبت دارد، حوزه پیشرفته شیمیایی است.

این در حالی است که ارزش وزنی صادرات محصولات دانش بنیان بر اساس داده های معاونت توسعه اقتصاد دانش بنیان، 13 درصد افزایش و به صورت همزمان ارزش وزنی واردات این شرکت ها 10 درصد کاهش یافته است؛ بدین معنی که علاوه بر افزایش حجم صادرات دانش بنیان، عمق ساخت داخل محصولات دانش بنیان صادراتی نیز افزایش یافته است.

مقصد صادرات محصولات دانش بنیان کجاست؟

بررسی داده های مربوط به مقصد صادرات شرکت های دانش بنیان نیز نشان می دهد که حدود 80 درصد صادرات شرکت های دانش بنیان به کشورهای آسیایی بوده و در عین حال حدود 90 درصد واردات شرکت های دانش بنیان از کشورهای آسیایی است. البته 36 درصد واردات و 22 درصد صادرات شرکت های دانش بنیان مربوط به کشور امارات برای صادرات مجدد و واردات مجدد به مبادی و مقاصد تجاری دیگر است.

افزایش 4.5 برابری ارایه تسهیلات به دانش بنیان ها در دولت سیزدهم

محمدصادق خیاطیان، رییس صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری در گفت وگویی اعلام کرده است که در دولت سیزدهم میانگین پرداخت تسهیلات سالانه به شرکت های دانش بنیان، 6 هزار و 600 میلیارد تومان شده که نسبت به دولت گذشته رشد 4.5 برابری داشته است.

رییس صندوق نوآوری و شکوفایی ریاست جمهوری ادامه داد: در حوزه ضمانت نامه که مورد نیاز شرکت های دانش بنیان است رشد 7.5 برابری داشتیم و در بخش توانمندسازی که کمک های بلاعوض و حضور در همین نمایشگاه ها و توسعه بازار شرکت ها را شامل می شود، رشد هشت برابری نسبت به دولت گذشته را کسب کردیم که این ظرفیت ها نشان دهنده توجه دولت سیزدهم به حوزه دانش بنیان است.

رشد 3 برابری صادرات دانش بنیان در سال 1402

بنا بر اعلام روح الله دهقانی فیروز آبادی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور، به روایت آمارهای گمرک، صادرات دانش بنیان در سال 1402، 3 برابر رشد نسبت به سال قبل داشته است.

حمایت از تاسیس شرکت دانش بنیان توسط ایرانیان خارج از کشور

سیدعلی حسینی، معاون سرمایه انسانی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه بین المللی اعلام کرد: این سازمان از متخصصان خارج از کشور که قصد تاسیس شرکت دانش بنیان در ایران دارند، حمایت مالی و زیرساختی می کند.

وی با اشاره به جزییات مدل حمایتی سازمان توسعه همکاری های علمی و فناورانه از فناوران و محققان ایرانی خارج از کشور در قالب پروژه و پلتفرم «کانکت پلاس»، گفت: هدف از «کانکت پلاس»، طراحی سامانه ای برای همکاری با متخصصان ایرانی خارج از کشور است و برنامه و تسهیلاتی برای نخبگانی که به کشور باز می گردند، در نظر گرفته شده است. بر اساس این پروژه نخبگان و فارغ التحصیلانی که قبلاً در خارج از کشور شرکت تاسیس و یا محصولی تولید کردند و می خواهند مشابه آن را در ایران تولید و یا شرکت دانش بنیان در ایران تاسیس کنند، مورد حمایت اولیه و فناورانه ما قرار خواهند گرفت.

پیش بینی رشد 100 درصدی حضور دانش بنیان ها در بازار سرمایه امسال

به نظر می رسد شرکت های دانش بنیان دوران گذار خود را طی کرده اند و به مرحله بلوغ رسیده اند، با این اوصاف و در صورت تداوم و افزایش حمایت ها آینده روشنی پیش روی شرکت های دانش بنیان قراردارد. در این راستا دکتر دهقانی فیروزآبادی؛ معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان رییس جمهور با اشاره به اینکه یکی از مراحل بلوغ شرکت های دانش بنیان عرضه شدن آنها در بازار سرمایه و مشارکت آنها توسط سرمایه مردم است، افزود: رشد نهایی شرکت های دانش بنیان ورود به بورس است. در این راستا اکنون 108 شرکت در بازار سرمایه حضور دارند که تا پایان سال رشد صد درصدی خواهند داشت.

پایان خبر قدم آخر