از انداختن زباله در دریاها خودداری کنید

دریاها و اقیانوس ها شریان حیاتی سیاره مان هستند، منبع غذا، اکسیژن و تعدیل کننده آب و هوا که بقای ما به آن ها گره خورده است. اما متاسفانه با دست خودمان داریم این گنجینه بی نظیر را به یک زباله دان بزرگ تبدیل می کنیم. هر تکه زباله ای که به دریا راه پیدا می کند، نه تنها زیبایی آن را از بین می برد، بلکه زندگی موجودات دریایی و حتی سلامت خود ما را به خطر می اندازد. پس، برای حفظ این سرمایه ارزشمند، باید هر طور شده جلوی انداختن زباله در دریاها را بگیریم و به این فاجعه پایان دهیم.

شاید فکر کنید یک تکه پلاستیک، ته سیگار یا یک بطری کوچک چه تاثیری می تواند روی این وسعت بی کران داشته باشد. اما واقعیت این است که همین چیزهای کوچک کنار هم، یک مشکل بزرگ و جهانی به اسم زباله های دریایی رو ساختن. این زباله ها هر روز و هر ساعت بیشتر میشن و دارن نفس دریا رو تنگ می کنن. این مقاله به شما کمک می کنه تا بفهمید این زباله ها از کجا میان، چه بلایی سر دریا و موجوداتش میارن و مهم تر از همه، خود شما چطور می تونید ناجی دریا باشید و با یه سری کارهای ساده، جلوی این فاجعه رو بگیرید.

زباله دریایی چیه و از کجا سر و کله اش پیدا میشه؟

وقتی اسم زباله دریایی رو میاریم، ممکنه اول از همه پلاستیک به ذهنمون بیاد. ولی خب، داستان خیلی پیچیده تر از این حرفاست. زباله های دریایی به هر ماده جامد یا مایعی گفته میشه که توسط انسان ساخته شده و عمداً یا سهواً توی محیط دریایی رها شده. این زباله ها می تونن انواع مختلفی داشته باشن، از یه بطری آب پلاستیکی و کیسه های خرید گرفته تا لاستیک ماشین، ته سیگار، توری های ماهیگیری رها شده، شیشه های شکسته و حتی لباس و لوازم الکترونیکی. خلاصه هرچیزی که ما تولید می کنیم و میتونه راهش رو به دریا پیدا کنه، در نهایت میشه زباله دریایی.

حالا سوال اینه که این همه زباله از کجا میان؟ باور کنید یا نه، بیشتر این زباله ها از خشکی سرچشمه می گیرن. یعنی اون آشغال هایی که ما توی شهرها و روستاها تولید می کنیم و فکر می کنیم از بین میرن، خیلی هاشون یه جورایی سر از دریا درمیارن. منابع اصلی این آلودگی رو میشه به دو دسته بزرگ تقسیم کرد:

منابع خشکی زا: زباله هایی که از زمین به دریا می رسند

قسمت عمده زباله های دریایی، یعنی حدود ۸۰ درصدشون، از فعالیت های ما روی خشکی میان. این یعنی هر کدوم از ما توی این داستان نقش پررنگی داریم:

• مدیریت پسماند ناکارآمد: توی خیلی از شهرها و روستاها، سیستم جمع آوری زباله درست و حسابی نیست. زباله ها توی خیابون رها میشن، باد و بارون اونا رو با خودشون می برن، یا مستقیم میرن سمت رودخونه ها و از اونجا هم مستقیم به دریا. بعضی وقت ها حتی محل های دفن زباله (لندفیل ها) نزدیک ساحل هستن و با کوچک ترین وزش باد یا سیل، زباله ها وارد دریا میشن.
• فاضلاب ها و مواد شیمیایی: فاضلاب های شهری و صنعتی که تصفیه نشده وارد رودخونه ها و بعد دریا میشن، پر از مواد شیمیایی، پلاستیک های ریز (میکروپلاستیک ها) و انواع آلودگی ها هستن که سم خالص برای محیط دریایی به حساب میان. زباله های بیمارستانی هم که دیگه فاجعه ان؛ سرنگ، داروها و پلاستیک های آلوده که نباید اصلا به محیط زیست راه پیدا کنن.
• گردشگری بی مسئولیت: سواحل و مناطق تفریحی دریا همیشه پر از گردشگره. متاسفانه، خیلی از ماها عادت داریم زباله هامون رو همین جوری توی ساحل رها کنیم، یا فکر می کنیم موج دریا اون ها رو با خودش میبره و از چشم پنهان میکنه. ته سیگار، بطری، پاکت چیپس و بستنی، همشون یه گوشه ای روی ماسه ها جا خوش می کنن یا وارد آب میشن.
• رودخانه ها: رودخونه ها بزرگترین اتوبان انتقال زباله از خشکی به دریا هستن. فکر کنید یه رودخونه که از وسط یه شهر صنعتی بزرگ رد میشه، روزانه چقدر زباله و مواد آلاینده رو با خودش به دریا میبره. این پدیده ایه که میشه اون رو توی دریای شمال اروپا به وضوح دید.
• بلایای طبیعی: گاهی اوقات هم طوفان ها و سیل ها، زباله هایی که روی خشکی هستن رو جابه جا می کنن و به سمت دریا میبرن.

منابع دریایی زا: زباله هایی که از دل آب میان

البته فقط خشکی نیست که به دریا زباله میده؛ خود فعالیت های دریایی هم سهم بزرگی توی این آلودگی دارن:

• صنعت ماهیگیری: تورهای ماهیگیری رها شده (که به تورهای ارواح معروفن)، طناب ها، نخ های ماهیگیری و سایر تجهیزاتی که گم میشن یا عمداً توی دریا رها میشن، یه منبع عظیم آلودگی هستن. این تورها سال ها توی آب باقی میمونن و موجودات دریایی رو به دام میندازن.
• کشتی ها و شناورها: کشتی های تجاری، مسافرتی، تفریحی و حتی نظامی، مقدار زیادی زباله تولید می کنن. از پلاستیک و مواد غذایی گرفته تا روغن موتور و فاضلاب. تخمین زده میشه که کشتی ها روزانه بیش از ۵۰۰ هزار تکه ظرف و کیسه های پلاستیکی توی اقیانوس ها میریزن. متاسفانه، بعضی از کشتی ها هنوز هم زباله های خودشون رو مستقیم توی دریا تخلیه می کنن.
• سکوی های نفتی و گازی: این سکوها هم خودشون منبع تولید زباله هستن و ممکنه تجهیزات، پلاستیک ها یا مواد نفتی و شیمیایی رو وارد دریا کنن.
• آبزی پروری: مزارع پرورش ماهی و آبزیان هم ممکنه تجهیزات خودشون رو از دست بدن یا زباله هایی رو تولید کنن که وارد محیط دریایی میشه.

رودخانه ها بزرگترین اتوبان انتقال زباله از خشکی به دریا هستن؛ روزانه مقدار زیادی مواد زاید و زباله را به دریا می ریزند و این تازه بخش کوچکی از داستان آلودگی دریاست.

پیامدهای فاجعه بار: چرا باید حواسمون باشه و زباله نریزیم؟

تا اینجای کار فهمیدیم زباله ها از کجا میان، حالا وقتشه ببینیم این آشغال ها چه بلایی سر دریا و موجوداتش میارن و چرا انقدر مهمه که از انداختن زباله در دریاها خودداری کنیم. باور کنید، پیامدهاش اونقدر جدی و فاجعه باره که همه ما باید ازش بترسیم و دست به کار بشیم.

نابودی حیات دریایی: خانه ای که تبدیل به دام شده

شاید تلخ ترین بخش داستان، سرنوشت غم انگیز موجودات دریایی باشه. زباله های ما، زندگی اونا رو به معنی واقعی کلمه نابود میکنه:

• خوردن زباله: خیلی از موجودات دریایی، مثل لاک پشت ها، دلفین ها، نهنگ ها و حتی پرنده های دریایی، زباله های پلاستیکی رو با غذا اشتباه میگیرن. لاک پشت ها فکر می کنن کیسه های پلاستیکی عروس دریاییه و اون ها رو میخورن. ۴۲ گونه از پرندگان دریایی تاکنون پلاستیک خورده اند! این پلاستیک ها توی دستگاه گوارش اونا گیر میکنن، حس سیری کاذب بهشون میدن و باعث میشن از گرسنگی بمیرن. تازه، این پلاستیک ها توی بدن حیوانات تجزیه میشن و به میکروپلاستیک تبدیل میشن که این میکروپلاستیک ها وارد زنجیره غذایی میشن و به همه جا میرسن، حتی به غذای ما.
• گیر افتادن و خفگی: تورهای ماهیگیری رها شده، حلقه های پلاستیکی نوشابه، کیسه ها و حتی نخ های ماهیگیری، برای موجودات دریایی مثل یه دام مرگبارن. خیلی از فوک ها، لاک پشت ها، دلفین ها و حتی پرنده ها توی این زباله ها گیر میکنن، نمیتونن حرکت کنن، شکار بشن یا حتی برای نفس کشیدن به سطح آب بیان و در نهایت خفه میشن.
• تخریب زیستگاه ها: زباله های دریایی روی صخره های مرجانی، بسترهای علف دریایی و سایر زیستگاه های حساس ته نشین میشن. این ته نشینی باعث میشه نور خورشید به این مناطق نرسه، اکسیژن کم بشه و اکوسیستم های حیاتی از بین برن.
• انتقال گونه های مهاجم: زباله ها میتونن مثل یه کشتی عمل کنن و موجودات ریز دریایی (مثل جلبک ها و موجودات بی مهره) رو از یه منطقه به یه منطقه دیگه منتقل کنن. این موجودات مهاجم میتونن تعادل اکوسیستم های جدید رو به هم بزنن و باعث از بین رفتن گونه های بومی بشن.

تهدید سلامت انسان: وقتی آشغال ها به خودمون برمی گردن

شاید فکر کنیم این مشکلات فقط برای حیواناته، ولی اینطور نیست. زباله های دریایی مستقیم یا غیرمستقیم به سلامت ما انسان ها هم آسیب میرسونن:

• میکروپلاستیک در غذای ما: همونطور که گفتم، وقتی موجودات دریایی پلاستیک میخورن، این پلاستیک ها به میکروپلاستیک تبدیل میشن. بعد، وقتی ما ماهی، میگو یا صدف می خوریم، این میکروپلاستیک ها وارد بدن ما میشن. مطالعات نشون داده که حتی توی نمک طعام و آب آشامیدنی ما هم میکروپلاستیک پیدا شده. اثرات بلندمدت این میکروپلاستیک ها روی سلامتی انسان هنوز به طور کامل مشخص نیست، اما نگران کننده است.
• خطرات فیزیکی در سواحل: سواحل پر از زباله، نه تنها زشتن، بلکه خطرناکن. شیشه های شکسته، قوطی های فلزی تیز و سایر زباله ها میتونن باعث بریدگی و جراحت شناگران و بازدیدکنندگان بشن.
• انتشار مواد شیمیایی سمی: خیلی از زباله های پلاستیکی حاوی مواد شیمیایی سمی هستن که میتونن وارد آب دریا بشن و به زنجیره غذایی راه پیدا کنن. این مواد برای سلامت انسان بسیار مضر هستن.

خسارات اقتصادی و اجتماعی: ضربه به جیب و زندگی

آلودگی دریاها فقط به سلامت و محیط زیست آسیب نمیزنه، بلکه جیب ما و کیفیت زندگی مون رو هم تحت تاثیر قرار میده:

• کاهش جذابیت گردشگری: کی دوست داره توی یه ساحل پر از آشغال شنا کنه یا آفتاب بگیره؟ سواحل آلوده، گردشگرها رو فراری میدن و به صنعت توریسم و بوم گردی مناطق ساحلی ضربه بزرگی میزنن. این یعنی از دست رفتن شغل و درآمد برای خیلی از مردم محلی.
• هزینه های گزاف پاکسازی: دولت ها و سازمان های مردم نهاد هر سال هزینه های سرسام آوری رو برای پاکسازی سواحل و آب ها خرج می کنن. این پول میتونست برای توسعه و بهبود زندگی مردم استفاده بشه.
• آسیب به صنعت ماهیگیری و کشتیرانی: تورهای ماهیگیری آسیب دیده، کاهش صید ماهی به دلیل از بین رفتن زیستگاه ها و موجودات دریایی، و حتی خرابی موتور کشتی ها به خاطر گیر کردن زباله توی پروانه ها، همگی خسارات اقتصادی بزرگی رو به این صنایع وارد میکنن.
• تأثیر بر فرهنگ و میراث: برای خیلی از جوامع ساحلی، دریا بخشی از هویت و فرهنگشونه. آلودگی دریا، این میراث گرانبها رو از بین میبره.

اثرات اقلیمی و اکوسیستمی: چرخه ای بی رحم

شاید کمتر بهش فکر کرده باشیم، ولی آلودگی پلاستیکی حتی میتونه روی تغییرات اقلیمی هم تاثیر بذاره. پلاستیک ها در طول زمان توی دریا تجزیه میشن و گازهای گلخانه ای مثل متان و اتیلن آزاد می کنن که به گرمایش زمین کمک میکنه. همچنین، تغییرات بیوشیمیایی ناشی از آلودگی میتونه تعادل اکوسیستم های اقیانوسی رو به هم بزنه و پیامدهای پیش بینی نشده ای داشته باشه.

با این همه پیامد تلخ، دیگه جایی برای شک و تردید نیست. از انداختن زباله در دریاها خودداری کنید، این یه درخواست ساده نیست، یه وظیفه حیاتی برای بقای خودمون و نسل های آینده ست.

راهکارهای عملی: چطوری می تونیم به دریا کمک کنیم و زباله نریزیم؟

خب، حالا که فهمیدیم مشکل چقدر جدیه و چه بلایی سر دریا و خودمون میاد، وقتشه دست به کار بشیم. هر کدوم از ما میتونیم توی این مسیر یه نقش مهم و تاثیرگذار داشته باشیم. راه حل ها هم پیچیده نیستن، فقط کافیه یه کم مسئولیت پذیر باشیم و عادت های درست رو توی زندگی مون جا بندازیم. بیایید ببینیم چطور میتونیم به دریا کمک کنیم و چگونه از آلودگی دریا جلوگیری کنیم.

مسئولیت پذیری فردی: تغییر از همینجا شروع میشه!

اولین و مهم ترین قدم، از خود ما شروع میشه. هر کدوم از ما میتونیم با کارهای کوچیک اما مستمر، تاثیر بزرگی بذاریم:

1. «نه» به پلاستیک های یکبار مصرف: این بزرگترین کاریه که میتونید بکنید. پلاستیک های یکبار مصرف مثل کیسه های خرید، بطری های آب، لیوان ها و ظروف یکبار مصرف، عامل اصلی آلودگی دریا هستن. به جای اونا از جایگزین های پایدار استفاده کنید:
   • همیشه یه کیسه پارچه ای قابل استفاده مجدد برای خرید همراهتون باشه.
   • یه بطری آب شخصی داشته باشید و اون رو پر کنید، به جای خرید بطری های پلاستیکی.
   • ظروف غذای شخصی برای محل کار یا پیک نیک ببرید.
   • از نی پلاستیکی استفاده نکنید؛ اگه لازمه، از نی های فلزی یا بامبو استفاده کنید.
2. بازیافت صحیح و تفکیک زباله: سعی کنید زباله هاتون رو از مبدأ تفکیک کنید. پلاستیک، کاغذ، فلز و شیشه رو جدا بذارید و به مراکز بازیافت تحویل بدید. اگه توی شهرتون سطل های تفکیک زباله هست، حتماً ازشون استفاده کنید. هرچی بیشتر بازیافت کنیم، زباله کمتری وارد محیط زیست میشه.
3. مدیریت زباله های شخصی: این خیلی مهمه! هرگز زباله هاتون رو توی طبیعت رها نکنید؛ چه توی جنگل، چه کوه و چه ساحل. وقتی به ساحل میرید، یه کیسه زباله همراهتون ببرید و تمام آشغال هاتون رو جمع کنید و با خودتون برگردونید تا به سطل زباله برسونید. حتی اگه سطل زباله هم نبود، خودتون اون رو نگه دارید تا به یه جای مناسب برسید.
4. شرکت در فعالیت های پاکسازی: اگه فرصت دارید، توی گروه های پاکسازی سواحل یا زیر آب شرکت کنید. این کار هم به تمیز کردن محیط زیست کمک میکنه و هم آگاهی شما و بقیه رو بالا میبره. گاهی اوقات مسابقاتی هم برای جمع آوری زباله برگزار میشه که با شرکت در اون میتونید هم مفید باشید و هم جایزه ببرید!
5. آموزش و آگاه سازی: از خودتون و خانواده تون شروع کنید. به دوستانتون، بچه هاتون و اطرافیانتون درباره اهمیت حفظ دریا و خطرات زباله های دریایی بگید. اطلاعات صحیح رو به اشتراک بذارید و بقیه رو هم تشویق کنید که مسئولیت پذیر باشن.
6. خرید مسئولانه: موقع خرید، به بسته بندی محصولات دقت کنید. محصولاتی رو انتخاب کنید که بسته بندی کمتر یا قابل بازیافت دارن. از برندهایی حمایت کنید که دوستدار محیط زیست هستن و برای کاهش پسماند تلاش میکنن.
7. عدم رهاسازی سیگار و زباله های کوچک: ته سیگار ممکنه کوچیک به نظر بیاد، ولی میلیون ها ته سیگار توی دریا رها میشه و هر کدوم از اونا یه زباله پلاستیکی هستن که حاوی مواد سمی زیادی هم هستن. همیشه ته سیگارتون رو توی جای مخصوصش بندازید. همینطور آدامس و سایر زباله های کوچیک رو رها نکنید.

اولین و مهم ترین قدم برای نجات دریا، از خود ما شروع میشه؛ با «نه» گفتن به پلاستیک های یکبار مصرف، بازیافت صحیح و مدیریت مسئولانه زباله ها، میتونیم تاثیر بزرگی روی حفظ این گنجینه بی نظیر بذاریم.

مسئولیت پذیری جمعی و حکومتی: وقتی همه دست به دست هم میدن

علاوه بر کارهای فردی، دولت ها، سازمان ها و جامعه هم نقش حیاتی توی حل این مشکل دارن:

1. وضع قوانین و مقررات سختگیرانه: برای محافظت از دریاها، به قوانین محکم تری نیاز داریم. باید جریمه های سنگینی برای کسانی که زباله میریزن یا فاضلاب های آلوده رو وارد دریا می کنن، در نظر گرفته بشه. ممنوعیت های صید بی رویه و کنترل دقیق تخلیه فاضلاب های صنعتی و بیمارستانی (مخصوصاً زباله های شیمیایی و پلاستیک بیمارستان ها) هم از الزاماته.
2. بهبود زیرساخت های مدیریت پسماند: دولت ها باید روی توسعه سیستم های جمع آوری، بازیافت و تصفیه پیشرفته سرمایه گذاری کنن. باید مطمئن بشن که سطل های زباله کافی در دسترس مردم هست و مراکز بازیافت هم به خوبی عمل میکنن.
3. آموزش و فرهنگ سازی ملی: کمپین های رسانه ای گسترده، برنامه های آموزشی توی مدارس و دانشگاه ها و گنجاندن مباحث محیط زیستی توی کتب درسی (مثل کاری که توی کتاب مطالعات اجتماعی ششم میشه دید)، میتونه آگاهی عمومی رو به شدت بالا ببره و یه نسل مسئولیت پذیرتر رو تربیت کنه.
4. سرمایه گذاری در فناوری های نوین: برای پاکسازی زباله های بزرگ و میکروپلاستیک ها از دریا، به راه حل های نوآورانه و فناوری های جدید نیاز داریم. دولت ها باید از این پژوهش ها و پروژه ها حمایت کنن.
5. پایش و نظارت مستمر: مناطق ساحلی و فعالیت های دریایی باید به طور مداوم تحت نظارت باشن تا هرگونه آلودگی به سرعت شناسایی و باهاش برخورد بشه.
6. ایمن سازی نفتکش ها و کشتی ها: باید استانداردهای سختگیرانه ای برای دفع پسماند کشتی ها و نفتکش ها وضع بشه و مطمئن بشیم که این شناورها با رعایت اصول ایمنی و زیست محیطی عمل می کنن تا جلوی نشت نفت و آلودگی های دیگه گرفته بشه.
7. تفکیک مناطق تفریحی، صید و زیستگاهی: با مشخص کردن مرزهای واضح برای هر فعالیت، میتونیم تداخلات مخرب بین انسان و حیات دریایی رو به حداقل برسونیم و به آبزیان اجازه بدیم توی آرامش زندگی کنن.

یادمون باشه که نجات دریا یه کار جمعیه. هرچقدر هم ما فردی تلاش کنیم، اگه حمایت و اقدامات دولتی و جمعی نباشه، کارمون سخت تر میشه. پس، باید هم خودمون مسئول باشیم و هم از مسئولین بخواهیم که به وظایفشون عمل کنن.

داستان هایی از امید: وقتی دست به دست هم می دیم، دریا نفس می کشه!

با وجود همه مشکلاتی که گفتیم، خوشبختانه توی گوشه و کنار دنیا، آدم ها و گروه های زیادی هستن که ناامید نشدن و دارن برای نجات دریا تلاش می کنن. این داستان های امید، بهمون نشون میده که اگه بخوایم، میتونیم تغییر ایجاد کنیم:

توی یه روستای کوچک ساحلی در جنوب ایران، اهالی بعد از اینکه دیدن زباله ها چطور ساحل زیبای اون ها رو زشت کرده، تصمیم گرفتن خودشون دست به کار بشن. هر جمعه، همه، از بچه ها گرفته تا بزرگترها، میرن کنار ساحل و اونجا رو پاکسازی می کنن. اولش شاید کار سختی به نظر میرسید، اما با گذشت زمان، نه تنها ساحلشون تمیزتر شد، بلکه یه حس مسئولیت پذیری جمعی بینشون ایجاد شد. گردشگرها هم که این تلاش رو دیدن، شروع کردن به رعایت کردن و حتی بعضی هاشون به گروه پاکسازی ملحق میشن. این داستان نشون میده که حتی یه اجتماع کوچیک هم میتونه یه تغییر بزرگ ایجاد کنه.

یا مثلاً، توی بعضی از کشورهای پیشرفته، شرکت هایی هستن که پلاستیک های جمع آوری شده از دریا رو تبدیل به محصولات جدید و قابل استفاده می کنن. از این پلاستیک ها، لباس، کفش، مبلمان و حتی قطعات ماشین ساخته میشه. این یعنی زباله هایی که قرار بود سال ها توی دریا بمونن و به طبیعت آسیب بزنن، حالا دارن تبدیل به یه فرصت اقتصادی و یه راه حل پایدار میشن.

پروژه های بین المللی بزرگی هم وجود دارن که با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته، دارن اقیانوس ها رو از پلاستیک های شناور پاکسازی می کنن. دستگاه های عظیمی که زباله ها رو جمع آوری می کنن و به ساحل میارن تا بازیافت بشن. این تلاش ها شاید هنوز ابتدایی باشن، اما نشون دهنده یه آینده روشن ترن که با فکر و تکنولوژی میشه حتی بزرگترین مشکلات رو هم حل کرد.

این داستان ها فقط یه گوشه کوچیک از تلاش های بی پایانی هستن که توی دنیا داره برای نجات دریا انجام میشه. اینا بهمون میگن که تغییر ممکنه، به شرطی که اراده داشته باشیم و برای ساختن یه آینده بهتر، دست به دست هم بدیم. از انداختن زباله در دریاها خودداری کنید، این شعار نیست، یه حرکت جهانیه.

دریای پاک، زندگی سالم تر

خب، رسیدیم به آخر داستان. فکر می کنم تا الان دیگه حسابی متوجه شده باشید که دریاها و اقیانوس ها چقدر برای زندگی ما مهم هستن و چقدر هم آسیب پذیرن. زباله های دریایی، این فاجعه خاموش، نه تنها زندگی موجودات دریایی رو به خطر انداخته، بلکه سلامت خودمون و آینده نسل های بعد رو هم تهدید میکنه. یادمون نره، این دریا نیست که به ما احتیاج داره، این ما هستیم که بدون دریای سالم، نمی تونیم زندگی کنیم.

همونطور که دیدیم، راه حل ها هم پیچیده نیستن. از یه «نه» ساده به پلاستیک های یکبار مصرف گرفته تا تفکیک زباله توی خونه، شرکت توی برنامه های پاکسازی و حتی آگاه کردن اطرافیانمون، همه و همه میتونن یه قدم بزرگ برای نجات دریا باشن. دولت ها و سازمان ها هم باید نقش خودشون رو جدی بگیرن و با وضع قوانین محکم تر و توسعه زیرساخت ها، از این گنجینه طبیعی محافظت کنن.

آینده دریاها و نسل های بعد، واقعاً توی دستای ماست. با آگاهی، مسئولیت پذیری و عملگرایی، می تونیم این میراث گرانبها رو حفظ کنیم و به جای یه زباله دان بزرگ، یه اقیانوس پر از زندگی رو به آینده تحویل بدیم. پس، بیایید همین امروز شروع کنیم و با هم فریاد بزنیم: از انداختن زباله در دریاها خودداری کنید! هر قطره آب دریا، مثل قطره ای از خون ماست؛ اجازه ندیم آلوده بشه.