قابل گذشت بودن کلاهبرداری

قابل گذشت بودن کلاهبرداری در سال 1403 با تغییرات مهمی روبرو شده و این جرم، در بیشتر موارد، دیگر قابل گذشت نیست. این تغییرات، مجازات ها و نحوه رسیدگی به پرونده های کلاهبرداری را حسابی تحت تأثیر قرار داده است. پس اگر درگیر پرونده کلاهبرداری هستید، یا فقط می خواهید اطلاعات حقوقی تان را به روز کنید، حتماً این مطلب را تا آخر بخوانید.

جرم کلاهبرداری یکی از آن جرایمی است که همیشه در صدر اخبار بوده و حسابی هم مورد بحث قرار می گیرد. اما وضعیت حقوقی این جرم، مخصوصاً بحث قابل گذشت بودن یا نبودن آن، همیشه دستخوش تغییرات بوده. قانون گذار هر از چند گاهی با یک نگاه جدید به این موضوع، قوانین را اصلاح می کند و همین باعث سردرگمی خیلی ها می شود. از سال ۱۳۹۹ که کلاهبرداری های کوچک تر تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان (یک میلیارد ریال) قابل گذشت شده بود، تا همین تازگی ها در سال ۱۴۰۳ که ورق دوباره برگشت و بسیاری از این جرایم دوباره غیرقابل گذشت شدند. این تغییرات، هم برای قربانیان کلاهبرداری و هم برای کسانی که ناخواسته یا خواسته درگیر این جرم شده اند، خیلی مهم است.

در این مقاله می خواهیم با یک زبان ساده و خودمانی، همه چیز را درباره «قابل گذشت بودن کلاهبرداری» برایتان توضیح دهیم. از ریشه های قانونی این جرم بگیریم تا آخرین تغییرات سال ۱۴۰۳ و تأثیرات عملی آن بر پرونده های شما. می خواهیم ببینیم این قانون جدید چه می گوید، چه کسانی را درگیر می کند و چه تفاوتی با قوانین قبلی دارد. پس، بزن بریم تا یک گشت و گذار کامل در دنیای پیچیده کلاهبرداری و قوانینش داشته باشیم و ببینیم بالاخره این جرم قابل گذشت هست یا نه!

مفهوم کلاهبرداری: چی به چیه؟

قبل از اینکه برویم سراغ جزئیات قابل گذشت بودن یا نبودن، باید اول بفهمیم کلاً کلاهبرداری از نظر قانون یعنی چی. خیلی ها فکر می کنند هر دروغ و کلکی کلاهبرداری است، اما اینطور نیست! کلاهبرداری یک جرم خاص با تعریف و شرایط مشخصی است.

کلاهبرداری از نگاه قانون: یعنی چی دقیقاً؟

تصور کنید یکی می آید و با حرف های قشنگ و نمایش های دروغین، شما را گول می زند تا پول یا اموال تان را به او بدهید. این همان کلاهبرداری است! در قانون ایران، کلاهبرداری یعنی کسی با «فریب و نیرنگ» و استفاده از «وسایل متقلبانه»، مال دیگری را به دست بیاورد. مهم اینجاست که مال باخته خودش با رضایت (اما فریب خورده) مال را به کلاهبردار می دهد، نه اینکه کلاهبردار به زور آن را ببرد.

این تعریف در ماده ۱ «قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری» آمده و حسابی هم مهم است. یادتان باشد، صرف دروغ گفتن کافی نیست، باید یک سری کارها و «مانورهای متقلبانه» هم انجام شود تا طرف مقابل فریب بخورد و مالش را بدهد.

رکن و اساس کلاهبرداری: سه پایه اصلی!

برای اینکه بگوییم جرمی واقعاً کلاهبرداری است، باید سه تا پایه اصلی را داشته باشد. اگر یکی از این پایه ها لنگ بزند، شاید جرم دیگری باشد، اما دیگر کلاهبرداری نیست:

• رکن قانونی: یعنی یک ماده قانونی مشخص داشته باشیم که بگوید این کار جرم است و برایش مجازات تعیین کند. در مورد کلاهبرداری، همین ماده ۱ قانون تشدید است که به آن اشاره کردیم.
• رکن مادی: این یعنی کلاهبردار باید یک سری کارهای عملی انجام داده باشد. این کارها شامل:
  • توسل به وسایل متقلبانه: یعنی کلاهبردار از دروغ های ساده عبور کرده و یک کاری کرده باشد که باورپذیر به نظر برسد. مثلاً سند جعلی درست کرده باشد، شرکت الکی ثبت کرده باشد، یا خودش را جای یک آدم مهم جا زده باشد. فرق «دروغ ساده» با «عملیات متقلبانه» اینجاست که دروغ ساده بدون هیچ پشتوانه یا صحنه سازی ای گفته می شود، ولی عملیات متقلبانه یعنی طرف یک سری اقدامات عینی انجام داده تا شما را فریب بدهد. فرض کنید کسی می گوید من پزشکم (دروغ ساده). این کلاهبرداری نیست. اما اگر یک مطب اجاره کند، تابلو بزند، کارت ویزیت چاپ کند و خودش را پزشک معرفی کند تا از مردم پول بگیرد، این می شود توسل به وسایل متقلبانه.
  • فریب قربانی: یعنی مال باخته واقعاً فریب خورده باشد و نمی دانسته که طرف دارد سرش کلاه می گذارد.
  • بردن مال دیگری: نتیجه همه این کارها این باشد که کلاهبردار، پول یا اموال مال باخته را به دست آورده باشد.
• رکن معنوی (روانی): این یعنی کلاهبردار باید از اول نیت شیطنت آمیز داشته باشد. یعنی از همان اول قصدش این بوده که با فریب، مال شما را ببرد. اگر نیت اصلی اش این نبوده و بعداً اتفاقی افتاده، باز هم کلاهبرداری به معنای حقوقی اش نیست.

انواع کلاهبرداری: ساده یا حسابی؟

کلاهبرداری کلاً دو نوع دارد: ساده و مشدد. فرقشان هم در این است که کلاهبردار چه کسی باشد یا از چه روشی برای فریب استفاده کرده باشد.

• کلاهبرداری ساده: این همان حالت عمومی کلاهبرداری است که بدون هیچ ویژگی خاصی انجام می شود. مثلاً کسی با یک فریب ساده، پول شما را می گیرد.
• کلاهبرداری مشدد: اینجا اوضاع کمی فرق می کند و مجازات سنگین تر است. کلاهبرداری زمانی مشدد می شود که:
  • کلاهبردار خودش را جای یک مقام دولتی یا نظامی یا کارمند یک سازمان دولتی جا زده باشد.
  • از طریق رسانه های عمومی مثل رادیو، تلویزیون، روزنامه یا حتی فضای مجازی، مردم را فریب داده باشد.
  • یا اینکه خود کلاهبردار، کارمند دولت یا یک نهاد عمومی باشد و از موقعیتش سوءاستفاده کرده باشد.

پس می بینید که کلاهبرداری فقط یک کلمه نیست و زیر و بم های زیادی دارد که شناسایی آن را مهم می کند.

سفر کلاهبرداری در گذر زمان: قابل گذشت بود، نشد، دوباره نشد!

حالا که فهمیدیم کلاهبرداری چیه، بیایید ببینیم بحث قابل گذشت بودن این جرم در سال های اخیر چطور بالا و پایین شده. این قسمت واقعاً مهم است، چون خیلی از پرونده ها با همین تغییرات قانونی مسیرشان عوض شده است.

گذشت قبل از ۹۹: شاکی مهم نبود زیاد

قبل از سال ۱۳۹۹، کلاهبرداری تقریباً همیشه یک جرم غیر قابل گذشت بود. یعنی چی؟ یعنی حتی اگر مال باخته (شاکی) هم رضایت می داد و می گفت من شکایتی ندارم، باز هم پرونده بسته نمی شد و دستگاه قضایی به تعقیب و رسیدگی ادامه می داد. رضایت شاکی فقط می توانست روی میزان مجازات تأثیر بگذارد؛ مثلاً قاضی مجازات را تخفیف می داد یا تبدیل می کرد، اما اصل مجازات پابرجا بود و کلاهبردار باید مجازات می شد.

قانون کاهش مجازات ۱۳۹۹: کلاهبرداری تا ۱۰۰ میلیون تومان قابل گذشت شد!

سال ۱۳۹۹ یک اتفاق مهم افتاد. قانونی به اسم «قانون کاهش مجازات حبس تعزیری» تصویب شد که خیلی ها را خوشحال یا نگران کرد. بر اساس این قانون، ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی اصلاح شد و یک بند جدید به آن اضافه شد. این بند می گفت که کلاهبرداری و جرایم مشابه آن (یعنی جرایمی که در حکم کلاهبرداری هستند) اگر تا سقف یک میلیارد ریال (معادل ۱۰۰ میلیون تومان) باشند، به جرم قابل گذشت تبدیل می شوند. این یعنی چی؟

این یعنی اگر کسی تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان کلاهبرداری می کرد و شاکی هم رضایت می داد، پرونده در هر مرحله ای که بود، متوقف می شد و کلاهبردار مجازات نمی شد. علاوه بر این، به خاطر قابل گذشت شدن این جرایم، مجازات حبس آن ها هم نصف می شد. مثلاً اگر مجازات کلاهبرداری ساده ۱ تا ۷ سال حبس بود، برای این نوع کلاهبرداری به ۶ ماه تا ۳.۵ سال کاهش پیدا می کرد. این قانون، یک نفس راحت برای خیلی از متهمین بود و از طرفی، بار پرونده ها را هم از دوش دستگاه قضایی کمی سبک می کرد.

سال ۱۴۰۳: پایان خوش برای کلاهبرداران کوچک؟ نه بابا!

اما این رویه خیلی دوام نیاورد. در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۳، یک اصلاحیه جدید برای همان ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی تصویب شد که در تاریخ ۸ تیر ۱۴۰۳ هم رسماً لازم الاجرا شد. این قانون جدید، بند مربوط به قابل گذشت بودن کلاهبرداری و جرایم در حکم آن (تا سقف ۱ میلیارد ریال) را حذف کرد! بله، درست شنیدید، حذف شد.

این یعنی چی؟ یعنی دوباره کلاهبرداری، حتی اگر مبلغش زیر ۱۰۰ میلیون تومان باشد، به وضعیت غیر قابل گذشت برگشت. پس از تاریخ ۸ تیر ۱۴۰۳ به بعد، دیگر فرقی نمی کند چقدر کلاهبرداری کرده اید؛ اگر جرمی از نوع کلاهبرداری باشد، حتی با رضایت شاکی هم پرونده متوقف نمی شود و متهم باید مجازات شود. مجازات ها هم به همان حالت اصلی قبل از سال ۱۳۹۹ برگشت، یعنی دیگر خبری از نصف شدن حبس نیست.

با تغییرات قانونی جدید در سال ۱۴۰۳، کلاهبرداری در هر مبلغی، دوباره به یک جرم غیر قابل گذشت تبدیل شده است. پس حواس تان باشد!

این تغییر، حسابی مهم است و برای همه کسانی که درگیر پرونده های کلاهبرداری هستند، می تواند تعیین کننده باشد. پس حتماً باید این تاریخ های مهم و تغییرات را در ذهن داشته باشید.

جدول مقایسه: کلاهبرداری چطور تغییر کرد؟

برای اینکه بهتر متوجه این تغییرات بشوید، یک جدول مقایسه ای آماده کرده ایم که وضعیت «قابل گذشت بودن کلاهبرداری» و تأثیراتش را در دوره های مختلف به شما نشان می دهد:

معیار	قبل از ۱۳۹۹	دوره ۱۳۹۹-۱۴۰۳	بعد از ۱۴۰۳ (لازم الاجرا از ۸/۴/۱۴۰۳)
وضعیت قابل گذشت بودن	غیر قابل گذشت	قابل گذشت (فقط تا سقف ۱ میلیارد ریال یا ۱۰۰ میلیون تومان)	غیر قابل گذشت (در تمام مبالغ)
سقف مالی	ندارد	تا ۱ میلیارد ریال (۱۰۰ میلیون تومان)	ندارد (مجدداً)
مجازات کلاهبرداری ساده	حبس ۱ تا ۷ سال، رد مال، جزای نقدی	نصف مجازات اصلی (حدود ۶ ماه تا ۳.۵ سال حبس)، رد مال، جزای نقدی	حبس ۱ تا ۷ سال، رد مال، جزای نقدی (مثل قبل از ۹۹)
نقش گذشت شاکی	فقط موثر در تخفیف یا تبدیل مجازات (بعد از قطعیت حکم)	با گذشت شاکی، پرونده مختومه و تعقیب متوقف می شود	فقط موثر در تخفیف یا تبدیل مجازات (بعد از قطعیت حکم)
عطف به ماسبق شدن قانون	ناممکن (قوانین به ضرر متهم عطف به ماسبق نمی شوند)	ممکن (قانون ۱۳۹۹ به نفع متهم بود و به پرونده های قبل از خود هم تسری می یافت)	ناممکن (قانون ۱۴۰۳ به ضرر متهم است و به پرونده های قبل از ۸/۴/۱۴۰۳ سرایت نمی کند)

حالا که کلاهبرداری غیر قابل گذشت شده، چی میشه؟

خب، با این تغییرات جدید در سال ۱۴۰۳ که از ۸ تیر ماه لازم الاجرا شده، خیلی چیزها عوض شده. بیایید ببینیم این غیر قابل گذشت شدن کلاهبرداری در عمل چه پیامدهایی دارد.

شاکی و پرونده: رضایت هم بدهید، پرونده ادامه داره!

قبلاً گفتیم که در زمان قانون ۱۳۹۹، اگر مبلغ کلاهبرداری زیر ۱۰۰ میلیون تومان بود، با رضایت شاکی پرونده کلاً بسته می شد. اما حالا دیگر اینطور نیست! از تاریخ ۸ تیر ۱۴۰۳ به بعد:

• شروع تعقیب: حتی بدون شکایت شاکی هم، دادستان می تواند خودش پرونده کلاهبرداری را شروع کند و به دنبال مجرم باشد. این یعنی کلاهبرداری به یک جرم عمومی تبدیل شده است.
• تأثیر گذشت شاکی: اگر شاکی رضایت بدهد، این رضایت باعث نمی شود که تعقیب متهم متوقف شود یا رسیدگی به پرونده کنار گذاشته شود. اما هنوز هم رضایت شاکی یک برگ برنده برای متهم است! این رضایت می تواند در مرحله تخفیف یا تبدیل مجازات (یعنی بعد از اینکه حکم قطعی شد) تأثیرگذار باشد و قاضی می تواند با در نظر گرفتن آن، مجازات را سبک تر کند یا تغییر دهد.

پس دیگر نباید فکر کنید که با رضایت دادن یا گرفتن، همه چیز تمام می شود. پرونده راه خودش را می رود، اما رضایت شاکی هنوز می تواند کمک کننده باشد.

قانون جدید و پرونده های قدیمی: خیال تان راحت!

یکی از سوالات مهمی که پیش می آید این است که آیا این قانون جدید ۱۴۰۳ به پرونده هایی که قبل از تاریخ ۸ تیر ۱۴۰۳ اتفاق افتاده اند هم سرایت می کند؟ جواب این است: خیر!

در قانون، یک اصل مهم داریم به اسم «عطف به ماسبق نشدن قوانین جزایی ماهوی به ضرر متهم». یعنی اگر یک قانونی به ضرر متهم باشد و مجازات را سنگین تر کند، نمی توان آن را برای کارهایی که قبل از تصویب آن قانون انجام شده، اعمال کرد. این قانون ۱۴۰۳ که کلاهبرداری را دوباره غیر قابل گذشت و مجازاتش را سنگین تر کرده، به ضرر متهم است.

پس، اگر کلاهبرداری قبل از تاریخ ۸ تیر ۱۴۰۳ (یعنی قبل از لازم الاجرا شدن قانون جدید) اتفاق افتاده باشد، همان قانون سال ۱۳۹۹ برای آن پرونده ها حاکم است. یعنی اگر مبلغ کلاهبرداری زیر ۱۰۰ میلیون تومان باشد، همچنان قابل گذشت محسوب می شود و با رضایت شاکی، پرونده مختومه خواهد شد. این نکته برای خیلی ها مهم است و باید حتماً به تاریخ ارتکاب جرم دقت کنید.

یادتان باشد، قانونی که به ضرر متهم است، به گذشته سرایت نمی کند! پس اگر قبل از ۸ تیر ۱۴۰۳ کلاهبرداری اتفاق افتاده، همچنان قانون سال ۹۹ حاکمه.

مجازات های جدید کلاهبرداری در سال ۱۴۰۳: حبس دوباره سنگین شد!

با حذف بند مربوط به قابل گذشت بودن کلاهبرداری، مجازات ها هم به همان وضعیت اصلی قبل از قانون ۱۳۹۹ برگشت. دیگر خبری از نصف شدن حبس نیست. پس مجازات ها به این صورت خواهد بود:

• مجازات کلاهبرداری ساده:
  • حبس از ۱ تا ۷ سال
  • رد مال (بازگرداندن پولی که کلاهبرداری کرده به صاحبش)
  • پرداخت جزای نقدی معادل همان مالی که برده است.
• مجازات کلاهبرداری مشدد:
  • حبس از ۲ تا ۱۰ سال
  • رد مال
  • پرداخت جزای نقدی معادل مال برده شده
  • و علاوه بر این ها، انفصال ابد از خدمات دولتی (یعنی برای همیشه از کار دولتی ممنوع می شود).

می بینید که مجازات ها دوباره حسابی سنگین شده اند و اهمیت غیر قابل گذشت بودن این جرم را بیشتر نشان می دهد.

یه سری نکات حقوقی که باید حواس مان بهش باشه!

علاوه بر بحث قابل گذشت بودن، چند تا نکته مهم حقوقی دیگر هم درباره کلاهبرداری هست که دانستنشان ضرری ندارد و می تواند حسابی به کارتان بیاید.

مرور زمان در کلاهبرداری: همیشه مهلت داریم؟

مرور زمان یعنی بعد از گذشت مدت مشخصی از وقوع جرم، دیگر نتوان آن را تعقیب کرد یا مجازاتش را اجرا کرد. در مورد کلاهبرداری، وضعیت مرور زمان کمی پیچیده است:

• اگر مبلغ کلاهبرداری بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان (یک میلیارد ریال) باشد، این جرم از نظر تعقیب، صدور حکم و اجرای مجازات مشمول مرور زمان نمی شود. یعنی هیچ وقت دیر نیست و همیشه می شود پیگیر پرونده بود.
• برای جرایمی که در حکم کلاهبرداری هستند و مبلغ آن ها بالاتر از ۱۰۰ میلیون تومان است، آن ها هم مشمول مرور زمان نمی شوند. اما اگر مبلغشان کمتر از ۱۰۰ میلیون تومان باشد، مشمول مرور زمان می شوند.
• حالا برای جرایمی که فقط مجازات کلاهبرداری را دارند (اما خودشان کلاهبرداری محسوب نمی شوند) و قانون گذار برایشان سقف تعیین نکرده، مشمول مرور زمان قرار می گیرند.

با توجه به قانون جدید ۱۴۰۳ که کلاهبرداری را دوباره غیر قابل گذشت کرده، می توان اینطور استنباط کرد که در مبالغ کمتر از یک میلیارد ریال هم، اگر جرم به طور خالص کلاهبرداری باشد (و نه جرایم در حکم آن)، احتمالاً مشمول مرور زمان تعقیب نخواهد شد. این یک نکته مهم و تحلیلی است که باید بیشتر روی آن دقیق شد.

تبدیل و تخفیف مجازات: راهی برای سبک تر شدن حکم؟

حالا که کلاهبرداری غیر قابل گذشت شده، این سوال پیش می آید که آیا باز هم راهی برای تخفیف یا تبدیل مجازات هست؟ بله، هنوز هم امکانش وجود دارد:

در جرایم غیر قابل گذشت مثل کلاهبرداری فعلی، اگر شاکی یا مدعی خصوصی بعد از اینکه حکم دادگاه قطعی شد، رضایت بدهد، محکومٌ علیه (یعنی کسی که محکوم شده) می تواند از دادگاهی که حکم قطعی را صادر کرده، درخواست تجدیدنظر در مجازاتش را بکند. در این صورت، دادگاه با حضور دادستان یا نماینده او، به صورت فوق العاده به این درخواست رسیدگی می کند و می تواند مجازات را در حدود قانون تخفیف دهد یا آن را به مجازاتی که مناسب تر به حال محکومٌ علیه است، تبدیل کند. پس رضایت شاکی حتی بعد از قطعی شدن حکم هم می تواند در سرنوشت مجرم تأثیرگذار باشد.

تعلیق مجازات کلاهبرداری: هنوز هم امکانش هست؟

تعلیق مجازات یعنی اینکه اجرای مجازات برای مدت مشخصی متوقف شود. خبر خوب این است که بر اساس قانون کاهش مجازات حبس تعزیری (مصوب ۱۳۹۹)، تعلیق مجازات کلاهبرداری و همه جرایم در حکم آن، هنوز هم بلامانع است. یعنی قاضی می تواند با توجه به شرایط، مجازات حبس کلاهبردار را برای مدتی معلق کند و اگر در آن مدت مجرمیت دیگری نداشت، مجازات دیگر اجرا نشود.

شریک جرم و معاون: دسته جمعی جواب پس می دهند!

اگر چند نفر دست در دست هم بدهند و یک جرم کلاهبرداری را انجام دهند، همه آن ها شریک جرم محسوب می شوند و به همان مجازات فاعل اصلی کلاهبرداری محکوم می شوند. حتی اگر یکی از آن ها فقط کمک کرده باشد (مثلاً معاونت کرده باشد)، باز هم مجازات می شود، البته مجازات معاون معمولاً از فاعل اصلی کمتر است اما باز هم جرم سنگینی محسوب می شود.

رمالی و دعانویسی: واقعاً کلاهبرداریه؟

بسیاری از ما رمال ها و دعانویس ها را دیده ایم. آیا اینها کلاهبردار محسوب می شوند؟ بله، از نظر قانون، اگر کسی با ادعای رمالی، کف بینی یا فال گیری، مردم را به امور دروغین امیدوار کند و از این طریق با حیله و فریب، پول یا مال آن ها را بگیرد، کلاهبردار محسوب می شود. مهم این است که این کارها با توسل به وسایل متقلبانه و به قصد فریب و بردن مال دیگری انجام شود. صرف ادعای رمالی بدون بردن مال و فریب، شاید جرم دیگری باشد، اما کلاهبرداری نیست. اما اگر با صحنه سازی، مثلاً ادعای ارتباط با جن، یا نمایش های دروغین، مردم را فریب دهد، کلاهبرداری کرده است.

فرق دروغ ساده با کلاهبرداری در توسل به وسایل متقلبانه است. صرف گفتن یک دروغ، کلاهبرداری نیست!

چند توصیه خودمانی:

حالا که حسابی با قوانین کلاهبرداری و تغییراتش آشنا شدید، اجازه دهید چند توصیه خودمانی هم به شما بکنیم تا اگر خدای نکرده درگیر این جور مسائل شدید، بدانید باید چه کار کنید:

اگه قربانی کلاهبرداری شدید:

• مدارک جمع کنید: هر مدرکی که دارید، مثل پیامک، ایمیل، رسید بانکی، شهادت شاهد و… را خوب نگه دارید. این ها برگ برنده شما در دادگاه هستند.
• زودتر شکایت کنید: وقت را تلف نکنید. هرچه زودتر شکایت کنید، شانس موفقیت تان بیشتر است.
• با یک وکیل خبره مشورت کنید: قوانین حقوقی پیچیده اند. حتماً قبل از هر اقدامی، با یک وکیل متخصص در امور کیفری مشورت کنید. او بهتر از هر کسی می تواند راهنمایی تان کند.

اگه متهم به کلاهبرداری شدید:

• حقوق تان را بشناسید: حتی به عنوان متهم، شما حقوقی دارید. از آن ها مطلع باشید و از خودتان دفاع کنید.
• به فکر دفاعیات قوی باشید: اگر واقعاً بی گناه هستید، تمام تلاش تان را برای اثبات آن به کار بگیرید. اگر هم خطایی کرده اید، به دنبال راه های قانونی برای کاهش مجازات باشید.
• حتماً از وکیل کمک بگیرید: در این موقعیت، داشتن یک وکیل خوب از نان شب واجب تر است. یک وکیل کاربلد می تواند به شما کمک کند تا بهترین دفاع را داشته باشید و سرنوشت پرونده تان را به بهترین شکل ممکن رقم بزنید.

جمع بندی نهایی

دیدید که وضعیت «قابل گذشت بودن کلاهبرداری» در قوانین ایران، دستخوش تغییرات مهمی شده است. از سال ۱۳۹۹ که این جرم تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان قابل گذشت بود و با رضایت شاکی پرونده بسته می شد، تا الان در سال ۱۴۰۳ که با اصلاح ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی، کلاهبرداری دوباره در تمام مبالغ، به یک جرم «غیر قابل گذشت» تبدیل شده است.

این یعنی بعد از تاریخ ۸ تیر ۱۴۰۳، حتی اگر مال باخته هم رضایت بدهد، باز هم دستگاه قضایی به رسیدگی ادامه می دهد و کلاهبردار مجازات می شود. البته رضایت شاکی می تواند در تخفیف یا تبدیل مجازات بعد از قطعی شدن حکم، تأثیرگذار باشد.

نکته کلیدی اینجاست که تاریخ ارتکاب جرم حسابی مهم است. اگر کلاهبرداری قبل از ۸ تیر ۱۴۰۳ اتفاق افتاده باشد، همان قانون سال ۱۳۹۹ حاکم است و کلاهبرداری های زیر ۱۰۰ میلیون تومان همچنان قابل گذشت هستند. اما برای جرم های ارتکابی بعد از این تاریخ، دیگر خبری از قابل گذشت بودن نیست و مجازات ها هم به حالت اصلی و سنگین تر خود برگشته اند.

پس، اگر درگیر این مسائل هستید، یا فقط می خواهید اطلاعات حقوقی تان را افزایش دهید، حتماً این نکات را به خاطر بسپارید و در صورت لزوم، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت کنید. آگاهی و اقدام به موقع، می تواند سرنوشت پرونده های حقوقی را حسابی تغییر دهد.