طلاق به درخواست زوج: راهنمای جامع مراحل، شرایط و حقوق طرفین در سال 1403

طلاق به درخواست زوج، یعنی زمانی که آقا تصمیم به جدایی می گیرد، یکی از موضوعات مهم و پیچیده در قانون خانواده ماست. خیلی ها فکر می کنند مرد هر وقت بخواهد می تواند همسرش را طلاق بدهد، اما واقعیت این است که قانون گذار برای این موضوع هم چارچوب هایی گذاشته تا حقوق خانم ها حفظ شود. این پروسه پر از جزئیات حقوقی و مالیه و نیاز به آگاهی کامل داره تا کسی دچار مشکل نشه.

شاید فکر کنید که طلاق از طرف مرد ساده تر از طلاق از طرف زنه، چون حق طلاق اصالتاً با مرد هست؛ اما در دنیای امروز و با قوانین جدید حمایت خانواده، این مسیر هم چالش های خاص خودش رو داره. اینطور نیست که مرد بتونه هر وقت خواست، بدون دلیل و بدون در نظر گرفتن حقوق زن، همسرش رو طلاق بده. نه تنها باید مراحل قانونی رو طی کنه، بلکه باید تمام و کمال حقوق مالی همسرش رو هم بپردازه تا طلاق ثبت بشه.

توی این مطلب قراره صفر تا صد طلاق به درخواست زوج رو با هم مرور کنیم؛ از اینکه قانون چی میگه و مرد برای طلاق باید چه شرایطی داشته باشه، تا مراحل گام به گام دادگاه، حقوق مالی مهم زن مثل مهریه و نفقه و اجرت المثل، و حتی حضانت فرزندان. نگران نباشید، همه چیز رو با زبون ساده و خودمانی توضیح میدیم تا ابهامات برطرف بشه. چه آقا هستید و قصد طلاق دارید، چه خانم هستید و ممکنه با چنین درخواستی روبرو بشید، این مقاله حسابی به دردتون می خوره.

حق طلاق مرد در قانون: نگاهی به ماده ۱۱۳۳ و تغییرات جدید

میدونید که توی قانون مدنی ما، خصوصاً ماده 1133، این حق به مرد داده شده که هر وقت بخواد، همسرش رو طلاق بده. این یعنی برخلاف زن که برای طلاق باید دلیل موجهی داشته باشه، مرد اصلاً نیازی به اثبات هیچ دلیلی نداره و همین که اراده کنه، می تونه زن رو طلاق بده.

چرا الان فرق کرده؟ ضرورت گواهی عدم امکان سازش

شاید توی فیلم ها یا داستان های قدیمی شنیده باشید که مرد می رفته دفترخونه و همین جوری زن رو طلاق میداده. اما الان دیگه این جوری نیست! سال ها پیش، این حق مطلق مرد باعث بالا رفتن آمار طلاق شد و خیلی از خانواده ها رو به هم ریخت. برای همین، قانون گذار دست به کار شد و با وضع قوانین جدید، یه سری مراحل رو برای طلاق تعیین کرد. این مراحل باعث شده که روند طلاق از طرف مرد کمی زمان برتر و پیچیده تر از قبل بشه.

مهم ترین تغییر اینه که الان مرد برای طلاق دادن همسرش، حتماً باید از دادگاه «گواهی عدم امکان سازش» بگیره. دیگه نمی تونه همین جوری سر خود بره دفترخونه و طلاق رو ثبت کنه. دفترخونه ها هم بدون این گواهی یا حکم قطعی طلاق، حق ندارن صیغه طلاق رو جاری کنن و اگر این کار رو بکنن، خودشون مجازات میشن. پس، اراده مرد هنوز هست، اما مسیرش قانونی تر و با نظارت دادگاهه.

تفاوت طلاق در عقد دائم و موقت

البته، این بحث «حق طلاق مرد» فقط مخصوص عقد دائمه. توی عقد موقت یا صیغه، قضیه فرق می کنه. اونجا وقتی مدت صیغه تموم بشه، یا مرد بقیه مدت رو به زن ببخشه، رابطه نکاح از بین میره و اصلاً نیازی به طلاق و مراحل دادگاهی نیست. پس اگه حرف از طلاق می زنیم، منظورمون همیشه عقد دائم و ازدواج همیشگیه.

مرد برای طلاق باید چه شرایطی داشته باشد؟ اهلیت قانونی

هرچند حق طلاق با مرد هست و نیازی به دلیل نداره، اما مردی که میخواد همسرش رو طلاق بده، خودش باید یه سری شرایط قانونی داشته باشه که بهش میگیم «اهلیت». این شرایط تضمین میکنه که تصمیم برای طلاق، یک تصمیم درست و آگاهانه بوده.

• بالغ بودن: یعنی مرد باید به سن بلوغ شرعی رسیده باشه. توی قانون ما، سن بلوغ برای پسرها ۱۵ سال قمریه.
• عاقل بودن: مرد باید عاقل باشه و دچار جنون نباشه. کسی که به خاطر بیماری روانی یا هر دلیل دیگه ای قدرت تشخیص و درک نداره، نمی تونه تصمیم به طلاق بگیره.
• قصد طلاق داشتن: باید واقعاً قصد طلاق داشته باشه. یعنی طلاق از ته دلش باشه و صرفاً حرف زدن یا شوخی نباشه.
• با اختیار کامل عمل کردن: این تصمیم رو با آزادی کامل و بدون هیچ اجبار یا فشاری گرفته باشه. کسی که مجبور شده طلاق بده (اکراه)، طلاقش اعتبار نداره.

اگه مردی این چهار تا شرط رو همزمان نداشته باشه، مثلاً دیوانه باشه، یا کسی به زور مجبورش کرده باشه طلاق بده، یا صرفاً شوخی کرده باشه، حکم طلاقش از نظر شرعی و قانونی درست نیست و اعتباری نداره. پس این چهار تا شرط مثل ستون های اصلی اهلیت مرد برای طلاقه و وجود هر چهار تا کنار هم واجبه.

از تصمیم تا جدایی: مراحل گام به گام طلاق به درخواست زوج

خب، حالا که با مبانی قانونی و شرایط مرد برای طلاق آشنا شدیم، وقتشه بریم سراغ بخش اصلی و ببینیم قدم به قدم این مسیر چطور طی میشه. از لحظه ای که مرد تصمیم به طلاق میگیره تا وقتی که صیغه طلاق جاری میشه، چه مراحلی رو باید پشت سر بذاره؟

گام اول: تنظیم دادخواست و مدارک لازم

اولین قدم، تنظیم «دادخواست طلاق به درخواست زوج» هست. این دادخواست مثل یه نامه رسمی به دادگاهه که توش آقا از دادگاه میخواد تا گواهی عدم امکان سازش رو صادر کنه. توی این دادخواست باید مشخصات کامل خودتون و همسرتون رو بنویسید و خواسته هاتون رو مشخص کنید.

نکات مهم در تنظیم دادخواست:

وقتی دادخواست رو می نویسید، لازم نیست حتماً دلیل خاصی برای طلاق ذکر کنید، چون گفتیم حق طلاق با مرد هست. اما اگه دلایلی مثل عدم تمکین، اعتیاد همسر یا هر چیز دیگه ای دارید، می تونید اون ها رو هم بنویسید تا شاید توی مراحل بعدی و تعیین تکلیف حقوق مالی زن، به کارتون بیاد. همچنین، باید مشخص کنید که آیا حاضرید حقوق مالی زن مثل مهریه رو یکجا پرداخت کنید یا درخواست اعسار و تقسیط دارید.

دادخواست طلاق از طرف مرد، برخلاف طلاق از طرف زن، نیازی به اثبات دلایل خاصی برای جدایی ندارد. همین اراده مرد برای دادگاه کافیست، اما پرداخت حقوق مالی زن یک شرط اساسی برای ثبت طلاق است.

نمونه کلی ساختار دادخواست (این فقط یک الگوی ساده است و باید توسط وکیل تکمیل شود):

بخش دادخواست	توضیحات
خواهان	مشخصات کامل زوج (نام، نام خانوادگی، کدملی، آدرس)
خوانده	مشخصات کامل زوجه (نام، نام خانوادگی، کدملی، آدرس)
وکیل یا نماینده قانونی	در صورت داشتن وکیل، مشخصات او
خواسته	تقاضای صدور گواهی عدم امکان سازش (طلاق)
دلایل و منضمات	فتوکپی مصدق عقدنامه، شناسنامه، کارت ملی
شرح دادخواست	ذکر مدت ازدواج، وضعیت فرزندان و درخواست طلاق به استناد ماده 1133 قانون مدنی، و تعیین تکلیف حقوق مالی زن.

مدارک اولیه لازم:

1. اصل شناسنامه و کارت ملی مرد (و کپی آن ها)
2. اصل سند ازدواج (عقدنامه) یا رونوشت مصدق آن

اگه خدای نکرده سند ازدواج رو گم کردید یا دسترسی بهش ندارید، نگران نباشید. می تونید با مراجعه به دفترخانه ای که عقد اونجا ثبت شده یا اداره ثبت احوال، درخواست رونوشت یا المثنی بدید.

گام دوم: ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

بعد از اینکه دادخواست و مدارک رو آماده کردید، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید تا دادخواستتون رو ثبت کنید. توی این مرحله، هزینه دادرسی هم باید پرداخت بشه. بعد از ثبت، یه کد رهگیری و شماره پرونده به شما داده میشه و ابلاغیه ها از طریق سامانه ثنا به شما و همسرتون ارسال میشه.

گام سوم: ابلاغ به زوجه و تشکیل جلسه دادگاه

دادخواست به همسرتون ابلاغ میشه و دادگاه یه وقت برای جلسه رسیدگی تعیین می کنه. هم شما و هم همسرتون (یا وکلاتون) باید توی این جلسه حاضر بشید. توی این جلسات، دادگاه سعی می کنه بین شما صلح و سازش ایجاد کنه.

گام چهارم: پای داوری وسط می آید!

یکی از مراحل الزامی توی پرونده های طلاق (به جز طلاق توافقی)، ارجاع پرونده به داوریه. دادگاه از شما و همسرتون می خواد که هر کدومتون یه داور (معمولاً از بستگان متاهل و بالای ۳۰ سال) معرفی کنید تا با صحبت کردن با هر دو طرف، سعی کنن شما رو آشتی بدن و از جدایی منصرف کنن. البته، نظر این داوران برای دادگاه الزام آور نیست و اگه اونا هم نتونن کاری از پیش ببرن، دادگاه به روند رسیدگی ادامه میده.

گام پنجم: صدور گواهی عدم امکان سازش یا حکم طلاق

اگه داوران نتونستن شما رو آشتی بدن و دادگاه هم دید که زندگی مشترک دیگه امکان پذیر نیست، «گواهی عدم امکان سازش» یا «حکم طلاق» صادر می کنه. این گواهی یه اعتبار ۳ ماهه داره. یعنی شما باید ظرف ۳ ماه از تاریخ قطعیت این گواهی، برای ثبت طلاق به دفترخونه مراجعه کنید. اگه توی این مهلت اقدام نکنید، گواهی باطل میشه و باید دوباره از اول همه مراحل رو طی کنید.

گام ششم: مراجعه به دفترخانه ثبت طلاق و اجرای صیغه طلاق

حالا که گواهی عدم امکان سازش رو توی دست دارید و اعتبار هم داره، باید برید به یکی از دفاتر رسمی ثبت طلاق. اما یه نکته خیلی مهم وجود داره: قبل از اینکه صیغه طلاق جاری بشه، باید تکلیف تمام حقوق مالی زن (مثل مهریه، نفقه، اجرت المثل و…) مشخص شده باشه و یا پرداخت بشه، یا توافقی برای پرداختش صورت بگیره، یا حکم اعسار برای تقسیطش صادر شده باشه. بدون تعیین تکلیف این موارد، دفترخونه حق ثبت طلاق رو نداره. این هم یکی از همون تغییرات مهم قانونیه که حقوق زن رو حفظ می کنه.

حقوق مالی زن در طلاق از طرف مرد: چقدر باید بپردازید؟

وقتی آقا درخواست طلاق میده، یکی از مهم ترین و گاهی پیچیده ترین بخش ها، تعیین تکلیف حقوق مالی زن هست. این حقوق باید قبل از ثبت طلاق، پرداخت یا مشخص بشن. بیایید دونه دونه این حقوق رو بررسی کنیم:

مهریه: عندالمطالبه، عندالاستطاعه و شرایط پرداخت

مهریه، شاید مهم ترین حق مالی زن باشه. مهریه می تونه «عندالمطالبه» باشه یا «عندالاستطاعه».

• مهریه عندالمطالبه: یعنی زن هر وقت بخواد، می تونه مهریه اش رو مطالبه کنه و مرد باید اون رو بپردازه. توی این حالت، اگه مرد توانایی مالی داشته باشه، باید مهریه رو یکجا بده.
• مهریه عندالاستطاعه: یعنی زن فقط زمانی می تونه مهریه رو مطالبه کنه که ثابت بشه مرد توانایی پرداختش رو داره.

اعسار از پرداخت مهریه و تقسیط

اگه مرد توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداشته باشه، می تونه درخواست «اعسار» بده. دادگاه وضعیت مالی مرد رو بررسی می کنه و اگه اعسار ثابت بشه، حکم به تقسیط مهریه میده. یعنی مرد مهریه رو به صورت قسطی پرداخت می کنه.

مهریه باکره: نصف مهریه

اگه زن باکره باشه (یعنی قبل از طلاق، بین زوجین رابطه زناشویی برقرار نشده باشه)، نصف مهریه بهش تعلق می گیره.

آیا عدم تمکین یا خیانت، مهریه را از بین می برد؟

یک باور غلط توی جامعه وجود داره که اگه زن تمکین نکنه، یا خدای نکرده مرتکب خیانت بشه، مهریه اش از بین میره. اما این موضوع کاملاً اشتباهه! مهریه به هر دلیلی که مرد بخواد طلاق بده، کاملاً محفوظه و زن مستحق مهریه اش هست. دلایلی مثل عدم تمکین، خیانت یا هر سوء رفتار دیگه، فقط روی نفقه زن (که در ادامه توضیح میدیم) تاثیر میذاره، نه مهریه. مهریه با عقد ازدواج به ذمه مرد میاد و با هیچ چیزی از بین نمیره، مگر اینکه زن خودش اون رو ببخشه (ابرا کنه).

نفقه: تا کی باید بپردازید؟

نفقه، هزینه های زندگی زن شامل خوراک، پوشاک، مسکن، درمان و… هست. نفقه دو بخش داره:

• نفقه ایام زوجیت: این نفقه تا زمان طلاق به عهده مرد هست. البته اگه زن بدون دلیل موجه تمکین نکنه (ناشزه باشه)، دیگه نفقه ایام زوجیت بهش تعلق نمی گیره.
• نفقه ایام عده: بعد از طلاق، زن برای حدود 100 روز (یا سه طُهر و سه قُروء) توی عده قرار می گیره. اگه طلاق رجعی باشه و زن ناشزه نباشه، نفقه این مدت هم به عهده مرده. اما اگه زن باکره یا یائسه باشه، چون عده نداره، نفقه ایام عده هم بهش تعلق نمی گیره.

اجرت المثل ایام زوجیت و نحله

اجرت المثل ایام زوجیت

اجرت المثل، به معنای پاداش کارهایی هست که زن در طول زندگی مشترک و به دستور مرد انجام داده، اما وظیفه قانونی اش نبوده. مثلاً کارهای خونه، آشپزی، بچه داری و… اگه زن این کارها رو با قصد دریافت دستمزد انجام داده باشه و مرد هم این رو ازش خواسته باشه، زن می تونه اجرت المثلش رو مطالبه کنه. کارشناس دادگستری با بررسی وضعیت مالی مرد، تعداد سال های زندگی مشترک و کارهای انجام شده، مبلغ اجرت المثل رو تعیین می کنه.

نحله: جایگزین اجرت المثل

گاهی اوقات زن شرایط دریافت اجرت المثل رو نداره (مثلاً نتونه ثابت کنه کارها رو به دستور مرد و با قصد دریافت دستمزد انجام داده). توی این موارد، اگه طلاق به درخواست مرد باشه و زن هم مقصر نباشه، دادگاه می تونه مبلغی رو به عنوان «نحله» برای جبران به زن اختصاص بده. نحله هدیه ای هست که دادگاه برای جبران زحمات زن تعیین می کنه.

تنصیف دارایی (تقسیم اموال): از هرچه درآوردید، نصف می کنید؟

موضوع تنصیف دارایی، یکی از بندهای مهم و اختیاری توی سند ازدواجه. اگه مرد موقع عقد، این بند رو امضا کرده باشه، ممکنه مجبور بشه تا نصف دارایی هایی که توی زندگی مشترک به دست آورده، به همسرش بده.

شروط مهم بند تنصیف در عقدنامه

برای اینکه بند تنصیف دارایی اجرا بشه، چند تا شرط لازمه:

1. مرد درخواست طلاق داده باشه.
2. این درخواست طلاق به خاطر سوءاخلاق یا عدم انجام وظایف زناشویی زن نباشه.
3. مرد هنگام عقد، بند تنصیف رو در عقدنامه امضا کرده باشه.

کدام اموال شامل تنصیف می شوند؟

فقط اون اموالی شامل تنصیف میشن که توی دوران زندگی مشترک، مرد اون ها رو به دست آورده باشه. مثلاً اگه مرد قبل از ازدواج ملکی داشته، اون ملک شامل تنصیف نمیشه. اما اگه بعد از ازدواج خونه یا ماشینی خریده باشه، اون اموال ممکنه مشمول تنصیف بشن.

آیا اموال قولنامه ای هم حساب می شوند؟

بله، حتی اموالی که سند رسمی ندارن و به صورت قولنامه ای خرید و فروش شدن، اگه توی دوران زندگی مشترک به دست اومده باشن و مرد اون ها رو خریده باشه، می تونن مشمول تنصیف دارایی بشن. ملاک اصلی اینه که مال توی دوران زناشویی و با تلاش مرد به دست اومده باشه.

حداکثر تا 50 درصد دارایی

نکته مهم اینه که دادگاه حداکثر تا 50 درصد از دارایی های مرد رو به زن اختصاص میده و لزوماً کل نصف دارایی رو تقسیم نمی کنه. این بستگی به تشخیص قاضی و شرایط پرونده داره.

انواع طلاق به درخواست زوج: رجعی یا بائن؟

شاید فکر کنید طلاق، طلاقه دیگه؛ چه فرقی می کنه؟ اما توی قانون ما، طلاق دو نوع اصلی داره: «رجعی» و «بائن». این دو نوع، تفاوت های مهمی با هم دارن، خصوصاً از نظر امکان رجوع مرد به زن و مدت زمان عده.

طلاق رجعی: امکان پشیمانی

اکثر طلاق هایی که به درخواست مرد اتفاق میفته، «رجعی» هستن. توی طلاق رجعی، مرد توی مدت زمان مشخصی که بهش میگن «عده»، می تونه بدون اینکه عقد جدیدی بخونه، به زندگی مشترک برگرده و طلاق رو باطل کنه. یعنی اگه مرد پشیمون بشه، می تونه دوباره با همسرش زندگی کنه. زن هم توی این مدت عده، حق نفقه داره (اگه ناشزه نباشه).

طلاق بائن: جدایی قطعی

اما طلاق بائن، یه جدایی قطعیه. توی این نوع طلاق، مرد دیگه نمی تونه توی ایام عده به زن رجوع کنه و اگه بخواد دوباره باهاش ازدواج کنه، باید عقد جدیدی بخونه. طلاق بائن در طلاق به درخواست زوج، در موارد خاصی اتفاق میفته؛ مثلاً:

• وقتی زن باکره باشه (چون عده نداره).
• وقتی زن یائسه باشه (چون عده نداره).

مدت زمان عده برای انواع طلاق:

مدت زمان عده برای زن هایی که عادت ماهانه میشن، معمولاً حدود سه طُهر و سه قُروء (یعنی تقریباً 100 روز) هست. برای زن هایی که عادت ماهانه نمیشن، سه ماه قمریه. البته اگه زن باردار باشه، عده اش تا زمان وضع حمل (به دنیا آمدن فرزند) ادامه داره.

حضانت فرزندان: اولویت با مصلحت بچه هاست

وقتی زوجین از هم جدا میشن و فرزند مشترک دارن، بحث حضانت فرزندان حسابی مهم میشه. دادگاه توی این مورد، اصلاً کاری نداره که طلاق به درخواست مرد بوده یا زن؛ تنها چیزی که براش مهمه، «مصلحت طفله». یعنی چی؟ یعنی هر تصمیمی که به نفع بچه باشه و آینده اش رو بهتر تأمین کنه، همون تصمیم گرفته میشه.

معیار اصلی دادگاه: مصلحت طفل

مصلحت طفل یعنی چی؟ یعنی دادگاه نگاه می کنه که کدوم پدر یا مادر می تونن شرایط بهتری برای رشد و تربیت بچه فراهم کنن؛ از نظر عاطفی، مالی، آموزشی و اخلاقی. اگه یکی از والدین شرایط مناسبی نداشته باشه (مثلاً اعتیاد داشته باشه، یا بیماری روانی)، ممکنه حضانت ازش سلب بشه.

قوانین سنّی حضانت

توی قانون ما، یه سری قواعد سنی برای حضانت وجود داره:

• تا 7 سالگی: حضانت فرزند، چه دختر و چه پسر، با مادره. البته تا زمانی که مادر شرایط لازم رو داشته باشه.
• بعد از 7 سالگی تا 9 سالگی (برای دختر) و 15 سالگی (برای پسر): حضانت با پدره.
• بعد از 9 سالگی (برای دختر) و 15 سالگی (برای پسر): خود فرزند می تونه انتخاب کنه که دوست داره با کدوم یکی از والدین زندگی کنه. البته باز هم دادگاه مصلحت بچه رو در نظر می گیره.

چه زمانی حضانت سلب می شود؟

اگه یکی از والدین شرایط لازم برای حضانت رو از دست بده، مثلاً:

• دچار جنون بشه.
• اعتیاد مضر به الکل یا مواد مخدر پیدا کنه.
• مرتکب فساد اخلاقی یا سوء رفتار بشه.
• بدرفتاری یا سهل انگاری با کودک داشته باشه.

دادگاه می تونه حضانت رو ازش بگیره و به والد دیگه یا در موارد خاص به شخص ثالث بسپره.

نفقه و ملاقات فرزندان

حضانت با هر کس که باشه، پرداخت نفقه فرزندان به عهده پدره. یعنی پدر باید هزینه های زندگی، تحصیل و درمان فرزندانش رو تأمین کنه. همچنین، حتی اگه حضانت با یکی از والدین باشه، والد دیگه حق ملاقات با فرزندان رو داره و دادگاه ساعات و شرایط ملاقات رو مشخص می کنه. هیچ کس نمی تونه مانع ملاقات فرزند با والد دیگه بشه، مگر در شرایط خاص و به تشخیص دادگاه.

زمان و هزینه های طلاق به درخواست زوج

وقتی بحث طلاق پیش میاد، یکی از سوالات مهم هم برای آقایون و هم برای خانم ها اینه که این پروسه چقدر طول می کشه و چقدر هزینه داره؟ بیایید با هم ببینیم.

مدت زمان تقریبی: چقدر طول می کشد؟

مدت زمان طلاق از طرف مرد، بستگی به این داره که زن به حکم طلاق اعتراض کنه یا نه. به طور کلی:

• در صورت عدم اعتراض زن: اگه خانم به حکم طلاق اعتراض نکنه، معمولاً از زمان ثبت دادخواست تا قطعیت حکم، حدود 4 تا 6 ماه طول می کشه و بعد از اون صیغه طلاق جاری میشه.
• در صورت اعتراض زن: اگه خانم به حکم طلاق اعتراض کنه، پرونده به مرحله تجدید نظر و اگه باز هم اعتراض بشه، به دیوان عالی کشور میره. در این حالت، ممکنه کل روند تا یک سال یا حتی بیشتر هم طول بکشه تا حکم قطعی بشه.

عوامل موثر بر طولانی شدن روند:

• اعتراض زوجه به حکم دادگاه بدوی و تجدید نظر.
• تعداد جلسات دادگاه و طولانی شدن مراحل داوری.
• پیچیدگی مسائل مالی و نیاز به کارشناسی (مثل اجرت المثل).

هزینه های قانونی: چه چیزهایی باید بپردازید؟

طلاق به درخواست زوج، جزو دعاوی «غیر مالی» محسوب میشه. اما با این حال، یه سری هزینه ها داره که باید پرداخت بشن:

• هزینه دادرسی: این هزینه برای ثبت دادخواست و رسیدگی به پرونده در دادگاه هست که مبلغ مشخصی داره و زیاد نیست.
• هزینه های کارشناسی: اگه برای تعیین اجرت المثل یا ارزش اموال نیاز به کارشناس دادگستری باشه، هزینه اش رو مرد باید پرداخت کنه.
• هزینه ثبت طلاق در دفترخانه: وقتی حکم قطعی شد و برای ثبت طلاق به دفترخانه مراجعه می کنید، باید هزینه ثبت طلاق رو هم بپردازید.
• هزینه وکیل (در صورت استفاده): اگه تصمیم بگیرید وکیل بگیرید (که شدیداً توصیه میشه)، حق الوکاله وکیل هم به این هزینه ها اضافه میشه.

طلاق از طرف مرد در موقعیت های خاص

بعضی وقت ها شرایط ویژه ای پیش میاد که روند طلاق از طرف مرد رو کمی متفاوت می کنه. بیایید چند مورد از این شرایط خاص رو بررسی کنیم:

طلاق غیابی: وقتی همسر حضور ندارد

گاهی ممکنه همسر (زوجه) غایب باشه و خبری ازش نباشه. توی این حالت، مرد می تونه درخواست «طلاق غیابی» بده. برخلاف تصور بعضی ها، طلاق غیابی هیچ فرقی با طلاق حضوری از نظر حفظ حقوق زن نداره. دادگاه توی حکم طلاق غیابی هم وظیفه داره که تمام حقوق مالی زن مثل مهریه، نفقه و اجرت المثل رو مشخص کنه و تکلیفشون رو روشن کنه. حتی اگه زن بعداً از طلاقش باخبر بشه، می تونه اعتراض کنه و از حقوقش دفاع کنه.

طلاق در دوران عقد: تفاوت های مهم

طلاق از طرف مرد توی دوران عقد هم امکان پذیره و مرد می تونه درخواست طلاق بده. مراحل کلیش هم شبیه طلاق بعد از زندگی مشترکه. اما یه تفاوت خیلی مهم وجود داره:

• مهریه: اگه بین زن و مرد توی دوران عقد رابطه زناشویی برقرار نشده باشه، مهریه ای که به زن تعلق می گیره، فقط نصف مهریه تعیین شده توی عقدنامه ست. اما اگه نزدیکی صورت گرفته باشه، مهریه کامل به زن تعلق می گیره.
• نفقه: در دوران عقد، اگه زن تمکین خاص نکرده باشه (یعنی هنوز زندگی مشترک رو شروع نکرده باشن)، نفقه بهش تعلق نمی گیره.

امکان تبدیل به طلاق توافقی

یه خبر خوب! حتی اگه مرد درخواست طلاق یک طرفه رو مطرح کرده باشه و پرونده توی دادگاه باشه، اگه توی طول رسیدگی، زوجین به توافق برسن و بتونن روی تمام مسائل (مثل مهریه، نفقه، حضانت و…) با هم کنار بیان، می تونن درخواستشون رو به «طلاق توافقی» تغییر بدن. طلاق توافقی معمولاً خیلی سریع تر و با استرس کمتر انجام میشه.

چرا باید وکیل بگیرید؟ نقش وکیل در طلاق از طرف مرد

پرونده های طلاق، حتی طلاق از طرف مرد که به ظاهر ساده تره، پر از پیچیدگی های قانونی و ظرافت های حقوقیه. توی این مسیر پر استرس، داشتن یه وکیل متخصص می تونه مثل یه ناجی باشه. چرا میگم لازمه وکیل بگیرید؟

مزایای استفاده از وکیل متخصص:

• عدم نیاز به حضور شما در جلسات: وکیل می تونه به جای شما توی جلسات دادگاه، داوری و حتی دفترخانه حاضر بشه. این خیلی به خصوص برای آقایون که دغدغه کاری دارن یا نمی خوان درگیر محیط دادگاه بشن، راحتی میاره.
• مدیریت حقوق مالی زن با رعایت مصلحت شما: وکیل با دانش حقوقی که داره، می تونه توی مذاکرات مربوط به مهریه، نفقه، اجرت المثل و تنصیف دارایی، بهترین راهکار رو برای حفظ منافع شما پیدا کنه و از تضییع حقتون جلوگیری کنه. مثلاً اگه لازم باشه، درخواست اعسار و تقسیط مهریه رو به درستی مطرح می کنه.
• تسریع روند پرونده: وکیل به تمام جزئیات قانونی و اداری مسلطه و می دونه چطور پرونده رو بدون اتلاف وقت و کاغذبازی های اضافه جلو ببره. این باعث میشه روند طلاق سریع تر از حالتی که خودتون پیگیری کنید، به نتیجه برسه.
• کاهش استرس و فشار روانی: طلاق به خودی خود یک فرآیند عاطفی و پراسترسه. وقتی یه وکیل متخصص کنار شماست، می تونید بسیاری از نگرانی ها و فشارهای روانی رو به او بسپارید و با آرامش بیشتری این مسیر رو طی کنید.

چطور یک وکیل متخصص پیدا کنیم؟

انتخاب وکیل متخصص توی پرونده های خانواده، خصوصاً طلاق، خیلی مهمه. دنبال وکیلی باشید که هم تجربه کافی توی این زمینه رو داشته باشه و هم بتونه با صبر و حوصله، تمام سوالات و دغدغه های شما رو برطرف کنه. تحقیق کنید، از دوستان و آشنایان بپرسید و حتماً قبل از انتخاب، با چند وکیل مشاوره بگیرید.

عوامل موثر بر هزینه وکیل طلاق

هزینه وکیل برای طلاق، بستگی به عوامل مختلفی داره؛ مثل پیچیدگی پرونده، میزان مهریه، وجود اموال برای تنصیف، حضانت فرزندان و سابقه و تجربه وکیل. این هزینه معمولاً به صورت توافقی بین وکیل و موکل تعیین میشه.

دادگاه صالح: کدام دادگاه به پرونده شما رسیدگی می کند؟

برای طرح دعاوی خانوادگی، از جمله درخواست طلاق از طرف مرد، یه قانون مهم وجود داره که باید حواستون بهش باشه: «محل رسیدگی به دعوای خانوادگی، محل سکونت زن هست.»

یعنی چی؟ یعنی اگه شما (آقا) ساکن تهران باشید، اما همسرتون ساکن شیراز باشه، شما باید دادخواست طلاقتون رو توی دادگاه خانواده شیراز مطرح کنید، نه دادگاه تهران. این قانون برای این وضع شده که زن برای دفاع از خودش و مطالبه حقوقش، مجبور نباشه به شهر دیگه ای سفر کنه و سختی بیشتری رو تحمل کنه. پس، ملاک اصلی برای تعیین دادگاه صالح، محل سکونت فعلی زوجه هست، نه محل سکونت شما.

گاهی اوقات ممکنه زن و مرد در شهرهای مختلفی زندگی کنند. مثلاً زن در شهر الف و مرد در شهر ب. در این صورت، مرد باید دادخواست طلاق را در دادگاه خانواده شهر الف، یعنی محل اقامت زن، ثبت کند. این موضوع برای بسیاری از زوجین، به خصوص مردانی که محل کار یا زندگی شان در شهر دیگری است، اهمیت زیادی دارد و عدم رعایت آن می تواند باعث رد دادخواست شود.

نتیجه گیری

همون طور که دیدیم، طلاق به درخواست زوج، هرچند از نظر قانونی با اراده مرد انجام میشه، اما پروسه پیچیده ای داره و اصلاً هم اون قدرها ساده نیست که خیلی ها تصور می کنن. از تنظیم دادخواست و طی کردن مراحل دادگاه گرفته تا داوری و در نهایت تعیین تکلیف تمام و کمال حقوق مالی زن، همه و همه نیازمند آگاهی و دقت زیاده.

حقوق مالی زن مثل مهریه (چه عندالمطالبه و چه عندالاستطاعه)، نفقه ایام زوجیت و عده، اجرت المثل ایام زندگی مشترک و در برخی موارد نحله، و حتی تنصیف دارایی ها (در صورت وجود شروط ضمن عقد)، باید قبل از ثبت طلاق تعیین و پرداخت بشن. حتی توی دوران عقد هم اگه طلاق اتفاق بیفته، مهریه نصف میشه و نفقه شرایط خاص خودش رو داره.

بحث حضانت فرزندان هم همیشه اولویت رو به مصلحت کودک میده، فارغ از اینکه درخواست طلاق از طرف چه کسی بوده. با این اوصاف، مشخصه که قدم گذاشتن توی این مسیر بدون داشتن اطلاعات کافی، می تونه منجر به سردرگمی، اتلاف وقت، از دست رفتن حقوق و تحمیل هزینه های اضافه بشه.

به خاطر همین پیچیدگی ها و جنبه های فنی و قانونی، توصیه اکید میشه که چه آقا هستید و قصد طلاق دارید و چه خانم هستید و ممکنه با چنین درخواستی روبرو بشید، حتماً از مشاوره و کمک یک وکیل متخصص خانواده استفاده کنید. وکیل می تونه با تسلط بر قوانین و رویه های دادگاه، از حقوق شما به بهترین شکل دفاع کنه، روند پرونده رو تسریع ببخشه و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کنه تا شما با آرامش بیشتری این مرحله حساس از زندگیتون رو پشت سر بذارید.