میزان مهریه قابل وصول

مهریه یک حق شرعی و قانونیه که به محض عقد نکاح به ذمه مرد میاد و زن هر وقت که بخواد، می تونه اون رو از همسرش مطالبه کنه. اما اینکه دقیقاً میزان مهریه قابل وصول چقدره و چه مراحلی داره، داستانش کمی پیچیده تر از اونیه که فکر می کنیم. قانون ما، به خصوص درباره مهریه های بالا و شرایط مختلف، حرف های زیادی برای گفتن داره که تو این مقاله می خوایم حسابی از زیر و بمش با هم حرف بزنیم تا هیچ ابهامی نمونه.

اگه شما هم مثل خیلی ها تو ذهن تون سوالات زیادی درباره مهریه دارید، مثلاً اینکه سقف مهریه چقدره؟ آیا قانون جدیدی برای مهریه اومده؟ مهریه بالای 110 سکه رو چطوری میشه گرفت؟ یا اصلاً اگه مردی نتونه مهریه بده، چه اتفاقی میفته؟ نگران نباشید، چون قراره تو این راهنما به زبانی ساده و خودمونی، همه این سوال ها رو با هم جواب بدیم. هدفمون اینه که بهتون کمک کنیم تا با یک دید روشن و اطلاعات کامل، بهترین تصمیم ها رو درباره این موضوع مهم بگیرید و اگه لازم شد، بدونید چطور باید از حق و حقوقتون دفاع کنید.

مهریه چیه؟ اصلاً چرا باید درباره ش بدونیم؟

شاید خیلی ها فکر کنن مهریه یه عدد و رقمیه که تو عقدنامه می نویسن و بعدش هم تموم میشه میره. اما ماجرا این قدرها هم ساده نیست! مهریه، پشتوانه زندگی خانمه و نشونه صداقت آقا تو شروع زندگی مشترک. یه جورایی، از همون لحظه اول عقد، مثل یه طلب مشخص، به گردن مرد میفته و زن مالک اون میشه.

یه تعریف خودمونی از مهریه

بذارید خودمونی تر بگم، مهریه رو میشه همون هدیه ای دونست که مرد تو شروع زندگی مشترک به همسرش تقدیم می کنه، یا بهتره بگم تعهد می کنه که پرداختش کنه. این هدیه می تونه سکه باشه، طلا، خونه، ماشین، یه مبلغ پول نقد، یا حتی یه کار مشخص مثل آموزش قرآن. مهم اینه که از نظر شرع و قانون، ارزشمند و قابل تملک باشه.

انواع مهریه؛ از اسم ورسم دار تا معمولی

مهریه هم انواع مختلفی داره که هر کدوم قواعد خاص خودشون رو دارن:

• مهرالمسمی: این همون مهریه ایه که زن و شوهر قبل از عقد یا موقع خوندن صیغه، سرش توافق می کنن و مقدارش رو مشخص می کنن. مثلاً می گن 110 سکه تمام بهار آزادی. این رایج ترین نوع مهریه است.
• مهرالمثل: گاهی پیش میاد که موقع عقد، مهریه ای تعیین نمیشه یا اگه تعیین میشه، از نظر قانونی مشکل داره. تو این حالت، اگه زن و شوهر با هم رابطه زناشویی داشته باشن و بعداً بخوان مهریه رو مشخص کنن، دادگاه با توجه به جایگاه و شان زن تو جامعه، وضعیت خانوادگی ش و امثالهم، یه مهریه براش در نظر می گیره که بهش میگن مهرالمثل.
• مهرالمتعه: این یکی کمی فرق داره. اگه موقع عقد، مهریه ای مشخص نشده باشه و قبل از اینکه زن و شوهر با هم رابطه داشته باشن، مرد تصمیم به طلاق بگیره، دادگاه با توجه به وضع مالی مرد (نه زن)، مبلغی رو به عنوان مهریه تعیین می کنه که اسمش مهرالمتعه است.

چرا آشنایی با قوانین مهریه برای هر زوجی لازمه؟

دونستن این قوانین فقط برای وقتی که خدای نکرده کار به دادگاه و طلاق می کشه نیست. حتی زوج هایی که تازه می خوان ازدواج کنن، یا اونایی که تو زندگی شون همه چی روبه راهه، باید از این جزئیات باخبر باشن. چرا؟ چون مهریه مثل یه سند مهمه. هم به زن این اطمینان رو میده که پشتوانه مالی داره، هم به مرد کمک می کنه تا با چشم بازتری تعهدی رو که قراره زیرش امضا کنه، بشناسه. خیلی از سوءتفاهم ها و مشکلات تو زندگی ها، از ندونستن همین نکات ریز و درشته.

قانون مهریه در ایران: حرف حسابش چیه؟

برای اینکه بهتر بفهمیم میزان مهریه قابل وصول چقدره و چطوری میشه اون رو گرفت، باید سری به قوانین حقوقی بزنیم. قانون گذار ما، تو چندتا سند مهم، درباره مهریه حسابی توضیح داده.

از قانون مدنی تا قانون حمایت خانواده (ماده 22)

اولین و مهم ترین جایی که حرف از مهریه به میون میاد، «قانون مدنی» کشوره. مواد 1078 تا 1101 این قانون، حسابی درباره مهریه، انواعش و حق و حقوق زن و مرد تو این زمینه حرف می زنن. اینجا جاییه که گفته میشه زن به محض عقد، مالک مهریه ش میشه و می تونه هر جور که دوست داره توش تصرف کنه.

اما یه تغییر بزرگ تو «قانون حمایت خانواده مصوب 1391» افتاد، مخصوصاً با «ماده 22» این قانون. این ماده میگه اگه مهریه زن تا 110 سکه تمام بهار آزادی یا معادلش باشه، مطالبه ش طبق قانون اجرای محکومیت های مالی انجام میشه. اما اگه مهریه از 110 سکه بیشتر باشه، برای مازادش فقط باید توانایی مالی مرد ثابت بشه. این یعنی چی؟ یعنی برای اون مقدار بالای 110 سکه، دیگه خبری از حکم جلب و زندان نیست، مگه اینکه زن بتونه ثابت کنه مرد پول و اموال کافی داره.

قانون اجرای محکومیت های مالی (ماده 2 و 7) چی میگه؟

حالا این «قانون اجرای محکومیت های مالی مصوب 1393» که ماده 22 قانون حمایت خانواده بهش اشاره می کنه، چیه؟ مواد 2 و 7 این قانون، درباره نحوه گرفتن بدهی ها، از جمله مهریه، صحبت می کنن. این قانون میگه اگه کسی بدهکار باشه و از پرداخت بدهیش خودداری کنه، می تونه تحت شرایطی زندانی بشه. اما همون طور که گفتیم، برای مهریه، این موضوع برای بالای 110 سکه محدود شده و شرایط خاصی داره. خلاصه اینکه، این قوانین مکمل هم هستن و یه نقشه راه برای میزان مهریه قابل وصول و نحوه مطالبه ش بهمون میدن.

طبق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، اگه مهریه تا ۱۱۰ سکه باشه، مثل یک بدهی عادی میشه مطالبه کرد و اگه مرد نده، می تونه زندانی بشه. اما برای بیشتر از ۱۱۰ سکه، زن باید ثابت کنه مرد توانایی پرداخت مازاد رو داره و دیگه خبری از زندان نیست.

مهریه تا چند سکه قابل وصوله؟ داستان 110 سکه!

یکی از پرتکرارترین سوالاتی که تو دادگاه ها و دفاتر وکالت پرسیده میشه، همین موضوع 110 سکه است. خیلی ها فکر می کنن سقف مهریه 110 سکه است و بیشتر از اون قابل وصول نیست. اما این یه سوءتفاهم بزرگه که اینجا می خوایم حسابی روشنش کنیم.

مهریه تا 110 سکه: پای زندان در میونه؟

ببینید، 110 سکه اون «سقف» مهریه نیست که قانون گفته باشه بیشتر از این نمی تونید مهر کنید! نه، مهریه می تونه هر چقدر که زن و مرد توافق کنن باشه. اما داستان 110 سکه برمی گرده به ضمانت اجرای اون. یعنی اگه مهریه زن تا 110 سکه تمام بهار آزادی باشه و مرد از پرداختش سر باز بزنه، و حتی درخواست اعسار (یعنی نتونه ثابت کنه که بی پوله) هم بده و دادگاه درخواستش رو رد کنه، زن می تونه با حکم دادگاه، مرد رو برای پرداخت مهریه به زندان بندازه.

البته، اینجا یه نکته مهم هست: حتی برای همین 110 سکه هم، اگه مرد واقعاً بی پول باشه و بتونه اعسار و ناتوانی مالیش رو به دادگاه ثابت کنه، دیگه زندانی نمیشه و مهریه رو براش قسط بندی می کنن. پس «حبس» برای مهریه، مشروط به اینه که مرد توانایی پرداخت داشته باشه و نپردازه، یا نتونه بی پولیش رو ثابت کنه.

مهریه بالای 110 سکه: چطوری بگیریمش؟

حالا اگه مهریه زن بیشتر از 110 سکه باشه، مثلاً 300 سکه یا بیشتر، بقیه سکه ها چی میشن؟ آیا اونا سوخت میشن؟ اصلاً و ابداً! مهریه هر چقدر که باشه، همش حق زنه و قابل وصوله. تفاوت اینجاست که برای اون مقدار «مازاد بر 110 سکه»، زن دیگه نمی تونه از قانون حبس و زندان برای گرفتن مهریه ش استفاده کنه.

برای اینکه زن بتونه این مقدار رو وصول کنه، باید به دادگاه «اثبات ملائت» مرد رو بکنه. یعنی چی؟ یعنی زن باید خودش دنبال اموال مرد بگرده و به دادگاه معرفی کنه که مرد پول و پله داره و می تونه مهریه مازاد رو پرداخت کنه. اگه زن بتونه این رو ثابت کنه، دادگاه دستور توقیف اموال رو میده و از همون اموال، مهریه مازاد هم پرداخت میشه. پس در یک کلام، میزان مهریه قابل وصول به کل مهریه بستگی داره، فقط ضمانت اجراش برای بالای 110 سکه فرق می کنه.

خبرای جدید مهریه: واقعیت یا شایعه 1404؟

این روزها، بحث قانون جدید مهریه و محدود شدن مهریه به 14 سکه خیلی داغه. تو گروه ها و شبکه های اجتماعی زیاد از این حرفا می شنویم. اما واقعاً چقدرش راسته و چقدرش شایعه؟ بیایید با هم ببینیم.

قانون جدید 14 سکه؛ واقعاً تصویب شده؟

بذارید همین اول کار آب پاکی رو بریزم روی دستتون: تا این لحظه (که داریم تو سال 1404 نفس می کشیم!) هیچ قانونی با عنوان محدود کردن مهریه به 14 سکه تصویب و ابلاغ نشده. این حرف و حدیث ها، فقط در حد طرح و پیشنهاد تو مجلس مطرح شده و مراحل تصویب رو طی نکرده. پس اگه کسی بهتون گفت مهریه شده 14 سکه و دیگه بیشتر از این قابل وصول نیست، بدونید که اطلاعاتش درست نیست.

قانون فعلی مهریه، همون ماده 22 قانون حمایت خانواده است که درباره 110 سکه صحبت می کنه و ما قبلاً حسابی در موردش حرف زدیم. پس هر چی غیر از این می شنوید، فعلاً در حد شایعه است و نباید مبنای تصمیم گیری هاتون قرار بگیره.

طرح های مجلس برای مهریه؛ چی تو راهه؟

بله، درسته که طرح هایی برای اصلاح قانون مهریه تو مجلس وجود داره. هدف از این طرح ها هم معمولاً اینه که آمار طلاق رو کم کنن و جلوی زندانی شدن مردها رو بگیرن. بعضی از این طرح ها پیشنهادهایی مثل محدود کردن مهریه به 14 سکه، یا تغییراتی تو نحوه وصول و تقسیط مهریه رو مطرح کردن. اما خب، تصویب هر قانونی تو مجلس مراحل خودش رو داره و باید از فیلترهای زیادی رد بشه تا نهایی بشه. پس باید صبر کنیم و ببینیم آیا اصلاً این طرح ها به قانون تبدیل میشن یا نه.

رویه دادگاه ها چطور عوض شده؟ (کمتر شدن حکم جلب، بیشتر شدن تقسیط)

با اینکه قانون جدیدی نیومده، اما رویه قضایی، یعنی روشی که دادگاه ها با پرونده های مهریه برخورد می کنن، کمی تغییر کرده. تو سال های اخیر، دادگاه ها تلاش می کنن تا حد امکان از صدور حکم جلب و زندانی کردن مردها برای مهریه جلوگیری کنن. به جای اون، خیلی بیشتر روی تقسیط مهریه تمرکز دارن. یعنی اگه مرد بتونه اعسار خودش رو ثابت کنه و نشون بده که توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداره، دادگاه با بررسی وضعیت مالی ش، مهریه رو قسط بندی می کنه. این تغییر رویه، به خاطر کم کردن مشکلات اجتماعی و زندانی شدن بدهکاران مالی اتفاق افتاده، حتی اگه قانون مادر همون باشه.

چطور مهریه رو مطالبه کنیم؟ مسیرهای قانونی!

اگه زنی تصمیم بگیره مهریه ش رو مطالبه کنه، دو تا راه اصلی پیش روشه: یکی از طریق اداره ثبت و یکی هم از طریق دادگاه. هر کدوم از این راه ها، مزایا و مراحل خاص خودشون رو دارن.

راه اداره ثبت: سریع و بی دردسر؟

اگه عقدنامه شما رسمی باشه، مطالبه مهریه از طریق اداره اجرای ثبت، معمولاً راه سریع تر و کم دردسرتریه. اینجا دیگه نیازی به گرفتن وکیل یا تشکیل پرونده تو دادگاه نیست. فقط کافیه:

1. مدارک لازم: عقدنامه رسمی رو بردارید و برید دفترخونه ای که توش عقد کردید.
2. مراحل گام به گام: تو دفترخونه، درخواست صدور اجراییه مهریه رو میدید. دفترخونه هم اجراییه رو برای همسرتون میفرسته.
3. توقیف اموال: اگه همسرتون ظرف 10 روز مهریه رو پرداخت نکنه یا ترتیب پرداختش رو نده، شما می تونید اموال و دارایی های ایشون رو به اداره ثبت معرفی کنید تا توقیف بشن. این اموال می تونه شامل حساب های بانکی، ماشین، حقوق (یک سوم یا یک چهارم حقوق بسته به وضعیت تاهل) و هر مال دیگه ای باشه که جزو مستثنیات دین نباشه.

مزیت این روش اینه که برای مهریه های تا 110 سکه، دیگه لازم نیست شما توانایی مالی مرد رو ثابت کنید؛ خود اداره ثبت اقدامات اجرایی رو انجام میده.

راه دادگاه خانواده: کی بریم اینجا؟

مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده، برای شرایط خاصی مناسب تره، مثلاً وقتی عقدنامه رسمی نیست، یا وضعیت مهریه کمی پیچیده است و یا اینکه برای مازاد بر 110 سکه باید ملائت مرد اثبات بشه. مراحل این روش هم شامل اینها میشه:

1. مدارک لازم: با عقدنامه (چه رسمی و چه غیررسمی) و شناسنامه و کارت ملی، دادخواستی مبنی بر مطالبه مهریه به دادگاه خانواده تقدیم می کنید.
2. مراحل گام به گام: دادگاه جلسه ای رو برای رسیدگی تعیین می کنه. اینجا همسرتون می تونه درخواست اعسار (ناتوانی مالی) بده.
3. نقش دادخواست اعسار: اگه همسر شما اعسار بده، دادگاه وضعیت مالی ش رو بررسی می کنه. اگه اعسارش ثابت بشه، مهریه رو قسط بندی می کنه. اگه ثابت نشه، باید یکجا پرداخت کنه و اگه نپردازه، برای 110 سکه اول، حکم جلبش صادر میشه.

در هر دو روش، دونستن حقوق و مراحل، کمک بزرگیه. گاهی اوقات، یه مشاوره کوچیک با وکیل می تونه کلی راه رو براتون روشن کنه و جلوی اشتباهات احتمالی رو بگیره.

انواع مهریه و نحوه وصول آن

همان طور که قبلاً گفتیم، مهریه انواع مختلفی داره. اما از نظر نحوه مطالبه، دو دسته اصلی داریم: مهریه عندالمطالبه و مهریه عندالاستطاعه. این دو نوع، تفاوت های کلیدی دارن که روی میزان مهریه قابل وصول و نحوه گرفتن اون تاثیر میذارن.

مهریه عندالمطالبه: هر وقت بخوای، باید بدن!

«عندالمطالبه» یعنی «به محض درخواست». تو این نوع مهریه، زن هر وقت که اراده کنه، چه در دوران زندگی مشترک و چه بعد از اون (مثلاً در صورت طلاق یا فوت همسر)، می تونه مهریه ش رو از مرد بخواد. مرد هم موظفه که اون رو پرداخت کنه.

نحوه مطالبه مهریه عندالمطالبه می تونه از هر دو روشی که بالا گفتیم (اداره ثبت یا دادگاه) باشه. اگه مرد از پرداختش امتناع کنه، تا سقف 110 سکه، می تونه تحت پیگرد قانونی قرار بگیره و حتی با حکم جلب مواجه بشه (البته به شرط عدم اثبات اعسار). برای مازاد بر 110 سکه هم، زن باید توانایی مالی مرد رو برای دادگاه ثابت کنه.

مهریه عندالاستطاعه: وقتی پول باشه، میدن!

«عندالاستطاعه» یعنی «در صورت توانایی مالی». اینجا داستان کمی فرق می کنه. تو این مدل مهریه، پرداخت مهریه به این شرطه که مرد «توانایی مالی» پرداختش رو داشته باشه. برخلاف عندالمطالبه که فرض بر اینه مرد باید بده و خودش باید ثابت کنه نداره، تو عندالاستطاعه این زن هست که باید به دادگاه ثابت کنه مرد مال و اموالی داره و می تونه مهریه ش رو بده.

این تفاوت تو عمل خیلی مهمه. تو مهریه عندالاستطاعه، بار اثبات توانایی مالی مرد، از دوش مرد برداشته میشه و میفته روی دوش زن. اگه زن نتونه ثابت کنه مرد پولداره یا اموالی داره، نمی تونه مهریه ش رو بگیره و خبری هم از حکم جلب و زندان برای مرد نیست. این نوع مهریه، معمولاً تو شرایطی تعیین میشه که طرفین بخوان از ابتدا، فشار مالی روی مرد رو کمتر کنن.

پس، موقع تعیین مهریه، حتماً به این تفاوت ها دقت کنید و ببینید کدوم نوع مهریه برای زندگی مشترک شما مناسب تره.

نکته های مهم حقوقی درباره مهریه که باید بدونی!

مهریه پر از ریزه کاری ها و نکته های حقوقیه که دونستنشون می تونه تو لحظه های حساس، حسابی به درد بخوره. بیایید چندتا از مهم ترین هاشون رو با هم مرور کنیم.

مهریه قسطی و بحث اعسار: چطور تقسیط میشه؟

همون طور که گفتیم، اگه مردی نتونه مهریه رو یکجا پرداخت کنه، می تونه درخواست «اعسار از پرداخت مهریه» بده. دادگاه هم با بررسی وضعیت مالی مرد، اعسار رو قبول یا رد می کنه.

• شرایط درخواست اعسار: مرد باید مدارک و دلایلی رو ارائه بده که نشون بده واقعاً توانایی مالی پرداخت یکجای مهریه رو نداره؛ مثلاً لیست اموالش، درآمدهایش، بدهی هاش و حتی شهادت شهود.
• نحوه تعیین پیش قسط و اقساط: اگه دادگاه اعسار مرد رو قبول کنه، اول یه مبلغی رو به عنوان پیش قسط تعیین می کنه که مرد باید پرداخت کنه. بعد هم بقیه مهریه رو با توجه به درآمد و اموال مرد، قسط بندی می کنه. این اقساط می تونن ماهیانه یک سکه، نیم سکه یا حتی کمتر باشن.

مهریه و مستثنیات دین: چی رو نمیشه گرفت؟

یه نکته خیلی مهم اینه که هر مالی رو نمیشه بابت مهریه توقیف کرد. قانون یه سری اموال رو «مستثنیات دین» دونسته؛ یعنی چیزایی که برای زندگی ضروری هستن و نمیشه اونا رو از بدهکار گرفت. این اموال شامل موارد زیر میشه:

• منزل مسکونی که عرفاً در شأن بدهکار باشه.
• اثاثیه ضروری زندگی (مثل یخچال، تلویزیون، فرش، لوازم آشپزخانه).
• ابزار و وسایل کار که بدهکار باهاش امرار معاش می کنه (مثلاً ماشین تاکسی، ابزار نجار، کامپیوتر برنامه نویس).
• مقدار مشخصی از وجه نقد یا مواد خوراکی برای گذران زندگی.
• کتب و ابزار تحقیق و علم برای اهل علم.

پس، حتی اگه مرد بدهکار باشه، این اموالش از توقیف مصون هستن.

مهریه غیر سکه ای: پول، ملک، ماشین… حساب و کتابش چطوره؟

مهریه همیشه سکه نیست. خیلی ها مهریه رو پول نقد، ملک، یا چیزای دیگه مثل حق سفر حج یا یک جلد کلام الله مجید قرار میدن. اینا هم همه شون معتبرن و میزان مهریه قابل وصول براشون مشخصه.

• نحوه ارزش گذاری: اگه مهریه ملک یا ماشین باشه، همون ملک یا ماشین باید به زن داده بشه. اگه وجه نقد باشه، قانون می گه باید بر اساس شاخص بانک مرکزی، ارزش اون پول در زمان عقد، به نرخ روز محاسبه و پرداخت بشه.

اگه یکی فوت کنه، مهریه چی میشه؟

مرگ هم نمی تونه مهریه رو از بین ببره! مهریه، یه بدهی مشخصه:

• فوت زوج: اگه مرد فوت کنه، مهریه زن از اموالی که از مرد به جا مونده (ترکه) پرداخت میشه، حتی قبل از اینکه به ورثه برسه.
• فوت زوجه: اگه زن فوت کنه، مهریه ش (اگه هنوز پرداخت نشده باشه) به ورثه ش می رسه. یعنی پدر، مادر، فرزندان یا هر کس دیگه که ورثه قانونی زن باشن، می تونن مهریه رو مطالبه کنن.

مهریه تو طلاق: هر طلاقی یه جور مهریه داره؟

نوع طلاق هم روی مهریه تاثیر داره:

• طلاق از طرف زوج: اگه مرد بخواد زنش رو طلاق بده، باید تمام مهریه زن رو پرداخت کنه. اینجاست که مهریه مثل یه اهرم فشار عمل می کنه.
• طلاق از طرف زوجه: اگه زن درخواست طلاق بده، معمولاً (نه همیشه) برای اینکه بتونه طلاق بگیره، باید بخشی از مهریه ش رو ببخشه. این نوع طلاق ها مثل طلاق خلع یا مبارات هستن که زن با بخشیدن مهریه، خودش رو از قید و بند زوجیت رها می کنه.

آیا خیانت زن به مهریه ش لطمه میزنه؟

این هم یه باور غلط رایجه. باید بگم که نه! خیانت زن، یا حتی ترک منزل یا هر رفتار دیگه، به هیچ وجه باعث نمیشه مهریه ش از بین بره یا کمتر بشه. مهریه حقیه که به محض عقد به زن تعلق گرفته و ربطی به رفتارهای بعدی زن (مگر در موارد خیلی خاص و نادر مثل باطل بودن عقد از ابتدا) نداره. البته این به این معنی نیست که خیانت مجازاتی نداره، فقط مجازاتش ربطی به مهریه نداره.

مهریه مالیات داره؟

خیلی ها می پرسن آیا باید بابت مهریه مالیات داد؟ جواب قاطعانه اینه: خیر! مهریه مشمول مالیات نمیشه. اما یه هزینه ای هست به اسم «نیم عشر اجرایی» که موقع وصول مهریه از طریق اداره ثبت یا اجرای احکام دادگستری، باید پرداخت بشه. این هزینه، ربطی به مالیات نداره و صرفاً یه حق الاجراست.

چالش ها و حرف و حدیث های مهریه!

مهریه، با تمام اهمیت حقوقی و شرعی ش، همیشه پر از چالش ها و سوءتفاهم های اجتماعی بوده. خیلی از این چالش ها، ریشه در فرهنگ و باورهای غلطی دارن که تو جامعه ما جا افتادن.

مثلاً، بعضی ها فکر می کنن مهریه رو کی داده کی گرفته؟ یا مهریه مال وقتیه که طلاق بگیری. این باورها حسابی اشتباهن! مهریه، به محض عقد، حق زنه و هر وقت بخواد می تونه مطالبه ش کنه. یا مثلاً، مهریه های خیلی سنگین و غیرمتعارف، که بیشتر برای چشم و هم چشمی تعیین میشن تا پشتوانه واقعی زندگی. این مهریه ها، معمولاً تو عمل قابل وصول نیستن و فقط باعث میشن مرد زیر بار یه بدهی سنگین و غیرواقعی بره، و زن هم تو عمل به حقش نرسه. اینجور مهریه ها، به جای اینکه عامل تحکیم خانواده باشن، مثل یه شمشیر بالای سر زندگی مشترک قرار می گیرن و هر لحظه ممکنه باعث آسیب بشن.

گاهی هم این چالش ها به خاطر همین تغییرات رویه قضایی و شایعاتی مثل قانون 14 سکه بیشتر میشن. اطلاعات غلط باعث میشه زوجین تو انتخاب های مهم زندگی شون، مثل تعیین مهریه، اشتباه کنن. دونستن واقعیت های قانونی و پرهیز از شایعات، کلید حل خیلی از این چالش هاست و به زوجین کمک می کنه تا با واقع بینی بیشتری تصمیم بگیرن و از گرفتار شدن تو مشکلات حقوقی و مالی جلوگیری کنن.

نقش وکیل تو پرونده های مهریه چقدر پررنگه؟

دیدید که قوانین مهریه چقدر پیچیدگی دارن و چقدر جزئیات ریز و درشت توشون پیدا میشه؟ تازه اینایی که گفتیم، فقط بخش کوچیکی از ماجراست! تو هر پرونده ای، شرایط خاص خودش وجود داره و برای همین، کمک گرفتن از یه وکیل متخصص، واقعاً می تونه مثل یه ناجی عمل کنه.

چرا باید از وکیل کمک گرفت؟

تصور کنید می خواید یه خونه بسازید. آیا بدون مهندس و نقشه کش جلو میرید؟ معلومه که نه! پرونده های حقوقی، مخصوصاً مهریه، هم همین طوره. یه وکیل باتجربه، هم به تمام قوانین ریز و درشت مسلطه، هم با رویه های دادگاه ها و اداره ثبت آشناست. وکیل می تونه:

• بهتون مشاوره حقوقی دقیق و به روز بده.
• بهترین راه رو برای مطالبه یا دفاع از مهریه بهتون نشون بده.
• مدارک لازم رو آماده کنه و دادخواست رو بنویسه.
• مراحل اداری و قضایی رو پیگیری کنه.
• جلوی اشتباهات احتمالی که ممکنه حقوق شما رو ضایع کنه، بگیره.
• تو جلسات دادگاه از حق شما دفاع کنه و نذاره حقتون پایمال بشه.

خلاصه اینکه، با کمک وکیل، هم وقتتون کمتر هدر میره، هم از استرس و نگرانی هاتون کم میشه و هم شانس موفقیت پرونده تون خیلی بیشتر میشه.

پس اگه توگیر و دار مسائل مهریه هستید، چه به عنوان زوجه که می خواید حقتون رو بگیرید و چه به عنوان زوج که با مطالبه مهریه مواجه شدید، قبل از هر اقدامی، حتماً با یه وکیل متخصص خانواده مشورت کنید. یه مشاوره حقوقی اولیه، می تونه کلی راه رو براتون روشن کنه و بهتون کمک کنه بهترین و عاقلانه ترین تصمیم رو بگیرید.

سوالات متداول درباره مهریه

کلاً سقف مهریه چقدره؟

واقعیتش اینه که قانون برای میزان مهریه قابل وصول، سقف عددی مشخصی تعیین نکرده. یعنی زن و مرد می تونن هر مقداری رو به عنوان مهریه تعیین کنن. اما اگه مهریه بالای 110 سکه باشه، برای مطالبه مازادش، زن باید توانایی مالی مرد رو به دادگاه ثابت کنه و دیگه برای اون مقدار اضافی، حکم جلب و حبس صادر نمیشه.

واقعاً برای مهریه زندانی هم داریم؟

بله، برای مهریه تا سقف 110 سکه، اگه مرد توانایی مالی پرداخت رو داشته باشه و از پرداختش خودداری کنه، و یا نتونه اعسار (ناتوانی مالی) خودش رو ثابت کنه، می تونه با حکم جلب و زندان مواجه بشه. اما برای مهریه بیشتر از 110 سکه، دیگه زندان در کار نیست.

اگه مهریه بیشتر از 110 سکه باشه، باز هم میشه گرفتش؟

صد در صد! مهریه هر چقدر که باشه، حق زنه و قابل وصوله. فقط برای مهریه مازاد بر 110 سکه، زن باید خودش اموال و دارایی های مرد رو به دادگاه معرفی کنه و ثابت کنه که مرد توانایی پرداخت اون مقدار اضافی رو داره.

میشه مهریه رو قسطی پرداخت کرد؟

بله، اگه مرد بتونه به دادگاه ثابت کنه که توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداره (یعنی اعسارش ثابت بشه)، دادگاه مهریه رو براش قسط بندی می کنه. یک پیش قسط و بعد هم اقساط ماهیانه رو با توجه به وضعیت مالی مرد تعیین می کنه.

اگه مرد هیچ مالی نداشته باشه، زن چطور می تونه مهریه اش رو بگیره؟

اگه مرد واقعاً هیچ مال و اموالی نداشته باشه و توانایی پرداخت رو هم نداشته باشه و اعسارش تو دادگاه ثابت بشه، مهریه براش قسط بندی میشه. در این حالت، زن باید منتظر بمونه تا مرد کم کم اقساط رو پرداخت کنه. اگه مرد شاغل باشه، می تونه از یک سوم یا یک چهارم حقوقش برای مهریه توقیف بشه.

آیا خیانت زن باعث میشه مهریه اش رو از دست بده؟

خیر. خیانت زن، یا هر رفتار دیگه، به هیچ وجه باعث از بین رفتن حق مهریه نمیشه. مهریه حقیه که به محض عقد به زن تعلق می گیره و مستقل از رفتارهای بعدی طرفین هستش.

آیا مهریه مالیات داره؟

نه، مهریه مشمول مالیات نیست. فقط هزینه ای به اسم «نیم عشر اجرایی» موقع وصول مهریه (از طریق اداره ثبت یا دادگاه) از مبلغ مهریه کسر میشه که اون هم مالیات نیست.

حرف آخر: مهریه، پیچیدگی ها و راهکارهای روشن!

خلاصه کلام اینکه، مهریه یه موضوع کاملاً حقوقی و پیچیده ست که نباید سرسری از کنارش رد شد. دیدیم که میزان مهریه قابل وصول تحت تاثیر عوامل مختلفی مثل نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه)، مبلغ مهریه (بالا یا پایین 110 سکه)، و حتی توانایی مالی مرد (اعسار) قرار می گیره. قانون گذار ما، تو مواد مختلف، سعی کرده هم حقوق زن رو حفظ کنه و هم وضعیت مالی مرد رو در نظر بگیره.

با اینکه شایعات زیادی درباره تغییرات قانون مهریه وجود داره، اما تا این لحظه، قانون اصلی همون مقرراتی هستن که حول محور 110 سکه می چرخن و رویه دادگاه ها هم بیشتر به سمت تقسیط مهریه پیش میره تا حبس. تو این بین، دونستن همین نکته های حقوقی، می تونه شما رو از خیلی مشکلات و سوءتفاهم ها نجات بده.

یادتون باشه که تو هر مرحله ای از زندگی مشترک، چه قبل از ازدواج و چه بعد از اون، اگه سوال یا ابهامی درباره مهریه داشتید، بهترین کار اینه که با یه مشاور حقوقی یا وکیل متخصص در امور خانواده صحبت کنید. اونها می تونن با توجه به شرایط خاص شما، بهترین و دقیق ترین راهنمایی ها رو ارائه بدن و کمک کنن تا با اطمینان خاطر بیشتری تصمیم بگیرید و حقتون رو تمام و کمال بگیرید یا از خودتون دفاع کنید.