حکم طلاق از طرف زن

اگه به عنوان یک خانم، تصمیم به طلاق گرفتید و همسرتون با این موضوع موافق نیست، تنها نیستید. خیلی ها تو این موقعیت قرار می گیرن و دنبال راه چاره ای هستن که چطور می شه قانونی و درست از زندگی مشترک خارج شد و حکم طلاق از طرف زن رو گرفت.

درسته که در قانون ما، حق طلاق بیشتر با مرده و اون ها می تونن راحت تر درخواست طلاق بدن، ولی این به این معنی نیست که خانم ها هیچ راهی ندارن. قانون گذار، شرایط خاصی رو برای درخواست طلاق از طرف زن در نظر گرفته تا اگه زندگی واقعاً غیرقابل تحمل شد، راهی برای رهایی وجود داشته باشه. پس اگه فکر می کنید به آخر خط رسیدید و ادامه زندگی مشترک براتون ممکن نیست، این مقاله دقیقاً برای شماست. اینجا می خوایم ببینیم تحت چه شرایطی می تونید حکم طلاق از طرف زن رو بگیرید، چه مراحلی داره و چه حقوقی بعد از طلاق خواهید داشت.

حق طلاق زن در قوانین ایران؛ چرا فرق داره؟

شاید شنیده باشید که میگن تو ایران حق طلاق با مرده. خب، این حرف تا حدی درسته، ولی نه به این معنی که زن هیچ راهی برای طلاق نداره. قانون مدنی ما، که از فقه اسلامی گرفته شده، اولش به مرد حق داده بود که هر وقت بخواد زنش رو طلاق بده. البته الان هم مرد برای طلاق باید به دادگاه مراجعه کنه و یه سری تشریفات رو طی کنه، مثلاً حقوق مالی زن رو پرداخت کنه و گواهی عدم امکان سازش بگیره. یعنی دیگه اون قدر هم که قدیم ها بود، بی دلیل و بی دردسر نیست.

ولی از اون طرف، قانون گذار برای زن ها هم راه هایی باز کرده تا در شرایطی که دیگه زندگی مشترک برشون غیرقابل تحمل شده، بتونن خودشون رو نجات بدن. این رویکرد نشون می ده که قانون گذار هم پیچیدگی های زندگی زناشویی رو درک کرده و نمی خواد هیچ کسی رو مجبور به ادامه یک زندگی سخت و پرمشقت کنه. مواد قانونی اصلی که دست زن رو برای طلاق باز می ذاره، تو قانون مدنی و قانون حمایت خانواده جدید (مصوب ۱۳۹۱) اومده. مثلاً ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی که اصلاح شده، می گه زن هم می تونه تو شرایطی که تو مواد ۱۱۱۹، ۱۱۲۹ و ۱۱۳۰ همین قانون اومده، درخواست طلاق بده. پس می بینید که راه های قانونی برای گرفتن حکم طلاق از طرف زن وجود داره، فقط باید بدونید چطور ازشون استفاده کنید.

مهمترین شرایطی که زن می تونه درخواست طلاق بده

حالا بریم سر اصل مطلب! زن تو چه شرایطی می تونه درخواست طلاق بده؟ این ها اون دلایلی هستن که اگه شما داشته باشید و بتونید ثابتشون کنید، دادگاه بهتون حکم طلاق از طرف زن رو می ده، حتی اگه شوهرتون راضی نباشه.

عسر و حرج: وقتی زندگی دیگه قابل تحمل نیست

شاید کلمه «عسر و حرج» رو زیاد شنیده باشید. این کلمه حقوقی یعنی سختی و مشقتی که تحملش برای زن، تو اون زندگی مشترک، خیلی سخته و ادامه دادن رو غیرممکن می کنه. این سختی نباید عادی باشه؛ باید یه وضعیت خاص و غیرقابل تحمل باشه که عرفاً هم کسی نتونه از اون زن انتظار داشته باشه که ادامه بده. یعنی وقتی شما می گید «به تنگ اومدم»، باید یه اتفاق واقعی و ملموس افتاده باشه که دادگاه هم این حرف شما رو باور کنه و تأیید کنه.

قانون گذار برای عسر و حرج، یه سری مثال آورده که مهمترین هاشون این هاست:

• ترک زندگی خانوادگی توسط شوهر: اگه شوهر حداقل شش ماه پشت سر هم یا نه ماه توی یک سال، بدون هیچ دلیل موجهی خونه رو ترک کنه و زندگی مشترک رو ول کنه.
• اعتیاد شوهر: اگه شوهر به مواد مخدر یا مشروبات الکلی اعتیاد داشته باشه و این اعتیاد باعث آسیب جدی به زندگی مشترک شده باشه و اون هم برای ترک اقدامی نکنه یا امکان ترک نباشه.
• محکومیت طولانی مدت شوهر: اگه شوهر به خاطر جرمی، به حبس پنج سال یا بیشتر محکوم بشه. یعنی بره زندان و برای مدت طولانی نتونه کنار شما باشه.
• ضرب و شتم یا سوء رفتار مداوم: اگه شوهر دائم شما رو کتک بزنه یا هر نوع سوء رفتار دیگه ای داشته باشه که عرفاً قابل تحمل نباشه و زندگی رو براتون جهنم کرده باشه.
• بیماری های صعب العلاج: اگه شوهر به یه بیماری روانی، عفونی یا هر بیماری صعب العلاج دیگه ای مبتلا باشه که زندگی مشترک رو مختل کرده و قابل درمان نباشه.

البته این ها فقط مثال هستن، یعنی قانون گذار گفته این ها هستن، اما اگه مورد دیگه ای هم باشه که واقعاً زندگی رو براتون سخت کرده، می تونید تو دادگاه ثابتش کنید. مثلاً اگه شوهرتون شغل نداره و نمی تونه خرجی زندگی رو بده، یا خیانت های مکرر داره که زندگیتون رو به هم ریخته، یا خانواده ش بیش از حد تو زندگیتون دخالت می کنن و آزارتون می دن.

اثبات عسر و حرج هم خیلی مهمه. باید مدارکی مثل گواهی پزشکی قانونی برای ضرب و شتم، شهادت شاهدها، استشهادیه محلی، گزارش پلیس یا هر مدرکی که حرفتون رو ثابت کنه، به دادگاه ببرید. یادتون باشه، صرفاً حرف زدن کافی نیست و باید بتونید ادعاهاتون رو ثابت کنید.

«عسر و حرج یعنی رسیدن به نقطه ای در زندگی مشترک که ادامه دادن براتون شبیه به بالا رفتن از یک دیوار صاف و بی انتها شده؛ یعنی سختی و مشقتی که دیگه رمقی برای تحملش باقی نمونده.»

وکالت در طلاق یا حق طلاق: برگ برنده در دست خانم ها

یکی از قوی ترین راه هایی که زن می تونه باهاش طلاق بگیره، داشتن «وکالت در طلاق» یا همون «حق طلاق» هست. این اتفاق زمانی می افته که خود شوهر، به زن این اجازه رو می ده که هر وقت خواست، بتونه خودش رو طلاق بده.

این وکالت دو نوع اصلی داره:

1. وکالت مطلق: تو این حالت، شوهر به زن وکالت می ده که هر وقت خواست، بدون هیچ قید و شرطی، خودش رو طلاق بده. این نوع وکالت معمولاً تو دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شه و توش می نویسن که زن، وکیل و وکیل در توکیل هست که خودش رو مطلقه کنه. با این وکالت، زن می تونه خیلی راحت تر و سریع تر اقدام به طلاق کنه.
2. وکالت مشروط (شروط ضمن عقد): این حالت معروف تره و بیشتر تو همون سند ازدواج (عقدنامه) دیده می شه. تو عقدنامه، یه سری شروط دوازده گانه هست که اگه هر کدومشون اتفاق بیفته و زن بتونه تو دادگاه ثابتش کنه، وکیل می شه که خودش رو طلاق بده. این شروط مثل یه لیست بلندبالاست که بعضی هاش این ها هستن:

• اگه شوهر زن دیگه ای بگیره (چه دائم چه موقت) بدون اجازه همسر اول.
• اگه شوهر زندگی مشترک رو حداقل شش ماه متوالی یا نه ماه متناوب تو یک سال ترک کنه بدون دلیل موجه.
• اگه شوهر به مواد مخدر یا مشروبات الکلی اعتیاد پیدا کنه و این اعتیاد به زندگی خانوادگی آسیب بزنه و ترک هم نکنه.
• اگه شوهر به حبس پنج سال یا بیشتر محکوم بشه.
• اگه شوهر شما رو کتک بزنه یا سوء رفتار مداوم داشته باشه که قابل تحمل نباشه.
• اگه شوهر به بیماری های صعب العلاج جسمی، روانی یا جنسی مبتلا باشه که زندگی مشترک رو مختل کنه.
• اگه شوهر به خاطر جرمی، مرتکب عملی بشه که آبروی زن رو به خطر بندازه و خلاف شأن خانوادگی زن باشه.
• اگه شوهر بعد از پنج سال زندگی مشترک، بچه دار نشه و عقیم باشه.
• اگه شوهر غایب مفقودالاثر باشه و شش ماه بعد از رجوع زن به دادگاه، خبری ازش نباشه.

همونطور که می بینید، این شروط خیلی متنوع هستن و اگه یکی از این اتفاق ها افتاده باشه و شما بتونید تو دادگاه ثابتش کنید، دیگه لازم نیست به زور رضایت شوهرتون رو بگیرید و خودتون می تونید برای طلاق اقدام کنید. داشتن این وکالت، دست شما رو تو پروسه طلاق خیلی باز می ذاره.

وقتی شوهر نفقه نمی ده یا نمی تونه بده

نفقه، یکی از حقوق خیلی مهم زنه که شوهر موظفه اون رو پرداخت کنه، یعنی هزینه مسکن، خوراک، پوشاک و درمانی که به زن و شأن اون بخوره. اگه شوهرتون از دادن نفقه خودداری کنه یا حتی اگه توانایی پرداختش رو نداشته باشه، قانون به شما این اجازه رو می ده که درخواست طلاق بدید.

برای اینکه بتونید از این طریق طلاق بگیرید، باید ثابت کنید که شوهرتون نفقه رو پرداخت نکرده. این اثبات معمولاً با گرفتن حکم دادگاه برای پرداخت نفقه و بعد، با نشون دادن اینکه اون حکم اجرا نشده یا شوهرتون هنوز توانایی پرداخت رو نداره، انجام می شه. اگه دادگاه این موضوع رو تأیید کنه و ببینه که شوهر نفقه رو پرداخت نمی کنه و همسرش هم نمی تونه با این وضعیت ادامه بده، حکم طلاق از طرف زن رو صادر می کنه. فرقی هم نمی کنه که شوهر عمداً نفقه رو نداده باشه یا واقعاً عاجز از پرداخت باشه؛ تو هر دو حالت، حق طلاق برای زن ایجاد می شه.

غیبت طولانی مدت شوهر: مردی که دیگه نیست

تصور کنید شوهرتون ناگهان غیبش می زنه و دیگه هیچ خبری ازش نیست، نه تلفنی، نه دیداری، هیچی! تو این شرایط، اگه حداقل چهار سال تمام از غیبتش بگذره و هیچ خبری ازش پیدا نشه، زن می تونه درخواست طلاق بده.

البته این پروسه یه کمی طولانی تره و تشریفات خاص خودش رو داره. دادگاه باید تو روزنامه های کثیرالانتشار آگهی بده که فلان شخص غایب مفقودالاثره و اگه کسی ازش خبر داره، اطلاع بده. بعد از گذشت یک سال از آخرین آگهی و اگه باز هم خبری ازش نشد، دادگاه می تونه حکم طلاق از طرف زن رو صادر کنه. این یه راه نجات برای خانم هایی هست که تو برزخ غیبت همسرشون گیر افتادن و نمی دونن تکلیفشون چیه.

فسخ نکاح و بطلان عقد: راهی غیر از طلاق

گاهی اوقات، راه پایان دادن به زندگی مشترک، طلاق نیست، بلکه «فسخ نکاح» یا «بطلان عقد» هست. این ها با طلاق فرق دارن و معمولاً به دلیل وجود یک عیب یا مشکل اساسی در خود عقد ازدواج پیش می آن.

• فسخ نکاح: اگه تو مرد، عیوبی مثل جنون (دیوانگی)، عنن (ناتوانی جنسی) یا خصاء (اختگی) وجود داشته باشه، زن می تونه درخواست فسخ نکاح بده. تو این حالت، دیگه نیازی به اجرای صیغه طلاق نیست و عقد خودبه خود باطل می شه. این ها عیب هایی هستن که از اول یا بعداً تو مرد به وجود اومدن و باعث می شن زن حق فسخ پیدا کنه.
• بطلان عقد: این حالت زمانی اتفاق می افته که عقد ازدواج از پایه و اساس ایراد داشته باشه، مثلاً اگه زن و شوهر محارم هم باشن یا یکی از شرایط اساسی صحت عقد رعایت نشده باشه. تو این موارد، عقد از همون اول باطل بوده و هیچ وقت به طور صحیح شکل نگرفته و نیازی به طلاق یا فسخ هم نیست، فقط دادگاه بطلان رو اعلام می کنه.

این روش ها کمتر رایج هستن، اما برای بعضی از خانم ها می تونن راه حلی برای پایان دادن به ازدواج باشن، بدون اینکه وارد پروسه طلاق بشن.

کراهت شدید و طلاق خلع: وقتی زن واقعاً نمی خواد ادامه بده

حتماً شنیدید که میگن وقتی زن از شوهرش متنفر باشه. این همون مفهوم کراهت شدید تو قانون ماست. اگه یک زن، واقعاً و از صمیم قلب از شوهرش متنفر باشه و دیگه نتونه باهاش زندگی کنه، می تونه درخواست طلاق خلع بده. تو این نوع طلاق، زن باید یه چیزی رو به شوهرش ببخشه (معمولاً بخشی یا تمام مهریه اش) تا اون رو راضی به طلاق کنه. این بخشیدن مال به شوهر رو بذل میگن.

طلاق خلع، زمانی اتفاق می افته که زن به قدری از شوهرش بدش میاد که حاضره برای رهایی از زندگی مشترک، پول یا مهریه ش رو ببخشه. اگه دادگاه این کراهت رو احراز کنه و زن هم مال رو بذل کنه، حکم طلاق از طرف زن (از نوع خلع) صادر می شه. نکته مهم اینه که تو طلاق خلع، تا زمانی که زن به اون مالی که بخشیده رجوع نکرده باشه، شوهر نمی تونه به زندگی مشترک برگرده.

قدم به قدم تا گرفتن حکم طلاق از طرف زن

خب، حالا که دلایل اصلی طلاق رو فهمیدیم، بریم ببینیم اگه تصمیمتون جدیه، چطوری باید این مسیر رو طی کنید و چه مراحلی پیش روتون هست. این فرآیند ممکنه یه کم طولانی و پیچیده به نظر برسه، ولی اگه با آگاهی و قدم به قدم جلو برید، قطعاً می تونید به نتیجه برسید.

مشاوره اجباری قبل از طلاق: شاید آشتی بشه!

اولین قدم، که طبق قانون جدید حمایت خانواده اجباری هم هست، شرکت تو جلسات مشاوره خانواده است. هدف از این جلسات اینه که شاید بشه اختلافات رو حل کرد و شما رو از طلاق منصرف کرد. شاید باور نکنید، ولی گاهی اوقات این مشاوره ها واقعاً کمک می کنن و زوجین می تونن با کمک مشاور، مشکلاتشون رو ریشه ای حل کنن و به زندگی برگردن.

شما باید به مراکزی که از طرف قوه قضاییه معرفی می شن، مراجعه کنید. اگه بعد از چند جلسه مشاوره، باز هم به این نتیجه رسیدید که نمی تونید با هم زندگی کنید، مشاور یه گواهی عدم امکان سازش صادر می کنه که نشون می ده تلاش ها برای آشتی بی فایده بوده و شما می تونید مراحل بعدی رو شروع کنید.

کمک گرفتن از وکیل متخصص خانواده: چرا لازمه؟

راستش رو بخواید، پروسه طلاق، مخصوصاً وقتی از طرف زن باشه و شوهر هم راضی نباشه، خیلی پیچیده و پر از ریزه کاری های حقوقیه. اگه یه وکیل متخصص خانواده کنار خودتون داشته باشید، کارتون خیلی راحت تر می شه و احتمال موفقیتتون هم بالاتر می ره. یه وکیل خوب، می تونه:

• بهترین راه رو برای درخواست طلاق بر اساس شرایط شما پیدا کنه.
• دادخواست رو به صورت کاملاً حرفه ای و با ذکر همه دلایل و مستندات تنظیم کنه.
• مدارک لازم رو بهتون بگه و تو جمع آوری شون کمکتون کنه.
• تو جلسات دادگاه از حق و حقوق شما دفاع کنه.
• تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی رو پیگیری کنه.

پس، اگه براتون مقدوره، حتماً از یه وکیل متخصص کمک بگیرید تا تو این مسیر پر پیچ و خم تنها نباشید.

تنظیم و ثبت دادخواست طلاق: اولین گام رسمی

بعد از اینکه گواهی عدم امکان سازش رو از مشاور گرفتید و اگه وکیل دارید، با کمک اون یا خودتون، باید دادخواست طلاق رو تنظیم کنید. تو این دادخواست باید مشخصات کامل خودتون و همسرتون، خواسته اصلی (طلاق) و مهمتر از همه، دلایل و مستنداتتون رو برای طلاق بنویسید.

مثلاً اگه دلیل طلاقتون عسر و حرج به خاطر ضرب و شتمه، باید به گواهی پزشکی قانونی و شهادت شهود اشاره کنید. بعد از تنظیم، باید دادخواست و مدارک لازم (مثل کپی عقدنامه، کپی شناسنامه و کارت ملی، گواهی عدم امکان سازش) رو ببرید دفاتر خدمات الکترونیک قضایی تا ثبت بشه و به دادگاه خانواده فرستاده بشه. این دفاتر، نقش یه واسطه رو بین شما و دادگاه ایفا می کنن.

جلسات دادگاه و رای بدوی: رو در روی قاضی

وقتی دادخواستتون ثبت شد، پرونده به یکی از شعبه های دادگاه خانواده ارجاع می شه و برای هر دو طرف، وقت جلسه دادرسی تعیین و ابلاغ می شه. تو این جلسات، شما و همسرتون (یا وکیلتون) باید حضور پیدا کنید و دلایل و حرف هاتون رو برای قاضی توضیح بدید. قاضی هم به حرفای هر دو طرف گوش می ده و مدارک رو بررسی می کنه.

گاهی اوقات، دادگاه ممکنه پرونده رو به «داوری» ارجاع بده. یعنی دو نفر داور (یکی از طرف زن و یکی از طرف مرد) رو انتخاب می کنن تا سعی کنن شما رو آشتی بدن. اگه داوری هم به نتیجه نرسه، قاضی بر اساس همه شواهد و مدارک، «رأی بدوی» (اولیه) رو صادر می کنه. این رأی می تونه به نفع شما باشه و حکم طلاق از طرف زن رو بده، یا اینکه درخواستتون رو رد کنه.

تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی: حق اعتراض دارید!

اگه با رأی دادگاه بدوی موافق نبودید (چه شما، چه همسرتون)، حق دارید به این رأی اعتراض کنید. اعتراض اول به «دادگاه تجدیدنظر استان» می ره. اگه رأی اونجا هم به نفعتون نبود، باز هم می تونید به «دیوان عالی کشور» فرجام خواهی کنید. البته فرجام خواهی بیشتر برای بررسی رعایت قوانین و تشریفات حقوقیه تا بررسی مجدد دلایل.

این مراحل تجدیدنظر و فرجام خواهی، می تونه پروسه طلاق رو طولانی تر کنه، چون هر مرحله زمان خودش رو می بره. پس باید برای این قسمت ها هم آماده باشید و بدونید که ممکنه پرونده تون چند ماه یا حتی بیشتر، تو دادگاه های بالاتر بچرخه.

اجرای صیغه طلاق و ثبت رسمی: پایان یک ماجرا

وقتی حکم طلاق از طرف زن قطعی شد (یعنی دیگه هیچ راه اعتراضی وجود نداشته باشه یا مهلت اعتراض تموم شده باشه)، شما ۶ ماه فرصت دارید که به همراه همسرتون (یا وکیلتون) به یکی از دفاتر رسمی طلاق و ازدواج مراجعه کنید و صیغه طلاق رو جاری کنید و اون رو تو شناسنامه هاتون ثبت کنید.

قبل از اجرای صیغه طلاق، زن باید یه گواهی عدم بارداری از پزشکی قانونی یا آزمایشگاه معتبر ارائه بده. این کار برای اینه که مطمئن بشن زن باردار نیست. بعد از همه این تشریفات، طلاق رسماً ثبت می شه و شما می تونید یه فصل جدید تو زندگیتون شروع کنید.

حقوقی که زن بعد از طلاق از طرف وی داره

یکی از نگرانی های اصلی خانم ها وقتی درخواست طلاق می دن، حقوق مالی و غیرمالی شونه. خوشبختانه، حتی اگه طلاق از طرف شما باشه، باز هم یک سری حقوق دارید که قانون از اون ها حمایت می کنه. بیایید ببینیم این حقوق چی ها هستن:

مهریه: همیشگی و قابل مطالبه

مهریه، حق شماست و از لحظه عقد، مالک اون می شید. فرقی نمی کنه که طلاق از طرف شما باشه یا شوهرتون، یا توافقی. شما همیشه حق دارید مهریه تون رو مطالبه کنید.

• اصل استحقاق: حتی اگه شما درخواست طلاق بدید، مهریه بهتون تعلق می گیره و می تونید اون رو تمام و کمال از شوهرتون بگیرید.
• طلاق خلع و بذل مهریه: تنها حالتی که ممکنه مهریه رو کامل نگیرید، تو طلاق خلع هست. یعنی اگه برای اینکه شوهرتون رو راضی به طلاق کنید، مجبور شدید بخشی یا تمام مهریه تون رو ببخشید (بذل کنید).
• تقسیط مهریه: اگه شوهرتون نتونه مهریه رو یکجا پرداخت کنه، می تونه از دادگاه درخواست تقسیط (قسط بندی) مهریه رو بکنه. تو این حالت، دادگاه بر اساس وضعیت مالی شوهر، مبلغ پیش قسط و تعداد اقساط رو تعیین می کنه.

نفقه: نه تنها برای زندگی مشترک، بلکه بعد از اون هم!

نفقه فقط برای زمان زندگی مشترک نیست، بلکه بعد از طلاق هم در مواردی به زن تعلق می گیره:

• نفقه ایام زوجیت (نفقه معوقه): اگه شوهرتون تو دوران زندگی مشترک، نفقه شما رو پرداخت نکرده باشه، شما می تونید نفقه گذشته خودتون رو مطالبه کنید.
• نفقه ایام عده: بعد از طلاق، شما باید یه مدت «عده» نگه دارید (حدود سه ماه و ده روز برای طلاق رجعی، یا تا پایان بارداری برای زن باردار). تو این مدت، اگه طلاق رجعی باشه و زن ناشزه (نافرمان) نباشه، شوهر موظفه نفقه شما رو پرداخت کنه.

اجرت المثل ایام زوجیت و نحله: جبران کارهایی که کردی

این دو مورد، جبرانی برای زحمات شما تو دوران زندگی مشترکه:

• اجرت المثل ایام زوجیت: اگه تو دوران زندگی مشترک، شما کارهایی رو تو خونه انجام دادید که قانوناً وظیفه تون نبوده (مثل آشپزی، نظافت و نگهداری از بچه) و این کارها رو به دستور شوهرتون و بدون قصد تبرع (مجانی) انجام دادید، می تونید اجرت المثل این کارها رو از شوهرتون مطالبه کنید. مبلغش رو کارشناس دادگستری تعیین می کنه.
• نحله: اگه شرایط دریافت اجرت المثل فراهم نباشه (مثلاً شما ثابت نکنید که کارها رو با دستور شوهر و بدون قصد تبرع انجام دادید)، دادگاه می تونه مبلغی رو به عنوان «نحله» (هدیه) به شما بده. نحله معمولاً مبلغ کمتری از اجرت المثل هست و بیشتر به تشخیص قاضی بستگی داره.

تنصیف اموال: تقسیم دارایی های زندگی

شاید شنیده باشید که نصف اموال مرد به زن می رسه. این موضوع کاملاً بستگی به «شروط ضمن عقد» شما داره. اگه تو عقدنامه، شرط «تنصیف اموال» (تقسیم اموال) رو امضا کرده باشید، تو شرایطی خاص می تونید از این حق استفاده کنید:

• اگه درخواست طلاق از طرف مرد نباشه یا اگه از طرف مرد باشه ولی به دلیل تقصیر او باشه.
• اگه زن به خاطر نشوز (نافرمانی) از همسرش جدا نشده باشه.

تو این صورت، دادگاه می تونه تا نصف اموالی که شوهر تو دوران زندگی مشترک به دست آورده رو به زن بده. ولی اگه این شرط رو امضا نکرده باشید، یا طلاق به دلیل تقصیر شما باشه، این حق به شما تعلق نمی گیره.

حضانت فرزندان و ملاقات: آینده بچه ها

موضوع حضانت فرزندان، همیشه یکی از حساس ترین مسائل تو طلاقه:

• حضانت تا ۷ سالگی: طبق قانون، حضانت فرزندان تا ۷ سالگی با مادر هست، مگر اینکه مادر صلاحیت نداشته باشه.
• حضانت بعد از ۷ سالگی: بعد از ۷ سالگی تا زمان بلوغ، حضانت با پدره، باز هم مگر اینکه پدر صلاحیت لازم رو نداشته باشه.
• حق ملاقات: پدر یا مادری که حضانت فرزند رو نداره، حق داره تو زمان های مشخصی (مثلاً هفته ای یک بار) فرزندش رو ملاقات کنه و هیچ کسی نمی تونه این حق رو ازش سلب کنه.

تو پرونده های طلاق از طرف زن، دلایلی که زن برای طلاق ارائه داده، می تونه روی موضوع حضانت هم تأثیر بذاره، مخصوصاً اگه اون دلایل نشون دهنده عدم صلاحیت پدر برای نگهداری از فرزند باشه.

استرداد جهیزیه: وسایلی که با خودت آوردی

جهیزیه، یعنی وسایلی که زن از خونه پدریش به خونه مشترک آورده، متعلق به خود زنه و بعد از طلاق، می تونه اون ها رو پس بگیره. برای اثبات مالکیت جهیزیه، معمولاً از «لیست سیاهه جهیزیه» که تو زمان عقد امضا شده، یا فاکتور خرید و شهادت شاهدها استفاده می شه. اگه چنین لیست یا مدرکی داشته باشید، راحت تر می تونید جهیزیه تون رو پس بگیرید.

چقدر طول می کشه و چقدر هزینه داره؟

حالا که با شرایط و حقوق آشنا شدیم، می رسیم به دو تا سوال مهم: این پروسه چقدر طول می کشه و چقدر باید براش هزینه کرد؟

مدت زمان طلاق از طرف زن: صبر ایوب می خواد!

متاسفانه، باید بگم که پروسه گرفتن حکم طلاق از طرف زن، مخصوصاً اگه شوهرتون مخالفت کنه، معمولاً زمان بره. برخلاف طلاق توافقی که ممکنه تو چند هفته تموم بشه، طلاق یک طرفه از جانب زن ممکنه ماه ها و حتی سال ها طول بکشه. دلایل این طولانی شدن هم این هاست:

• مراحل دادرسی: از مشاوره اولیه گرفته تا ثبت دادخواست، جلسات دادگاه بدوی، ارجاع به داوری، صدور رأی و بعدش اگه یکی از طرفین اعتراض کنه، مراحل تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی تو دیوان عالی کشور، هر کدوم زمان مشخصی رو می برن.
• پیچیدگی پرونده: هر چقدر دلایل شما برای طلاق پیچیده تر باشه یا اثباتش سخت تر، زمان بیشتری برای رسیدگی نیاز داره.
• اعتراضات: اگه شوهرتون با هر مرحله از رأی دادگاه مخالفت کنه و درخواست تجدیدنظر یا فرجام خواهی بده، پرونده به دادگاه های بالاتر می ره و زمانش کش میاد.

به طور کلی، اگه پرونده ای از دادگاه بدوی شروع بشه و تا دیوان عالی کشور هم بره، ممکنه حداقل یک سال و حتی تا سه سال هم طول بکشه. اما اگه هیچ اعتراضی نشه و همه مراحل به سرعت طی بشن، این زمان خیلی کمتر می شه. پس آماده یه ماراتن حقوقی باشید!

هزینه های طلاق: چه چیزهایی باید پرداخت بشه؟

جدا از زمان، هزینه های طلاق هم می تونه موضوع مهمی باشه. این هزینه ها شامل موارد مختلفی می شه:

• هزینه های دادرسی: شامل هزینه های ثبت دادخواست و مراحل مختلف دادگاهه که معمولاً مبلغ زیادی نیست و طبق تعرفه قوه قضاییه تعیین می شه.
• هزینه های کارشناسی: اگه برای اثبات موضوعی نیاز به نظر کارشناس باشه (مثلاً کارشناس خط برای بررسی اسناد، یا کارشناس رسمی برای ارزیابی اموال)، باید هزینه کارشناسی رو پرداخت کنید.
• هزینه های اداری: مثل هزینه های دفاتر خدمات قضایی، گواهی عدم بارداری، و هزینه های ثبت طلاق تو دفترخانه.
• حق الوکاله وکیل: این بخش، معمولاً بیشترین هزینه رو داره. حق الوکاله وکیل بسته به تجربه و مهارت وکیل، پیچیدگی پرونده و زمان بر بودن اون، می تونه متفاوت باشه. بعضی وقت ها وکیل ها به صورت توافقی یا درصدی از مبلغ مهریه یا سایر حقوق مالی، حق الوکاله می گیرن.

پس بهتره قبل از شروع پرونده، با وکیل خودتون درباره تمام این هزینه ها صحبت کنید تا یه برآورد کلی از مخارج داشته باشید و با دید باز جلو برید.

ایرانی های خارج از کشور و درخواست طلاق از طرف زن

اگه شما یک خانم ایرانی هستید که خارج از کشور زندگی می کنید و قصد دارید درخواست حکم طلاق از طرف زن رو بدید، این پروسه یه سری ملاحظات خاص خودش رو داره. شما دو راه اصلی پیش رو دارید:

چطور ایرانی های خارج از کشور می تونن طلاق بگیرن؟

1. اعطای وکالت به وکیل در ایران: این رایج ترین و عملی ترین راهه. شما می تونید از طریق سامانه میخک (مدیریت یکپارچه خدمات کنسولی) که زیر نظر وزارت امور خارجه هست، یا با مراجعه حضوری به سفارت یا کنسولگری ایران در کشور محل اقامتتون، به یک وکیل متخصص تو ایران وکالت بدید. با این وکالت، وکیل شما می تونه تمام مراحل قانونی طلاق رو از طرف شما و حتی از طرف شوهرتون (اگه اون هم به شما وکالت داده باشه) تو ایران پیگیری کنه.
2. طلاق از طریق مراکز اسلامی مورد تایید ایران: تو بعضی از کشورها، مراکز اسلامی ای وجود دارن که از طرف دولت ایران تأیید شدن. اگه شوهرتون هم با طلاق موافق باشه و یا هر دو توافق کرده باشید، می تونید با مراجعه به این مراکز، صیغه طلاق رو جاری کنید و بعداً اون رو تو شناسنامه تون ثبت کنید. البته این روش محدودیت هایی داره و فقط تو موارد خاص و با توافق طرفین امکان پذیره.

نکات مهم:

• گرفتن حکم طلاق از طرف زن بدون حضور در ایران، ممکنه یه کم سخت تر باشه، چون نیاز به هماهنگی بیشتر و پیگیری های دقیق از طریق وکیل داره.
• تمام مدارک و اسناد شما که در خارج از کشور صادر شده، باید به صورت رسمی ترجمه و تأیید (آپوستیل یا تأیید وزارت امور خارجه) بشه تا تو دادگاه های ایران معتبر باشه.

بهترین کار اینه که حتماً با یک وکیل متخصص تو این زمینه مشورت کنید تا با تمام جزئیات و چالش های احتمالی این مسیر آشنا بشید.

نمونه های واقعی از پرونده های طلاق زن

شاید شنیدن چند داستان واقعی (البته با تغییر جزئیات برای حفظ حریم خصوصی) بتونه به شما کمک کنه که بهتر بفهمید چطور میشه حکم طلاق از طرف زن رو گرفت.

خانم سارا و عسر و حرج ناشی از اعتیاد

خانم سارا بعد از ۱۵ سال زندگی مشترک و داشتن دو فرزند، تصمیم به طلاق گرفت. دلیلش؟ اعتیاد شدید همسرش به مواد مخدر که زندگی رو برای سارا و بچه ها به جهنم تبدیل کرده بود. شوهر سارا چندین بار قول ترک داده بود، ولی هر بار به اعتیادش برگشته بود. سارا برای اثبات عسر و حرج، مدارکی مثل گزارش کمپ های ترک اعتیاد، گواهی های پزشکی قانونی از ضرب و شتم های قبلی و شهادت همسایه ها رو به دادگاه ارائه داد. وکیلش با تنظیم یک دادخواست قوی، دلایل رو به قاضی توضیح داد. با وجود مخالفت اولیه شوهر، قاضی با دیدن مستندات و گزارش داوری که عدم امکان سازش رو تایید کرده بود، حکم طلاق از طرف زن رو به دلیل عسر و حرج صادر کرد. سارا تونست با بخشیدن مبلغ کمی از مهریه اش (طلاق خلع) از این زندگی رها بشه و حضانت فرزندان کوچک ترش رو هم گرفت.

خانم لیلا و استفاده از حق طلاق

خانم لیلا، خوش شانس بود که تو عقدنامه اش، یکی از شروط دوازده گانه رو امضا کرده بود؛ شرطی که بهش اجازه می داد در صورت ازدواج مجدد شوهر، حق طلاق داشته باشه. شوهر لیلا بدون اطلاع و اجازه او، زن دوم گرفته بود. لیلا با ارائه کپی سند ازدواج دوم همسرش به دادگاه، تونست ثابت کنه که شرط ضمن عقد محقق شده. نیازی به اثبات عسر و حرج نبود، چون حق طلاق رو قبلاً گرفته بود. دادگاه با بررسی مدارک، وکالت لیلا رو برای طلاق خودش تایید کرد و حکم طلاق از طرف زن به دلیل اعمال وکالت صادر شد. لیلا هم بدون اینکه نیاز به رضایت شوهرش داشته باشه، تونست طلاق بگیره.

نتیجه گیری

گرفتن حکم طلاق از طرف زن، قطعاً یکی از سخت ترین و چالش برانگیزترین تصمیمات تو زندگی هر خانمی می تونه باشه. اما همونطور که دیدیم، قانون ما راه های مشخصی رو برای زن ها پیش بینی کرده تا اگه زندگی واقعاً غیرقابل تحمل شد، بتونن به اون پایان بدن و از این وضعیت رها بشن. از اثبات عسر و حرج گرفته تا استفاده از حق وکالت در طلاق، عدم پرداخت نفقه، یا غیبت طولانی شوهر، همه این ها می تونن دلایلی باشن برای اینکه شما بتونید مسیر قانونی طلاق رو طی کنید.

یادتون باشه که تو این مسیر، آگاهی از حقوق خودتون و جمع آوری مدارک لازم، خیلی مهمه. این راه پر پیچ و خمه و نیاز به صبر و پشتکار داره. اگه تو این مسیر قرار گرفتین، بهترین کار اینه که با یه وکیل متخصص خانواده مشورت کنین تا با خیال راحت و آگاهانه قدم بردارید و از حق و حقوقتون دفاع کنید.