استفاده از hreflang برای سئو بین المللی

اگه سایتتون مخاطب های مختلفی از جاهای دنیا داره و به چندین زبان محتوا تولید می کنید، احتمالاً دغدغه اینو دارید که گوگل نسخه درست سایتتون رو به کاربر درست نشون بده. اینجا دقیقاً همون جاییه که تگ hreflang میاد وسط و مشکل محتوای تکراری رو حل می کنه و کمک می کنه سئوی بین المللی سایتتون حسابی تقویت بشه.

بذارید خیالتون رو راحت کنم؛ در دنیای امروز که مرزهای آنلاین کم رنگ شدن، خیلی از کسب وکارها دارن تلاش می کنن مشتری های جهانی جذب کنن. اما خب، این کار قلق های خودش رو داره. یکی از بزرگترین چالش ها برای سایت های چندزبانه، اینه که چطور به گوگل بفهمونیم که نسخه های مختلف یک صفحه، برای مخاطب های خاصی طراحی شدن و نباید اونا رو محتوای تکراری در نظر بگیره. اگه این کار رو درست انجام ندیم، ممکنه گوگل گیج بشه و حتی یه نسخه اشتباه از صفحه رو به کاربر نشون بده، که این یعنی تجربه کاربری بد و از دست دادن مشتری بالقوه.

این مقاله یه جور راهنمای خودمونی و جامع در مورد تگ hreflang هست. می خوایم از سیر تا پیاز بهتون بگیم که این تگ چیه، چرا انقدر مهمه، چطوری باید درست پیاده سازیش کنیم و از چه اشتباهاتی دوری کنیم. هدفمون اینه که بعد از خوندن این مقاله، شما یه استاد تمام عیار hreflang بشید و بتونید سایتتون رو برای بازارهای جهانی حسابی بهینه کنید.

تگ hreflang چیست؟

به زبان ساده، تگ hreflang یه جور برچسبه که ما به صفحات وب سایت مون می زنیم تا به موتورهای جستجو، مثل گوگل، بگیم «آقا/خانم گوگل، این صفحه مخصوص فلان زبان و فلان کشوره». مثلاً اگه یه صفحه از سایتتون رو به انگلیسی برای کاربرای آمریکایی و همون صفحه رو به آلمانی برای کاربرای آلمانی ترجمه کردید، با این تگ به گوگل می فهمونید که این دو صفحه یک محتوای مشابه دارن اما برای مخاطب های متفاوتی نوشته شدن.

این تگ در واقع یه ویژگی HTML هست که توی بخش ؛ صفحه قرار می گیره. سه بخش اصلی داره که خیلی مهمه که درست بنویسیدشون:

• rel=alternate: این بخش به گوگل میگه که این یک نسخه جایگزین از صفحه ست.
• hreflang=code: اینجا باید کد زبان و/یا منطقه جغرافیایی رو بنویسید. مثلاً en برای انگلیسی، fa برای فارسی، en-US برای انگلیسی آمریکایی (یعنی زبان انگلیسی در منطقه آمریکا) یا fa-IR برای فارسی در ایران.
• href=URL: اینجا هم آدرس کامل URL اون نسخه جایگزین رو باید وارد کنید.

برای اینکه بهتر متوجه بشید، فرض کنید یه صفحه اصلی دارید با آدرس https://example.com/ که نسخه پیش فرض فارسیه، و یه نسخه انگلیسی برای آمریکا با آدرس https://example.com/en-us/ دارید. کدش توی بخش head صفحه اصلی (فارسی) این شکلی میشه:

و همینطور توی بخش head صفحه انگلیسی آمریکایی هم باید به خودش و به صفحه فارسی ارجاع بده. دقیقاً همین سه تا جزء کنار هم میان و کار سئوی بین المللی شما رو راه می ندازن.

چرا hreflang برای سئو بین المللی حیاتی است؟

شاید فکر کنید خب چه کاریه؟ بذاریم گوگل خودش بفهمه! اما این تگ واقعاً ناجی سایت های چندزبانه است و نبودش می تونه حسابی دردسر درست کنه. بیایید ببینیم چرا اینقدر حیاتیه:

جلوگیری از محتوای تکراری (Duplicate Content)

مهم ترین دلیل استفاده از hreflang، مبارزه با مشکل محتوای تکراری یا Duplicate Content هست. فرض کنید شما یه مقاله رو به فارسی نوشتید، بعد دقیقاً همون مقاله رو به انگلیسی ترجمه کردید. از نظر گوگل، اگه نگید این دو صفحه برای مخاطبان متفاوتی هستن، ممکنه اونا رو محتوای تکراری ببینه.

وقتی گوگل محتوای تکراری تشخیص میده، معمولاً فقط یه نسخه از اون رو توی نتایج جستجو نشون میده. حالا تصور کنید گوگل تصمیم بگیره نسخه فارسی رو به یه کاربر انگلیسی زبان نشون بده! اینجاست که کاربر با دیدن یه صفحه ناآشنا سریع از سایت شما میره بیرون و نرخ پرش (Bounce Rate) بالا میره. تگ hreflang دقیقاً به گوگل میگه که این دو صفحه با اینکه محتواشون شبیه به همه، اما هر کدوم مخاطب خودشون رو دارن و نباید یکی رو به جای اون یکی نشون داد.

بهبود تجربه کاربری (UX) برای مخاطبان جهانی

هیچی بدتر از این نیست که کاربر وارد یه سایت بشه و ببینه زبانش با زبون خودش فرق داره. اگه شما از آلمان وارد یه سایت بشید و ببینید محتوا به زبان چینیه، احتمالاً همون لحظه سایت رو می بندید و میرید سراغ یه سایت دیگه، درسته؟

hreflang کمک می کنه تا موتورهای جستجو، با توجه به زبان مرورگر کاربر یا موقعیت جغرافیایی اون، دقیقاً نسخه ای از صفحه رو بهش نشون بدن که با زبان و فرهنگش همخونی داره. این کار باعث میشه:

• کاربر احساس راحتی بیشتری کنه و دقیقاً محتوایی رو ببینه که به دنبالشه.
• نرخ پرش (Bounce Rate) به شدت کاهش پیدا کنه، چون کاربر دیگه ناامید نمیشه.
• نرخ تبدیل (Conversion Rate) بالا بره، چون کاربر راحت تر با سایت ارتباط برقرار می کنه و به اون اعتماد می کنه.

تقویت رتبه بندی بین المللی و به اشتراک گذاری سیگنال رتبه

جان مولر، یکی از افراد مهم گوگل، قبلاً اشاره کرده که تگ های hreflang به گوگل کمک می کنن سیگنال های رتبه رو بین نسخه های مختلف یک محتوا به اشتراک بذاره. یعنی چی؟ یعنی اگه نسخه فارسی یک صفحه توی نتایج جستجوی فارسی خوب رتبه بگیره، این سیگنال مثبت می تونه روی رتبه نسخه انگلیسی یا آلمانی هم تأثیر بذاره و به اونا هم کمک کنه تا بهتر دیده بشن. در واقع، گوگل می فهمه که همه این نسخه ها در مورد یک چیز هستن و اعتبارشون رو با هم تقسیم می کنن. این یه برد-برد برای سئوی شماست.

مدیریت بهینه بودجه خزش (Crawl Budget)

سایت های بزرگ با کلی صفحه و زبان های مختلف، می تونن برای خزنده های گوگل یه چالش باشن. اگه گوگل ندونه کدوم صفحه برای کیه، ممکنه وقت زیادی رو صرف خزش نسخه های اشتباه یا تکراری کنه. اینجاست که hreflang مثل یه نقشه راه عمل می کنه و به گوگل میگه که دقیقاً چطور باید توی سایت شما حرکت کنه و کدوم صفحات رو برای کدوم مخاطب ایندکس کنه. این کمک می کنه بودجه خزش سایتتون بهینه تر مصرف بشه و گوگل صفحات مهمتون رو سریع تر پیدا کنه.

جان مولر، از تحلیلگران ارشد گوگل، می گوید: hreflang یکی از پیچیده ترین جنبه های سئو (اگر پیچیده ترین آن ها نباشد) است. سازوکار آن مانند متا تگ آسان است؛ اما ممکن است روند پیچیده ای برای شما ایجاد کند. این جمله نشان می دهد که با وجود اهمیت فراوان، پیاده سازی صحیح آن نیاز به دقت و دانش کافی دارد.

تفاوت میان hreflang و canonicalization چیست؟

این دو تا تگ، یعنی hreflang و canonical، خیلی وقتا با هم اشتباه گرفته میشن، یا اینکه آدما نمیدونن چطوری باید از هر دو در کنار هم استفاده کنن. بیایید یه بار برای همیشه تفاوتشون رو شفاف کنیم:

• تگ Canonical:

  تگ کانونیکال (rel=canonical) یه جور نشانگره که ما به گوگل میگیم «اگه چند تا صفحه توی سایت من هستن که محتواشون خیلی شبیه به همه (مثلاً فقط آدرسشون فرق داره یا پارامترهای مختلفی دارن)، این یکی نسخه ی اصلی و ارجینالشونه و بقیه باید به این ارجاع بدن». هدف اصلی کانونیکال، جلوگیری از محتوای تکراری در یک زبان یا منطقه جغرافیایی واحد هست. مثلاً ممکنه یه محصول داشته باشید که دو تا آدرس مختلف داره: /product/red-shirt و /product/red-shirt?color=red. با کانونیکال میگید که آدرس اولی نسخه اصلیه.

• تگ Hreflang:

  در مقابل، تگ hreflang به گوگل میگه «این صفحه یه نسخه جایگزین از یک محتواست، اما برای زبان یا منطقه جغرافیایی دیگه ای طراحی شده». اینجا دیگه بحث محتوای تکراری به اون معنی نیست، بحث نسخه های مختلف یک محتوا برای مخاطبان مختلفه.

تفاوت کلیدی:

Canonical برای صفحات مشابه در یک زبان/منطقه استفاده میشه تا گوگل بفهمه کدوم نسخه اصلیه و اعتبار سئو رو به اون منتقل کنه.
Hreflang برای صفحات مشابه (از نظر محتوایی) اما در زبان ها/مناطق جغرافیایی مختلف استفاده میشه تا گوگل نسخه درست رو به کاربر درست نشون بده.

نحوه استفاده همزمان و صحیح:

نکته مهم اینجاست که هر صفحه وب سایت شما، حتی اگه تگ hreflang داشته باشه، باید یه تگ کانونیکال هم داشته باشه که به خودش ارجاع بده. یعنی چی؟ یعنی هر نسخه زبانی یا منطقه ای از یک صفحه، خودش باید کانونیکال خودش باشه. اگه صفحه فارسی کانونیکال خودش نباشه و کانونیکالش به صفحه انگلیسی ارجاع بده، اونوقت hreflang شما درست کار نمی کنه و گوگل گیج میشه.

مثال عملی:

فرض کنید صفحه محصولات اصلی شما https://example.com/products/ هست (فارسی) و نسخه انگلیسی آمریکایی اون https://example.com/en-us/products/ باشه.

توی https://example.com/products/ باید این تگ ها رو داشته باشید:

و توی https://example.com/en-us/products/ باید این تگ ها رو داشته باشید:

می بینید که هر صفحه هم کانونیکال به خودش داره و هم تگ های hreflang به خودش و نسخه های جایگزینش. این ترکیب، بهترین و اصولی ترین روش برای مدیریت سئوی بین المللیه.

روش های پیاده سازی تگ hreflang

حالا که فهمیدیم hreflang چیه و چرا مهمه، بریم سراغ بخش عملی کار: چطوری باید این تگ ها رو توی سایت پیاده سازی کنیم؟ سه تا روش اصلی داریم که هر کدوم مزایا و معایب خودشون رو دارن.

۴.۱. در بخش HTML (توصیه برای سایت های کوچک)

این روش، ساده ترین راه برای اضافه کردن تگ های hreflang هست. اگه سایتتون کوچیکه و تعداد صفحاتش کمه، میتونید از این روش استفاده کنید. توی این روش، شما باید توی بخش هر صفحه، تگ های مربوط به خودش و تمامی نسخه های جایگزینش رو اضافه کنید.

نحوه افزودن:
فقط کافیه کدهای مربوطه رو بین تگ های و هر صفحه قرار بدید. هر لینکی که برای hreflang اضافه می کنید، باید شامل تگ خودش و تمامی زبان های جایگزینش باشه.

مثال کد HTML پایه:
فرض کنید شما سه نسخه از یک صفحه دارید:

• صفحه اصلی انگلیسی: https://www.example.com/page.html (انگلیسی بین المللی)
• صفحه انگلیسی برای بریتانیا: https://www.example.com/en-gb/page.html
• صفحه آلمانی: https://www.example.com/de/page.html

در صفحه https://www.example.com/page.html، باید این کدها رو داشته باشید:

و همینطور در صفحه https://www.example.com/en-gb/page.html هم باید همین سه خط رو با تغییر href خودارجاع، داشته باشید.

مزایا و معایب:

مزایا	معایب
خیلی سادست و برای سایت های کوچیک که تعداد صفحه هاشون کمه، راحت میشه پیاده سازیش کرد.	اگه سایتتون بزرگ باشه و هزاران صفحه داشته باشید، مدیریت و به روزرسانی این تگ ها توی هر صفحه خیلی زمان بر و سخته. می تونه حجم کد صفحه رو زیاد کنه و روی سرعت بارگذاری (Page Load Speed) تأثیر منفی بذاره، خصوصاً اگه تعداد زبان ها و مناطق زیاد باشه.

۴.۲. از طریق HTTP Headers (برای فایل های غیر HTML)

اگه فایل هایی توی سایتتون دارید که HTML نیستن، مثلاً فایل های PDF، تصاویر یا ویدئوها، و می خواید نسخه های مختلفی از اون ها رو برای زبان های مختلف ارائه بدید، نمی تونید تگ hreflang رو توی بخش اونا بذارید. اینجا باید از HTTP Headers استفاده کنید. این روش بیشتر برای محتوای داینامیک یا فایل هایی که مرورگر اونا رو مستقیماً نمایش نمیده کاربرد داره.

مثال ساختار HTTP Header:
شما باید هدر HTTP رو برای هر فایل به گونه ای تنظیم کنید که شامل اطلاعات hreflang باشه. مثلاً برای یک فایل PDF:

Link: ; rel=alternate; hreflang=en,
      ; rel=alternate; hreflang=de,
      ; rel=alternate; hreflang=es

مزایا و معایب:

مزایا	معایب
تنها راه برای اعمال hreflang به فایل های غیر HTML.	پیچیدگی پیاده سازی بیشتر نسبت به روش HTML و نیاز به دسترسی به تنظیمات سرور. باز هم مدیریت در مقیاس بزرگ سخته و میتونه روی عملکرد سرور تأثیر بذاره.

۴.۳. در Sitemap XML (روش پیشنهادی و بهینه برای سایت های بزرگ)

این روش، بهترین و بهینه ترین راه برای پیاده سازی hreflang برای سایت های بزرگه. به جای اینکه تگ ها رو توی هر صفحه یا هدر HTTP اضافه کنید، همشون رو توی یک فایل Sitemap XML قرار میدید. این روش باعث میشه مدیریت خیلی آسون تر بشه و روی سرعت بارگذاری صفحات هم تأثیر نذاره.

چگونگی اضافه کردن xhtml:link به نقشه سایت:
شما باید برای هر URL توی سایت مپتون، اطلاعات مربوط به تمامی نسخه های جایگزینش رو با استفاده از تگ مشخص کنید.

مثال کامل ساختار XML Sitemap با hreflang:
فرض کنید همون سه صفحه قبلی رو داریم:

  
    https://www.example.com/page.html
    
    
    
  

  
    https://www.example.com/en-gb/page.html
    
    
    
  

  
    https://www.example.com/de/page.html
    
    
    
  

بعد از اینکه فایل Sitemap رو ساختید یا به روز کردید، حتماً باید اون رو توی Google Search Console سابمیت کنید تا گوگل از تغییرات باخبر بشه.

مزایا و معایب:

مزایا	معایب
بهترین روش برای سایت های بزرگ و پیچیده. مدیریت و به روزرسانی آسان تر در مقیاس بزرگ. هیچ تأثیری روی سرعت بارگذاری صفحات نداره، چون این تگ ها در خود صفحه نیستن.	نیاز به دانش XML و ساختار Sitemap. کمی پیچیده تر از اضافه کردن مستقیم توی HTML، اما ارزشش رو داره.

۴.۴. hreflang=x-default چیست؟

این یه ویژگی خیلی کاربردی توی hreflang هست که خیلی ها ازش غافل میشن. فرض کنید شما یه سایت چندزبانه دارید، ولی یه سری از کاربرها ممکنه نه به انگلیسی صحبت کنن، نه به فارسی، نه به آلمانی… یا اینکه مرورگرشون روی هیچ زبون خاصی تنظیم نشده باشه. توی این حالت، x-default میاد وسط.

توضیح عملکرد:
x-default به گوگل میگه «اگه زبان یا منطقه کاربری که دنبال محتواست، با هیچ کد زبانی که من تعریف کردم مطابقت نداشت، لطفاً این صفحه رو بهش نشون بده.» این صفحه معمولاً یه صفحه عمومی، یه صفحه انتخاب زبان، یا نسخه ای از سایت هست که برای همه مناسبه.

مثال کد x-default:
فرض کنید صفحه اصلی سایت شما که یه صفحه انتخاب زبان داره، این آدرس رو داره: https://www.example.com/. و شما نسخه های انگلیسی و آلمانی هم دارید. توی Sitemap یا توی تگ های HTML صفحه ی اصلی، میتونید اینطور تعریفش کنید:

با این کار، اگه کاربری از یه کشور یا با یه زبان ناشناس وارد سایت شما بشه، به صفحه https://www.example.com/ هدایت میشه که میتونه زبان مورد نظرش رو انتخاب کنه.

موارد استفاده:
برای صفحات انتخاب زبان، صفحات فرود عمومی، یا صفحاتی که محتوای خاص زبانی ندارن و می تونن برای همه کاربرد داشته باشن، x-default یه گزینه عالیه.

اصول و بهترین شیوه های پیاده سازی hreflang

پیاده سازی تگ hreflang فقط اضافه کردن چند خط کد نیست، یه سری اصول و بهترین شیوه داره که اگه رعایتشون نکنید، ممکنه زحماتتون هدر بره و حتی سئوی سایتتون آسیب ببینه. بیایید این اصول رو با هم مرور کنیم:

۵.۱. پیوند دوسویه (Bidirectional Linking):

این قانون خیلی مهمه و اگه رعایت نشه، hreflang شما درست کار نمی کنه. هر صفحه ای که از hreflang استفاده می کنه، باید به تمامی نسخه های جایگزین خودش (و همچنین خودش) ارجاع بده. یعنی اگه صفحه فارسی به صفحه انگلیسی ارجاع میده، صفحه انگلیسی هم باید به صفحه فارسی (و خودش) ارجاع بده. این کار باعث میشه گوگل مطمئن بشه که این لینک ها واقعاً معتبر هستن و یک رابطه دوطرفه بین صفحات وجود داره. اگه لینک ها یک طرفه باشن، گوگل ممکنه اونا رو نادیده بگیره.

۵.۲. استفاده از URLهای مطلق (Absolute URLs):

همیشه و همیشه، توی تگ های hreflang، آدرس های کامل و مطلق (Absolute URLs) رو وارد کنید. یعنی آدرس باید شامل پروتکل (https:// یا http://) و نام دامنه کامل باشه. مثلاً https://www.example.com/page-en/ درسته، نه /page-en/. استفاده از آدرس های نسبی (Relative URLs) می تونه باعث سردرگمی گوگل و بروز خطا بشه.

۵.۳. تگ خودارجاع (Self-referencing hreflang):

هر صفحه ای که تگ hreflang داره، باید یه تگ hreflang هم داشته باشه که به خودش ارجاع بده. این ممکنه کمی عجیب به نظر برسه، ولی برای گوگل مهمه که ببینه شما حتی نسخه اصلی صفحه رو هم توی لیست ارجاعاتتون قرار دادید. این کار کمک می کنه گوگل بهتر بفهمه که صفحه اصلی چیست و ارتباطات رو درست برقرار کنه.

۵.۴. سازگاری کد زبان و کشور:

از کدهای استاندارد و صحیح برای زبان و کشور استفاده کنید. برای زبان، از کدهای ISO 639-1 (مثل en برای انگلیسی، fa برای فارسی، de برای آلمانی) و برای کشور، از کدهای ISO 3166-1 Alpha-2 (مثل US برای آمریکا، IR برای ایران، GB برای بریتانیا) استفاده کنید. می تونید این دو کد رو با خط تیره بهم وصل کنید (مثل en-US یا fa-IR). استفاده از کدهای اشتباه یا نامعتبر، باعث میشه گوگل تگ های شما رو نادیده بگیره.

۵.۵. پوشش کامل:

اگه تصمیم گرفتید از hreflang استفاده کنید، مطمئن بشید که این تگ رو به تمام صفحات مرتبط و ترجمه شده اعمال می کنید. اگه یه سری از صفحات رو جا بندازید، ممکنه گوگل توی همون قسمت ها با مشکل محتوای تکراری مواجه بشه یا نسخه اشتباهی رو به کاربر نشون بده. یکنواختی در پیاده سازی خیلی مهمه.

۵.۶. تگ های hreflang یک دستور مستقیم نیستند، بلکه یک سیگنال هستند:

این نکته رو همیشه یادتون باشه: hreflang یه «پیشنهاد» یا «سیگنال» برای گوگل هست، نه یه «دستور قطعی». یعنی گوگل ممکنه در کنار تگ های شما، فاکتورهای دیگه ای مثل موقعیت جغرافیایی کاربر، تنظیمات زبان مرورگر، لینک های داخلی، و حتی سیگنال های رفتاری کاربر (مثل نرخ پرش) رو هم در نظر بگیره. اگه همه چیز رو درست پیاده سازی کنید، شانس اینکه گوگل از پیشنهادتون پیروی کنه خیلی بالاست، اما ۱۰۰% تضمینی نیست. اما خب، همین که یک سیگنال قوی به گوگل میدیم، خیلی بهتر از هیچیه.

۶. خطاهای رایج در پیاده سازی hreflang و نحوه رفع آن ها

خب، تا اینجا در مورد اینکه hreflang چیه و چطور باید پیاده سازیش کرد حرف زدیم. حالا می رسیم به بخش حساس و مهم کار: اشتباهاتی که خیلی ها موقع کار با hreflang مرتکب میشن و چطوری باید این مشکلات رو پیدا و حل کنیم.

۶.۱. عدم وجود تگ خودارجاع

همونطور که قبلاً گفتم، هر صفحه باید یه تگ hreflang داشته باشه که به خودش ارجاع بده. اگه این تگ رو نذارید، گوگل ممکنه در درک ارتباط بین صفحات دچار مشکل بشه و حتی یه صفحه رو ایندکس نکنه. این مشکل به راحتی با ابزارهای بررسی سئو قابل تشخیصه.

راه حل: همیشه مطمئن بشید که توی لیست تگ های hreflang هر صفحه، یه تگ هم برای همون صفحه با همون URL و کد زبان مخصوص خودش وجود داره.

۶.۲. نبود پیوند دوسویه (یک طرفه بودن لینک ها)

اگه صفحه فارسی به انگلیسی لینک بده، ولی صفحه انگلیسی به فارسی لینک نده، این یعنی ارتباط یک طرفه ست و گوگل اینو به عنوان خطا در نظر می گیره. این یکی از رایج ترین و مخرب ترین خطاهای hreflang هست.

راه حل: روابط بین تمامی نسخه های زبانی یک صفحه باید متقابل و دوطرفه باشه. اگه یک صفحه X به صفحه Y ارجاع میده، صفحه Y هم باید به صفحه X ارجاع بده. این رو میشه توی بخش International Targeting در Google Search Console هم چک کرد.

۶.۳. استفاده از کدهای زبان یا کشور اشتباه/ناقص

استفاده از کدهای زبان و کشور که استاندارد نیستن (مثل en-US_ یا fa-Iran) یا غلط املایی داشتن توشون، باعث میشه گوگل تگ های شما رو نادیده بگیره.

راه حل: همیشه از کدهای استاندارد ISO 639-1 برای زبان و ISO 3166-1 Alpha-2 برای کشور استفاده کنید. اگه فقط زبان رو مشخص می کنید (مثلاً en)، مطمئن باشید که همین رو می خواستید و قصد تعیین منطقه جغرافیایی خاصی رو نداشتید.

۶.۴. لینک دادن به صفحات مسدود شده با robots.txt یا دارای تگ noindex

اگه تگ hreflang به صفحه ای اشاره کنه که توی فایل robots.txt مسدود شده یا تگ noindex داره، گوگل نمی تونه اون صفحه رو خزش و ایندکس کنه. در نتیجه، تگ hreflang هم برای اون صفحه بی اثر میشه.

راه حل: قبل از پیاده سازی hreflang، مطمئن بشید که تمام صفحاتی که بهشون ارجاع میدید، قابل خزش و ایندکس شدن برای گوگل هستن. فایل robots.txt و تگ های meta robots رو به دقت بررسی کنید.

۶.۵. لینک دادن به صفحات ریدایرکت شده (301, 302) یا بازگرداننده خطای 4xx/5xx

تگ hreflang باید همیشه به URL نهایی و معتبر یک صفحه اشاره کنه. اگه به صفحه ای لینک بدید که ریدایرکت شده (مثل 301 یا 302) یا خطای (404 یا 500) میده، گوگل تگ شما رو نادیده می گیره. این خطا به خصوص توی سایت های بزرگ که URLها دائم تغییر می کنن، رایجه.

راه حل: تمامی URLهای موجود در تگ های hreflang رو به صورت دوره ای بررسی کنید تا مطمئن بشید که همگی فعال هستن و به آدرس های نهایی و بدون ریدایرکت اشاره می کنن. از ابزارهای خزش سایت برای شناسایی ریدایرکت ها یا خطاهای 4xx/5xx استفاده کنید.

۶.۶. عدم به روزرسانی منظم تگ ها پس از افزودن محتوای جدید

با هر بار اضافه کردن محتوای جدید یا ترجمه صفحات جدید، باید تگ های hreflang رو هم به روزرسانی کنید. اگه این کار رو نکنید، صفحات جدید بدون hreflang میمونن و مشکلات سئو ممکنه شروع بشه.

راه حل: یه برنامه منظم برای بررسی و به روزرسانی تگ های hreflang داشته باشید، به خصوص بعد از هر به روزرسانی بزرگ محتوا یا ساختار سایت. استفاده از Sitemap XML این کار رو خیلی راحت تر می کنه.

۶.۷. استفاده از چندین زبان در یک تگ hreflang (هر تگ برای یک زبان)

گاهی اوقات افراد فکر می کنند که می توانند چندین کد زبان را در یک تگ hreflang قرار دهند (مثلاً hreflang=en, de, fr). این اشتباه است. هر تگ فقط برای یک جفت زبان/منطقه استفاده می شود.

راه حل: برای هر زبان/منطقه جایگزین، یک تگ جداگانه ایجاد کنید. مثال صحیح:

۶.۸. قرار دادن تگ hreflang فقط در صفحه اصلی

بعضی ها فکر می کنند که فقط با قرار دادن تگ های hreflang در صفحه اصلی سایت، کار تمومه. این هم یه اشتباه رایجه. تگ های hreflang باید برای هر صفحه جداگانه، در بخش خودش یا در Sitemap XML تعریف بشن.

راه حل: هر صفحه ترجمه شده باید تمامی تگ های hreflang مربوط به خودش و نسخه های جایگزینش رو داشته باشه. این شامل صفحات محصولات، مقالات وبلاگ، صفحات دسته بندی و غیره میشه.

راهنمایی برای عیب یابی عمومی:

همیشه بعد از پیاده سازی یا تغییرات، یه خزش کامل از سایتتون با ابزارهایی مثل Screaming Frog انجام بدید. این ابزارها می تونن کلی از این خطاها رو شناسایی کنن. همچنین، Google Search Console هم گزارش های مفیدی در مورد مشکلات hreflang در بخش International Targeting ارائه میده که باید مرتب چک بشن.

۷. ابزارها و روش های بررسی صحت پیاده سازی hreflang

بعد از اینکه کلی زحمت کشیدید و تگ های hreflang رو پیاده سازی کردید، خیلی مهمه که از درست کار کردنشون مطمئن بشید. خوشبختانه، ابزارهای مختلفی هستن که تو این مسیر کمکتون می کنن.

۷.۱. Google Search Console (بخش International Targeting)

اگه سایت مپ XML رو به گوگل سابمیت کرده باشید و گوگل سایت شما رو خزش کرده باشه، خودش گزارش های مفیدی در مورد وضعیت hreflang ارائه میده. این بخش در سرچ کنسول یکی از بهترین منابع برای عیب یابیه:

نحوه بررسی:
وارد حساب Google Search Console خودتون بشید.
از منوی سمت چپ، به قسمت Legacy tools and reports برید (ممکنه توی نسخه های جدیدتر، اسمش کمی تغییر کرده باشه).
روی International Targeting کلیک کنید.
توی تب Language، اگه مشکلی توی پیاده سازی hreflang پیدا شده باشه، گوگل بهتون هشدار میده. مثلاً اگه پیوند دوسویه وجود نداشته باشه، یا کدهای زبان اشتباه باشن. این بخش بهتون میگه که چند تا URL مشکل دارن و نوع مشکل چیه.

۷.۲. Screaming Frog SEO Spider

Screaming Frog یکی از قوی ترین ابزارهای خزش سایت هست که می تونه تگ های hreflang رو هم به دقت بررسی کنه. این ابزار بهتون کمک می کنه تا خطاهای رایج رو به صورت گسترده توی سایتتون پیدا کنید.

نحوه استفاده:
نرم افزار Screaming Frog رو نصب و اجرا کنید.
آدرس سایتتون رو توی قسمت URL وارد کرده و روی Start کلیک کنید تا شروع به خزش کنه.
بعد از اتمام خزش، به تب Hreflang برید.
این تب گزارش کاملی از وضعیت hreflang هر صفحه بهتون میده. می تونید از فیلترهای موجود توی این تب استفاده کنید تا خطاهای خاصی مثل Missing Self-Referencing Hreflang (نبود خودارجاع)، No Return Tag (نبود پیوند برگشتی/دوسویه) یا Invalid Hreflang (تگ نامعتبر) رو شناسایی کنید.
می تونید اطلاعات رو به صورت فایل CSV هم خروجی بگیرید و با فیلتر کردن و بررسی دقیق تر، مشکلات رو رفع کنید.

۷.۳. ابزارهای آنلاین بررسی hreflang (Hreflang Checker)

یه سری ابزارهای آنلاین هم هستن که بهتون کمک می کنن وضعیت hreflang یک یا چند صفحه خاص رو به سرعت چک کنید. اینا برای بررسی سریع و موردی صفحات خوبن.

معرفی ابزارهای معتبر:
یکی از معروف ترین و بهترینشون، ابزار Hreflang Tags Checker از Aleyda Solis هست. فقط کافیه آدرس URL صفحه ای که می خواید بررسی کنید رو وارد کنید و دکمه Check رو بزنید. این ابزار بهتون نشون میده که آیا تگ های hreflang توی اون صفحه درست پیاده سازی شدن یا نه و چه خطاها یا هشدارهایی وجود داره. ابزارهای دیگه هم با جستجوی hreflang checker پیدا میشن.

۷.۴. بررسی دستی از طریق View Page Source

این روش برای بررسی سریع و دم دستی یک یا دو صفحه خوبه، اما برای کل سایت اصلاً کاربردی نیست.

نحوه بررسی:
صفحه ای که می خواید بررسی کنید رو توی مرورگر باز کنید.
روی صفحه راست کلیک کنید و گزینه View Page Source یا Inspect (بخش Elements) رو انتخاب کنید.
با استفاده از Ctrl+F (یا Cmd+F در مک)، عبارت hreflang رو جستجو کنید.
مطمئن بشید که تگ های با تمام جزئیات (کد زبان/کشور، URL کامل، وجود خودارجاع و لینک به تمامی نسخه ها) به درستی وجود دارن.

ترکیب این ابزارها و روش ها بهتون کمک می کنه تا با اطمینان خاطر بیشتری hreflang رو توی سایتتون پیاده سازی کنید و از درست کار کردنش مطمئن بشید.

۸. آموزش نحوه افزودن تگ hreflang به سایت های وردپرسی

وردپرس یکی از محبوب ترین سیستم های مدیریت محتواست و خیلی از سایت های چندزبانه هم ازش استفاده می کنن. خوشبختانه، اضافه کردن hreflang به وردپرس کار سختی نیست و چند تا راه حل کاربردی داره.

۸.۱. با استفاده از افزونه های چندزبانه (WPML, Polylang)

اگه سایت وردپرسی شما از اساس برای چندزبانه بودن طراحی شده و از افزونه های قدرتمندی مثل WPML یا Polylang استفاده می کنید، کارتون خیلی راحت تره. این افزونه ها خودشون به صورت هوشمندانه و خودکار تگ های hreflang رو براتون مدیریت می کنن.

• توضیح کلی نحوه عملکرد:

  این افزونه ها به شما اجازه میدن برای هر پست، صفحه، یا نوع محتوای دیگه، نسخه های ترجمه شده رو اضافه کنید و اون ها رو به هم مرتبط کنید. وقتی این ارتباط رو توی تنظیمات افزونه برقرار می کنید، افزونه به صورت اتوماتیک تگ های hreflang رو توی بخش صفحات شما قرار میده. دیگه نیازی نیست نگران کدنویسی دستی باشید.

• مزایای اتوماتیک سازی:

  بزرگترین مزیت این روش، سادگی و کاهش احتمال خطای انسانیه. شما فقط محتوا رو ترجمه می کنید و ارتباط بین ترجمه ها رو برقرار می کنید، بقیه کارها رو افزونه انجام میده. این برای سایت هایی با حجم محتوای بالا و تیم های تولید محتوا ایده آله.

برای بررسی نهایی، همیشه بعد از ترجمه و انتشار محتوا، می تونید با View Page Source یا ابزارهای آنلاین، از صحت پیاده سازی تگ ها مطمئن بشید.

۸.۲. با استفاده از افزونه های اختصاصی hreflang (مثال: HREFLANG Tags Lite)

اگه از افزونه های جامع چندزبانه استفاده نمی کنید، یا فقط برای مدیریت hreflang به یه راه حل ساده تر نیاز دارید، می تونید از افزونه های اختصاصی hreflang استفاده کنید. افزونه هایی مثل HREFLANG Tags Lite یا HREFLANG Manager می تونن کمک کننده باشن.

• نحوه نصب و تنظیمات اولیه:

  مثل هر افزونه وردپرسی دیگه، از بخش افزودن افزونه جدید توی پیشخوان وردپرس، اسم افزونه رو جستجو کنید، نصب و فعالش کنید.

  بعد از فعال سازی، معمولاً یه بخش جدید توی تنظیمات یا کنار ویرایشگر پست ها/صفحات اضافه میشه.

• نحوه اضافه کردن تگ به هر پست/صفحه:

  وقتی وارد صفحه ویرایش یک پست یا صفحه میشید، یه متا باکس جدید (معمولاً پایین ویرایشگر) مربوط به hreflang رو میبینید.

  توی این بخش، میتونید URL نسخه های جایگزین این صفحه رو برای زبان ها/مناطق مختلف وارد کنید و کد زبان مربوطه رو هم انتخاب کنید.
  مثلاً برای صفحه فارسی، URL نسخه انگلیسی و آلمانی رو وارد می کنید و کدهای en و de رو کنارشون می ذارید. و یادتون نره که URL خودش رو هم با کد fa اضافه کنید.

  بعد از ذخیره تغییرات، افزونه به صورت خودکار تگ های لازم رو توی اون صفحه قرار میده.

۸.۳. پیاده سازی دستی (برای توسعه دهندگان)

این روش برای کسانی هست که دانش کدنویسی وردپرس رو دارن و نمی خوان از افزونه استفاده کنن (مثلاً به خاطر بهینه سازی سرعت یا کنترل کامل روی کد). می تونید کد مربوط به hreflang رو مستقیماً به فایل functions.php قالب خودتون یا فایل header.php اضافه کنید. البته این روش ریسک پذیری بیشتری داره و هرگونه اشتباه می تونه باعث از کار افتادن سایت بشه.

اشاره به اضافه کردن کد به فایل functions.php یا header.php:
شما می تونید یه تابع PHP بنویسید که URL فعلی صفحه رو تشخیص بده و بر اساس اون، تگ های hreflang مناسب رو به بخش اضافه کنه. این تابع باید به هوک wp_head متصل بشه.

هشدار مهم:
این روش فقط برای توسعه دهندگان حرفه ای توصیه میشه. قبل از هرگونه تغییر توی فایل های اصلی قالب، حتماً از سایتتون نسخه پشتیبان (بکاپ) تهیه کنید. اگه با PHP و ساختار وردپرس آشنایی ندارید، از افزونه ها استفاده کنید که خیلی ایمن تر هستن.

نتیجه گیری

همونطور که دیدیم، استفاده از hreflang برای سئو بین المللی دیگه یک انتخاب لوکس نیست، بلکه یک ضرورت برای هر وب سایتیه که قصد داره توی بازارهای جهانی حرفی برای گفتن داشته باشه. این تگ ساده، اما قدرتمند، نه تنها به گوگل کمک می کنه تا نسخه های درست محتوای شما رو به کاربرهای مناسب نشون بده، بلکه با جلوگیری از محتوای تکراری، بهبود تجربه کاربری، و به اشتراک گذاری سیگنال های رتبه، به صورت مستقیم روی موفقیت سئوی بین المللی شما تأثیر می ذاره.

شاید در نگاه اول، پیاده سازی hreflang پیچیده به نظر بیاد، خصوصاً با اون همه کدهای زبان و کشور و اصول دوطرفه بودن. اما با رعایت دقیق بهترین شیوه ها و استفاده از ابزارهای مناسب، می تونید این کار رو به درستی انجام بدید. یادتون باشه که دقت در پیاده سازی و بررسی منظم، کلید موفقیت توی این زمینه است. خطاهای رایج رو شناختیم و راه حل هاشون رو هم با هم مرور کردیم. حالا دیگه می دونید که چطور باید این تگ رو توی HTML، HTTP Headers یا XML Sitemap پیاده کنید و حتی برای سایت های وردپرسی هم راه و چاه رو یاد گرفتید.

پس اگه تا حالا به فکر سئوی بین المللی سایتتون نبودید یا از hreflang استفاده نمی کردید، وقتشه که آستین ها رو بالا بزنید و این قابلیت مهم رو به سایتتون اضافه کنید. با این کار، نه تنها مخاطبان بیشتری از سراسر دنیا جذب خواهید کرد، بلکه مطمئن میشید که هر کاربری، محتوایی رو می بینه که واقعاً به دردش می خوره و با زبان و فرهنگش هماهنگه. این یعنی افزایش نرخ تبدیل، کاهش نرخ پرش، و در نهایت، رشد پایدار کسب وکار شما در دنیای بی مرز آنلاین.