ضدآفتابی که انسان های اولیه استفاده می کردند
تینا مزدکی_اگر روزی به گذشته سفر کردید و تصمیم گرفتید با انسان های خردمند (هومو ساپینس) حدود ۴۱٬۰۰۰ سال پیش معاشرت کنید بهتر است ضدآفتاب به همراه داشته باشید؛ یا حتی بهتر از آن لباسی مناسب تهیه کنید و به دنبال سرپناهی در یک غار باشید. پژوهش جدیدی از دانشگاه میشیگان نشان می دهد که در جریان یک وارونگی فاجعه بار میدان مغناطیسی زمین نیاکان ما ممکن است با بهره گیری از این راهکارها توانسته باشند در برابر پرتوهای زیانبار خورشیدی جان سالم به در ببرند. در همین حال به نظر می رسد که نئاندرتال ها نتوانستند با این نوآوری ها کنار بیایند و تقریباً در همان دوره منقرض شدند.
حرکت در هسته ی مذاب خارجی زمین باعث ایجاد جریان های الکتریکی می شود. این جریان ها میدان مغناطیسی ای پدید می آورند که به دور کره زمین می پیچد و با دفع پرتوهای کیهانیِ زیان بار از زمین محافظت می کند. در حال حاضر این میدان مغناطیسی دو قطب شمال و جنوب دارد و به همین دلیل است که شفق های قطبی در مناطقی پدید می آیند که میدان مغناطیسی قوی تر است.
اما این قطب ها ثابت نیستند و گاه از مکان جغرافیایی خود فاصله می گیرند. این پدیده را «انحراف ژئومغناطیسی» (geomagnetic excursion) می نامند و تاکنون بیش از ۱۸۰ بار در تاریخ زمین رخ داده است. آخرین نمونه از این پدیده حدود ۴۱٬۰۰۰ سال پیش رخ داده که با نام «انحراف لاشامپ» (Laschamps excursion) شناخته می شود. به تازگی فسیل کاملاً سالمی از یک درخت باستانی به پژوهشگران کمک کرده تا نگاهی به آشوب ژئومغناطیسی ناشی از این رویدادهای فاجعه بار بیندازند.
در طول انحراف لاشامپ قطب شمال مغناطیسی به سوی اروپا حرکت کرده بود. پژوهشگران با استفاده از بازسازی سه بعدی سامانه ژئوفضای زمین دریافتند که میدان مغناطیسی زمین در این دوره تنها حدود ۱۰ درصد از قدرت معمول خود را داشته است. در حالی که شفق های قطبی درخشان ممکن است اجداد ما را به شگفتی واداشته باشند این میدان ضعیف شدت پرتوهای فرابنفش و کیهانی را نیز افزایش داده بود. پرتوهای کیهانی می توانند لایه ی اوزون را نازک کرده و در نتیجه نور فرابنفش بیشتری را به سطح زمین برسانند.
آگنیت موکهوپادهی دانشگاه میشیگان
این شبیه سازی سه بعدی همچنین نشان داد که انحراف لاشامپ هم زمان با دوره ای خاص از حضور انسان ها روی زمین رخ داده است؛ دوره ای کوتاه که در آن اجداد هومو ساپینس ما با همسایگان نئاندرتال خود هم زیستی داشتند. چنین شرایطی خطرات جدی برای سلامت انسان ها به همراه داشته است؛ از آسیب های چشمی گرفته تا ناهنجاری های مادرزادی.
اما آن ها چطور از این وضعیت جان به در بردند؟ شواهد باستان شناسی از مکان های باستانی نشان دهنده ی افزایش استفاده از غارها و لباس های دوخته شده است؛ شواهدی چون سوزن ها و سنبه های استخوانی. این لباس ها نه تنها در مقابل گرما محافظت می کردند بلکه راه رسیدن پرتوهای زیانبار را نیز مسدود می کردند و به انسان های هوشمند اجازه می دادند که با ایمنی بیشتری از پناهگاه هایشان فاصله بگیرند و برای جست وجوی غذا حرکت کنند.
جالب تر آن که استفاده از رنگ دانه های اُخرا (قرمز و زرد) نیز در این دوره به طور محسوسی افزایش یافته است. اُخرا که ترکیبی از اکسید آهن رس و سیلیس است فقط برای نقاشی های غاری استفاده نمی شد. وقتی به شکل پودر درآورده و روی پوست مالیده شود عملکردی شبیه به ضدآفتاب معدنی دارد.
راوِن گاروی دانشیار انسان شناسی در دانشگاه میشیگان می گوید: «برخی آزمایش های تجربی نشان داده اند که اُخرا خاصیت ضدآفتاب گونه دارد. این ماده ضدآفتاب مؤثری است. افزایش تولید آن و همچنین ارتباط ویژه اش با انسان های آناتومیکی مدرن (در دوران انحراف لاشامپ) نشان دهنده ی آن است که احتمالاً از آن برای این منظور استفاده می کرده اند.»
گاروی تأکید دارد که یافته های این پژوهش بیشتر از نوع همبستگی هستند بنابراین این مطالعه صرفاً یک فرضیه نوآورانه برای تبیین این است که در حدود ۴۱٬۰۰۰ سال پیش چه چیزی موجب برتری هومو ساپینس شد و به زوال نئاندرتال ها انجامید.
منبع: newatlas
۵۸۳۲۳
آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "ضدآفتابی که انسان های اولیه استفاده می کردند" هستید؟ با کلیک بر روی پزشکی، ممکن است در این موضوع، مطالب مرتبط دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "ضدآفتابی که انسان های اولیه استفاده می کردند"، کلیک کنید.
