همه چیز درباره بیماری آنفولانزا 2025

آنفولانزا  یکی از بیماری‌های ویروسی رایج دستگاه تنفسی است. این بیماری در سال‌های مختلف با شدت متفاوت بروز می‌کند و ممکن است باعث بستری شدن، عوارض جدی و حتی مرگ شود، مخصوصاً در افراد آسیب‌پذیر مانند سالمندان، کودکان خیلی کوچک، زنان باردار یا کسانی که بیماری مزمن دارند.

در سال ۲۰۲۵ نیز مانند سایر سال‌ها، توجه به آنفولانزا بسیار ضروری است. امسال شاهد یکی از شدیدترین فصل‌های آنفولانزا در سالیان اخیر بوده‌ایم و توصیه‌ها و راهنمایی‌های جدیدی نیز منتشر شده‌اند.

در ادامه سعی شده است به زبانی ساده و جامع همه جنبه‌های مهم آنفولانزا در سال ۲۰۲۵ پوشش داده شود: علت، انواع ویروس‌ها، راه‌های انتقال، علائم، تشخیص، درمان، پیشگیری، وضعیت جهانی و نکات ویژه.

آنفولانزا چیست؟

1. تعریف بیماری

آنفولانزا یک عفونت ویروسی دستگاه تنفسی است که توسط ویروس‌های خانواده ایجاد می‌شود. این ویروس به خصوص بر مخاط بینی، گلو و ریه تأثیر می‌گذارد.

این بیماری از نظر شدت می‌تواند از یک سرماخوردگی ساده تا یک بیماری شدید با عوارض نگران‌کننده متغیر باشد.

2. انواع ویروس آنفولانزا

ویروس‌های آنفولانزا به چند نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

آنفولانزای نوع A و B معمولاً عامل موارد مهم بالینی هستند.

3. چرخه ویروس و جهش‌ها

ویروس آنفولانزا به دلیل ساختار ژنتیکی‌اش، می‌تواند به‌مرور زمان تغییر یابد (جهش). این تغییرات گاهی کم (drift) و گاهی زیاد هستند و باعث می‌شوند واکسن‌های فصلی نیاز به به‌روزرسانی داشته باشند و گاهی اپیدمی‌های جدید شکل بگیرند.

بام یاسوج بزرگترین معرف مشاغل شهر یاسوج تمامی مشاغل یاسوج را برای دیده شدن بهتر و افزایش فروش و مراجعه معرفی میکند.

وضعیت فصل آنفولانزا ۲۰۲۵، چه خبر است؟

1. شدت فصل ۲۰۲۴–۲۰۲۵

فصل آنفولانزا ۲۰۲۴–۲۰۲۵ در ایالات متحده یکی از شدیدترین فصول در سال‌های اخیر بود.

 در این فصل تعداد بالایی از کودکان جان خود را از دست دادند (حدود ۲۷۸ مرگ کودکی گزارش شده) و بسیاری از مرگ‌ها در کودکانی بودند که واکسینه نشده بودند.

این فَصل همچنین از نظر تعداد راجعان به مراکز پزشکی، بستری‌ها و فشار بر سیستم بهداشت و درمان، فشار زیادی وارد کرد.

2. فعالیت ویروسی و روندها

در هفته ۳۶ سال ۲۰۲۵ (اوایل سپتامبر)، درصد نمونه‌های تنفسی که مثبت برای ویروس آنفولانزا بودند، حدود ۰٫۴٪ بود. این مقدار نشانه‌ای از شروع فعالیت ویروسی است که هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد.

در بسیاری از مناطق جهان، ویروس‌های A (زیر نوع‌های H1N1 و H3N2) همراه با B شایع هستند.

ترکیب واکسن پیشنهادی برای فصــل ۲۰۲۵–۲۰۲۶

برای فصل شمالی، ترکیب توصیه‌شده واکسن آنفولانزا به شرح زیر است:

ویروس A/Victoria/4897/2022 (H1N1)pdm09-like

• ویروس A/Croatia/10136RV/2023 (H3N2)-like

• ویروس B/Austria/1359417/2021 (خط Victoria)

نکته جالب این است .که واکسن‌های فصل ۲۰۲۵–۲۰۲۶ در آمریکا به صورت تری‌والان (سه مؤلفه) طراحی شده‌اند، یعنی سه نوع ویروس در آن گنجانده شده است.

 همچنین، واکسن‌هایی که به روش سلولی یا بازترکیبی ساخته می‌شوند ممکن است ترکیب کمی متفاوتی داشته باشند

در بسیاری از مطالعات و راهنماها، توصیه شده است واکسیناسیون سالانه برای همه افراد ۶ ماهه به بالا که هیچ منع قطعی ندارند.

راه انتقال، دوره نهفتگی و ریسک‌ها

1. راه‌های انتقال

آنفولانزا عمدتاً از طریق قطرک‌های تنفسی منتقل می‌شود:

• وقتی فرد آلوده سرفه یا عطسه می‌کند، قطرک‌هایی که حاوی ویروس هستند در هوا پخش می‌شوند و می‌توانند توسط افراد نزدیک استنشاق شوند.

• تماس با سطوح آلوده که بعد لمس بینی، دهان یا چشم توسط فرد باعث ورود ویروس می‌شود.

• انتقال ممکن است فرد به فرد، در فضاهای مشترک مانند مدارس، ادارات، حمل و نقل عمومی و غیره رخ دهد.

2. دوره نهفتگی و عفونی بودن

• دوره نهفتگی (زمان بین تماس و بروز علائم) معمولاً بین ۱ تا ۴ روز است، غالباً حدود ۲ روز.

• فرد ممکن است قبل از شروع علائم و در روز اول تا دوم بیماری نیز ناقل باشد.

• معمولاً فرد تا ۵ تا ۷ روز پس از شروع علائم قادر به انتقال ویروس است. در کودکان خردسال و افراد نقص ایمنی، ممکن است زمان بیشتری ادامه یابد.

3. عوامل پرخطر و جمعیت‌های آسیب‌پذیر

افرادی که احتمال بروز عوارض جدی بیشتری دارند عبارت‌اند از:

• سالمندان (معمولاً بالای ۶۵ سال)

• کودکان خردسال (زیر ۵ سال، مخصوصاً زیر ۲ سال)

• افراد مبتلا به بیماری مزمن (قلبی، ریوی، دیابت، کلیوی، نقص ایمنی و غیره)

• زنان باردار

• افراد چاق خیلی شدید

• افراد دارای نقص ایمنی

علائم و تظاهر بالینی

آنفولانزا معمولاً به‌صورت ناگهانی آغاز می‌شود و ممکن است طی چند ساعت وضعیت فرد بدتر شود. علائم اصلی شامل:

• تب یا احساس تب و لرز

• سرفه خشک

• گلودرد

• گرفتگی یا آبریزش بینی

• درد عضلانی یا بدن‌درد

• سردرد

• خستگی شدید

• در کودکان ممکن است تهوع، استفراغ یا اسهال رخ دهد بیشتر از بزرگسالان

در برخی موارد، علائم ممکن است شدیدتر شوند و به عوارضی مانند پنومونی، عفونت‌های ثانویه باکتریایی، درگیری قلبی یا عصبی منجر شوند.

در مقالاتی اخیراً منتشرشده تأکید شده است که آنفولانزا «تنها یک سرماخوردگی شدید نیست» و می‌تواند بار زیادی بر سیستم سلامت وارد کند.

اگر به دنبال لیستی از بهترین داروخانه در یاسوج هستید ما بهترین ها را با پرسنل خوش اخلاق تحویل فوری دارو در بام یاسوج فراهم کرده ایم.

تشخیص آنفولانزا

تشخیص آنفولانزا معمولاً بر پایه ترکیبی از تاریخچه بالینی، علائم، و در مواقع لازم، آزمایش‌های تشخیصی انجام می‌شود.

1. تشخیص بالینی

پزشک ممکن است براساس علائم معمولی مانند تب، سرفه، درد عضلانی و شروع ناگهانی بیماری تشخیص دهد. اما تشخیص قطعی نیاز به آزمایش دارد، به‌خصوص اگر تشخیص بر انتخاب درمان تأثیر بگذارد.

2. آزمایش‌های تشخیصی آزمایش سریع و پی‌سی‌آر

• آزمایش‌های سریع آنتی‌ژنی: نتیجه در چند دقیقه تا چند ساعت. حساسیت و دقت آن‌ها کمتر از روش‌های مولکولی است.

• آزمون PCR مولکولی (RT-PCR): دقیق‌تر است و می‌تواند سویه ویروس را نیز مشخص کند.

• کشت ویروسی و روش‌های ژنتیکی پیشرفته‌تری نیز در مراکز تحقیقاتی به کار می‌روند.

در راهنمای به‌روز سازمان جهانی بهداشت، استفاده هدفمند از تشخیص آزمایشگاهی توصیه می‌شود تا بتوان درمان و اقدامات کنترلی را بهینه کرد.

درمان آنفولانزا در ۲۰۲۵

در سال ۲۰۲۵، درمان آنفولانزا بر اساس شواهد به‌روز و توصیه‌های جدید طراحی شده است. در ادامه اصول و داروهای مهم را بررسی می‌کنیم.

1. نقش داروهای ضدویروسی (آنتی‌ویروس‌ها)

داروهای ضدویروسی می‌توانند شدت بیماری را کاهش دهند، طول مدت بیماری را کوتاه‌تر کنند و از عوارض پیشگیری کنند، به شرط آن‌که زود پس از شروع علائم مصرف شوند.

چهار داروی تأییدشده معمول عبارت‌اند از:

• اوسلتامیویر (Oseltamivir) — مصرف خوراکی

• زانامیویر (Zanamivir) — بصورت استنشاق

• بالوکساویر (Baloxavir marboxil) — دوز تک

• پرامی‌ویر (Peramivir) — داخل وریدی، بیشتر در موارد بستری

در راهنمای CDC آمده است که داروهای ضدویروسی زمانی مؤثرترند که در ۴۸ ساعت اول آغاز علائم مصرف شوند.

در راهنمای جدید WHO، توصیه شده است:

• استفاده از بالوکساویر به صورت «شرطی» در بیماران غیرشدید که در معرض پیشرفت به بیماری شدید هستند.

• در بیماران غیرشدید و با ریسک پایین، استفاده پیش‌فرض از اوزلتامیویر یا زانامیویر ممکن نیست (توصیه قوی نیست).

• در بیماران شدید، استفاده از اوزلتامیویر (شرطی) توصیه شده است.

• استفاده از استروئیدها، آنتی‌بیوتیک‌ها بدون وجود عفونت باکتریایی یا درمان‌های کمکی مانند پلاسما، ممانعتی یا محدود توصیه شده است، مگر در شرایط خاص.

نکته مهم: تجویز آنتی‌بیوتیک‌ها در بیماران آنفولانزا بدون شواهد عفونت باکتریایی توصیه نمی‌شود.

2. مراقبت عمومی و درمان حمایتی

علاوه بر داروهای ضدویروسی، مراقبت‌های عمومی نیز نقش مهمی دارند:

• استراحت و خواب کافی

• مصرف مایعات زیاد

• کنترل تب و درد با داروهای ضدالتهابی (مثل استامینوفن یا ایبوپروفن، مگر منع پزشکی)

• ترک دخانیات و اجتناب از تحریکات تنفسی

• تغذیه مناسب

• پایش علائم تشدید بیماری و مراجعه زودهنگام در صورت بدتر شدن وضعیت

3. درمان سرپایی یا بستری؟

بسیاری از بیماران آنفولانزا نیاز به بستری ندارند و با مراقبت سرپایی درمان می‌شوند. اما اگر فرد دچار:

• تنگی نفس یا تنگی شدید تنفس

• افت سطح هوشیاری

• کمبود اکسیژن

• علائم شدید مثل درد قفسه سینه

• عوارض ثانویه مانند پنومونی

باشد، باید عمیق‌تر ارزیابی شود و ممکن است نیاز به بستری و مراقبت ویژه در بیمارستان داشته باشد.

4. پیشگیری پس از تماس (پروفیلاکسی)

در برخی موارد، برای افرادی که در معرض ویروس قرار گرفته‌اند اما هنوز علامتی ندارند، ممکن است پروفیلاکسی دارویی انجام شود:

• اوزلتامیویر یا زانامیویر ممکن است به عنوان پروفیلاکسی کوتاه‌مدت (معمولاً ۷ تا ۱۰ روز بعد از آخرین تماس) به کار روند در جمعیت‌های پرخطر یا مراکز تجمعی.

• در راهنمای جدید WHO نیز توصیه‌هایی در مورد استفاده از داروهای ضدویروسی در مواجهه با افراد مبتلا در ۴۸ ساعت اول وجود دارد.

 پیشگیری از آنفولانزا

پیشگیری، بهترین راه مقابله با آنفولانزا محسوب می‌شود. در سال ۲۰۲۵ چند نکته مهم در این زمینه وجود دارد.

1. یناسیون سالانه مهم‌ترین اقدام پیشگیرانه است.

• توصیه می‌شود همه افراد از ۶ ماه به بالا که هیچ منع قاطعی ندارند، واکسن آنفولانزا دریافت کنند. 

• تزریق واکسن در اوایل پاییز (قبل از اوج فصلی) توصیه می‌شود، معمولاً تا پایان اکتبر بهترین زمان است. 

• اگر کسی دیر اقدام کند، حتی پس از آغاز فصل نیز می‌تواند واکسینه شود زیرا باز هم می‌تواند از بستری شدن و عوارض شدید جلوگیری کند..

• واکسن‌های فصل جدید در ایالات متحده در فصل ۲۰۲۵–۲۰۲۶ سه‌گانه (تری‌والان) خواهند بود.

نکته: واکسیناسیون سبب نمی‌شود ۱۰۰٪ از ابتلا جلوگیری شود، بلکه هدف کاهش شدت بیماری و عوارض است.

2. اقدامات عمومی پیشگیرانه

علاوه بر واکسن، رعایت رفتارهای بهداشتی مؤثر است:

• شست‌وشوی منظم دست‌ها با آب و صابون یا استفاده از ضدعفونی‌کننده الکلی

• پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه (با دستمال یا آرنج)

• دوری از تماس نزدیک با افراد بیمار

• تهویه مناسب فضاهای داخلی

• استفاده از ماسک در شرایطی که شیوع ویروس زیاد است یا محیط‌های شلوغ

• تمیز کردن سطوح پر تماس (دستگیره‌ها، تلفن، میزها)

• ماندن در منزل در صورت بیماری (برای جلوگیری از انتشار ویروس)

در مراکز درمانی و بهداشتی، رعایت اصول کنترل عفونت نیز حیاتی است.

3. استراتژی‌های جمعی و کنترل اپیدمی

• برنامه‌های واکسیناسیون عمومی

• پایش ویروس‌های در گردش و سریع‌سازی شناسایی سویه‌ها

• هشدارهای بهداشتی و اطلاع‌رسانی به مردم

• مدیریت تجمعات و حفظ فاصله در زمان‌های اوج

• تأمین امکانات تشخیص و درمان

در صورت نیاز با آزمایشگاه در یاسوج به لینک ذکر شده مراجعه کنید و بهترین ها رو دریابید.

وضعیت جهانی، چالش‌ها و روندها در ۲۰۲۵

1. روند جهانی و نگرانی‌ها

• ویروس آنفولانزا همواره در حال گردش در جهان است و هیچ کشوری از آن مصون نیست.

• تأخیر در انتخاب ترکیب واکسن یا تولید آن می‌تواند باعث کاهش اثربخشی شود.

• در سال ۲۰۲۵، یکی از نگرانی‌ها، شدت بالای فصل آنفولانزا و فشار بر سیستم بهداشتی است. 

• همچنین در برخی مناطق نشانه‌هایی از شروع زود هنگام فعالیت ویروس دیده می‌شود.

2. چالش‌ها و محدودیت‌ها

• همخوانی بین سویه‌های واکسن و ویروس‌های واقعی در گردش همیشه چالش است.

• مقاومت دارویی: استفاده نا‌به‌جا یا طولانی‌مدت داروهای ضدویروسی ممکن است منجر به مقاومت شود.

• دسترسی و پوشش واکسیناسیون پایین در برخی مناطق

• اطلاع‌رسانی ناکافی و تأخیر در واکنش عمومی

3. آینده و توصیه‌ها

• تقویت سیستم‌های نظارتی ویروس‌شناسی

• توسعه واکسن‌های چندمنظوره یا واکسن‌های با پایداری بیشتر

• افزایش پوشش واکسیناسیون حتی در جوامعی که واکسینه شدن کمتر است

• تاکید بر آموزش عمومی درباره اهمیت پیشگیری و اقدامات بهداشتی

پاسخ به سؤالات متداول کاربران

1. آیا آنفولانزا و سرماخوردگی یکی‌اند؟

خیر. اگرچه هر دو بیماری‌های تنفسی هستند و علائمی مانند سرفه و گلو درد دارند، آنفولانزا معمولاً ناگهانی‌تر شروع می‌شود، شدت بیشتری دارد، و با تب بالا، درد عضلانی و خستگی شدید همراه است. همچنین آنفولانزا می‌تواند به عوارض جدی منجر شود، در حالیکه سرماخوردگی معمولاً خفیف‌تر است.

2. آیا من سال قبل واکسن زده‌ام، هنوز نیاز به واکسیناسیون دارم؟

بله. محافظت واکسن آنفولانزا در طول زمان کاهش می‌یابد و ویروس ممکن است جهش کند. بنابراین توصیه می‌شود هر سال مجدداً واکسینه شوید.

3. اگر بعد از شروع علائم داروی ضدویروسی مصرف کنم، آیا بی‌فایده است؟

نه لزوماً. هرچه زودتر مصرف شود مؤثرتر است (ترجیحاً در ۴۸ ساعت اول). اگر دیرتر شروع شود، ممکن است اثربخشی کمتر باشد اما در برخی موارد هنوز می‌تواند عوارض را کاهش دهد، به‌ویژه در افراد پرخطر.

3. آیا واکسن آنفولانزا می‌تواند باعث بیماری شود؟

خیر، واکسن‌های آنفولانزا حاوی ویروس زنده نیستند که بتوانند باعث بیماری کنند. ممکن است برخی عوارض جانبی خفیف مانند درد محل تزریق، تب خفیف یا خستگی ایجاد شود، اما خود بیماری ایجاد نمی‌کنند.

6. آیا می‌توانم بیش از یک دوز واکسن بزنم (مثلاً چون منطقه ویروس متفاوت است)؟

در شرایط معمولی، فقط یک دوز واکسن آنفولانزا کافی و توصیه شده است، مگر دستور خاص پزشکی وجود داشته باشد. واکسیناسیون سالانه تکرار می‌شود، نه تزریق مکرر در یک فصل.

6. آیا داروهای ضدویروسی رایگان یا بدون نسخه‌اند؟

خیر، داروهای ضدویروسی معمولاً باید با نسخه پزشک تهیه شوند. استفاده خودسرانه توصیه نمی‌شود.

7. آیا استفاده از ماسک و فاصله‌گذاری در سال ۲۰۲۵ هنوز مفید است؟

بله، همچنان این اقدامات در کاهش انتقال ویروس مؤثر هستند، به‌ویژه در فصول اوج و در محیط‌های شلوغ یا بسته.

نکات مهم و جمع‌بندی

• آنفولانزا در سال ۲۰۲۵ مانند همیشه یک بیماری جدی است و می‌تواند بار سنگینی بر سیستم بهداشتی وارد کند.

• واکسیناسیون سالانه همچنان بهترین و مؤثرترین روش پیشگیری است.

• برای درمان، داروهای ضدویروسی در ۴۸ ساعت اول علائم بیشترین اثربخشی را دارند.

• دوری از تماس با افراد بیمار، بهداشت دست‌ها، تهویه فضاها، و استفاده از ماسک در شرایط پرخطر از اقدامات مهم دیگر هستند.

• سیستم سلامت و سیاست‌گذاران باید آمادگی لازم برای فصل آنفولانزا را داشته باشند و پوشش واکسیناسیون را افزایش دهند.

• تشخیص سریع و مدیریت دقیق می‌تواند از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.